Bangladesh pasporti
Bangladesh pasporti ICAO talablariga javob beradigan, mashinada oʻqiladigan va biometrik elektron pasport boʻlib, pasport egasi tomonidan xorijiy davlatlarga sayohat qilish va shaxsini tasdiqlash uchun beriladi. Bangladesh Janubiy Osiyodagi barcha [DIP] huquqiga ega fuqarolarga elektron pasport bergan birinchi davlatdir. Pasport kitobchalari Ichki ishlar vazirligining Immigratsiya va pasportlar departamenti tomonidan ishlab chiqariladi va chop etiladi. Ushbu elektron mikroprotsessor chipi oʻrnatilgan elektron pasportda qirq bir xil xavfsizlik funksiyalari mavjud jumladan, yupqa plyonkali laminatda boʻrttirilgan gologramma tasvirlar yorugʻlik ostida rangini oʻzgartirib, harakatlanayotgandek koʻrinadi. [1] Elektron pasport egasining demografik va biometrik maʼlumotlari elektron pasport ichidagi chipda saqlanadi. Ushbu maʼlumotlarga pasport egasining barcha oʻn barmogʻining barmoq izlari kiradi; ikkala koʻzning irisini skanerlash, tashuvchining yuzining rangli fotosurati, ularning raqamli imzosi va boshqalar [2] Ariza beruvchining yoshiga qarab, elektron pasport besh yil yoki oʻn yil davomida amal qiladi va u Bangladesh Xalq Respublikasi hukumati yoki uning chet eldagi diplomatik vakolatxonalari tomonidan tegishli Bangladesh fuqarolariga tarqatiladi. [3]
Tarixi
[tahrir | manbasini tahrirlash]Bangladesh ozodlik urushidan soʻng, 1973-yil 8-fevralda Bangladesh Xalq Respublikasi Prezidenti tomonidan imzolangan 1973-yildagi 9-sonli qonun (Bangladesh pasporti buyrugʻi deb ataladi, 1973-yil) birinchi pasportning yaratilishi va berilishiga olib keldi. Ushbu pasport bukletlari anʼanaviy, qoʻlda yozilgan pasportlar boʻlib, oʻsha paytda amalda boʻlgan tegishli xalqaro qonunlar va qoidalarga muvofiq edi. Keyinchalik, Bangladeshda keyingi yillarda pasportga ariza berish jarayonini yaxshilash uchun qoʻshimcha qonunlar qabul qilindi.1972-yildan beri Hindiston-Bangladesh maxsus pasporti sifatida ham tanilgan maxsus pasport faqat Gʻarbiy Bengal shtatida va Hindistonning shimoli-sharqiy shtatlarida istiqomat qiluvchi Bangladesh fuqarolari va Hindiston fuqarolariga beriladi. Ushbu maxsus pasportda toʻq qizil rangli muqova bor edi. Bu faqat Hindiston va Bangladesh oʻrtasida sayohat qilish uchun amal qiladi. Ushbu pasportning chiqarilishi 2013-yilda ICAO qoidalariga kiritilgan oʻzgarishlar tufayli yakunlandi. [4][5]
Bangladesh hukumatining Immigratsiya va pasportlar departamenti mashinada oʻqiladigan pasportlar joriy etilishidan oldin anʼanaviy qoʻlda yozilgan pasportlarni berardi. 2010-yilda Bangladesh hukumati Bosh vaziri Shayx Hasina 6,6 million dan ortiq pasportlarni almashtirish rejasini eʼlon qildi. [6] Xalqaro fuqaro aviatsiyasi tashkiloti (ICAO) koʻrsatmalariga amal qilgan holda, Bangladesh hukumati 2010-yil aprel oyida mashinada oʻqiladigan pasportlar (MRP) va mashinada oʻqiladigan vizalar (MRV) berishni boshladi.
Pasport turlari
[tahrir | manbasini tahrirlash]
Bangladesh hukumati bugungi kunda uch xil turdagi pasportlarni chiqaradi. Bular diplomatik, rasmiy va oddiy pasportlardir. [7]
- Ordinary passport (সাধারণ পাসপোর্ট, yashil muqova) dam olish, oʻqish, biznes safarlari va xalqaro sayohatlar uchun Bangladeshning oddiy fuqarolariga beriladi.
- Official passport (সরকারী পাসপোর্ট, koʻk muqova) rasmiy biznes boʻyicha Bangladesh hukumati vakili boʻlgankishilarga va Bangladesh hukumati xodimlari, hukumat vakillari va shaxslarga beriladi.
- Diplomatic passport (কূটনৈতিক পাসপোর্ট, qizil muqova) Bangladesh diplomatlari, yuqori lavozimli hukumat vakillari va diplomatik kuryerlarga beriladi.
2010-yil aprel oyidan beri berilgan Bangladesh pasportlarining barchasi biometrik, mashinada o‘qiladigan pasportlar (MRP) va elektron pasportlardir. [8]
Koʻrinishi
[tahrir | manbasini tahrirlash]Bangladesh pasporti muqovalari toʻq yashil rangda boʻlib, old muqova oʻrtasida oltin rangda Bangladesh hukumati muhri bilan bezatilgan. Muhr tepasida „পাসপোর্ট“ (bengal) va „Pasport“ (inglizcha) so‘zlari yozilgan. Muhr ostida „গণপ্রজাতন্ত্রী বাংলাদেশ“ (bengalcha); „Bangladesh Xalq Respublikasi“ (inglizcha); va xalqaro elektron pasport belgisi yozilgan. Standart Bangladesh pasporti 48 sahifani oʻz ichiga oladi, ammo tez-tez sayohat qiluvchilar 64 sahifadan iborat pasportni tanlashlari mumkin. [9]
Tillari
[tahrir | manbasini tahrirlash]Bangladesh pasportlarining matni va sahifa raqamlari ham bengal, ham ingliz tillarida chop etilgan. Biroq, 2010-yil aprel oyida mashinada oʻqiladigan pasportlar joriy etilishidan oldin, eski pasportlar uch tilda boʻlib, ichidagi barcha maʼlumotlar bengal, ingliz va fransuz tillarida chop etilgan.
Manbalar
[tahrir | manbasini tahrirlash]- ↑ „E-Passports set to be on roll in June“ (en). The Independent (2019-yil 19-mart). 2019-yil 11-aprelda asl nusxadan arxivlangan.
- ↑ Mamun, Shohel. „30 million e-passports for citizens“ (en). Dhaka Tribune (2018-yil 22-iyun). 2020-yil 2-iyulda asl nusxadan arxivlangan.
- ↑ „Bangladesh to roll out e-passport with 10-year validity from July“ (en). BdNews24.com (2019-yil 16-may). 2019-yil 20-mayda asl nusxadan arxivlangan.
- ↑ Nurul Islam Hasib. „Indo-Bangla special passport to go“ (en). BdNews24.com (2013-yil 13-noyabr). 2013-yil 14-noyabrda asl nusxadan arxivlangan.
- ↑ „41-year-old India-Bangladesh passport regime ends“ (en). The Times of India (2013-yil 2-dekabr). 2018-yil 6-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan.
- ↑ „Bangladesh Pick Passport Partners“. Security Documents World (2010-yil 22-mart). 2012-yil 11-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan.
- ↑ „ইমিগ্রেশন ও পাসপোর্ট অধিদপ্তর“. Dip.gov.bd. Qaraldi: 2022-yil 24-mart.
- ↑ „Bangladesh to roll out e-passport with 10-year validity from July“ (en). BdNews24.com (2019-yil 16-may). 2019-yil 20-mayda asl nusxadan arxivlangan.
- ↑ „Tk 46.36b e-passport project endorsed“ (en). Prothom Alo. Qaraldi: 2018-yil 15-dekabr.