Kontent qismiga oʻtish

Baynards qasri

Vikipediya, erkin ensiklopediya

Baynards qasri (inglizcha: Baynard’s Castle) — London shahridagi qoʻshni joylarda, zamonaviy Blackfriars stansiyasi va Avliyo Paul sobori oʻrtasida joylashgan ikkita qasrning nomi. Birinchi qasr Esseksdagi Little Dunmowning[1] 1-feodal baroni Ralf Baynard (fl. 1086-yil) tomonidan qurilgan Norman istehkomi edi; 1213-yilda qirol John tomonidan buzib tashlangan. Ikkinchisi, Norman qasrining janubi-sharqidagi oʻrta asr saroyi 1666-yilda Londondagi Buyuk yongʻinida yonib ketgan. Ser Walter Besantning soʻzlariga koʻra, „Londonda bundan ajib uy yoʻq edi“[2].

Ilk qasr qadimgi Rim devorlari va daryo floti Temza daryosi bilan toʻqnashgan, hozirgi Blackfriars stantsiyasining sharqida joylashgan yer boʻlagida qurilgan. Norman qasri 1213-yilda qirol John tomonidan buzib tashlangunga qadar bir asrdan koʻproq vaqt davomida turgan. Qasrning qaysi shaklda va aynan qachon tiklangani nomaʼlum, ammo 1276-yilda qasr hududi ulkan Blackfriars monastirini qurish uchun sotilgan (qasr vasiqada ham paydo boʻlgan).

Taxminan bir asr oʻtgach, birinchi qasrning janubi-sharqidagi Temzadan qayta tiklangan yerlarda yangi saroy qurildi. U 1428-yildan keyin qayta tiklangan va Qizil va oq atirgullar urushi paytida Yorkning London markaziga aylandi. Qasr qiroli Edvard IV va qirolichasi Meri I eʼlon qilindi.

XV-asr oxirida qirol Genrix VII qasrni qirollik saroyiga aylantirdi va uning oʻgʻli Genrix VIII uni toʻyi arafasida Katherine d’Aragonga sovgʻa qildi. 1547-yilda Genrix vafotidan keyin 1551-yilda[3] voyaga yetmagan qirol Edvard VI hukmronligi davrida saroy Pembrok grafiga (Katherine Parrning singlisining eri) berildi. Graf qasrni sharqqa kengaytirib, ikkinchi hovlini tashkil etuvchi uchta yordamchi bino qurdi. Fuqarolar urushi davrida Gerbertlar oilasi parlament tarafida boʻlgan va 1660-yilda monarxiya tiklangandan soʻng, qasr Shryusberining 11-grafi, qirollik aʼzosi Frensis Talbotga oʻtgan. 1666-yilda Londondagi Buyuk yongʻinda Baynards qasri yonib ketdi, ammo xarobalar XIX-asrgacha saqlanib qoldi. Bu maydon hozirda Baynard House deb nomlangan BT Group ofisi joylashgan; Castle Baynard koʻchasi va London shahridagi Castle Baynard maʼmuriy tumani ham qasr nomi bilan atalgan.

  1. Sanders, I.J. English Baronies: A Study of their Origin and Descent 1086-1327, Oxford, 1960, p.129
  2. Besant, Sir Walter (1903), The Thames, London: A. & C. Black, 84–7-bet
  3. G. E. Cokayne, The Complete Peerage, n.s., Vol.10, p.406, note f