Bahriddin Aziziy
| Bahriddin Aziziy | |
|---|---|
| Tavalludi |
1895-yil |
| Vafoti |
10-avgust 1944-yil SSSR |
| Taxallusi | Azmiy |
| Fuqaroligi |
SSSR |
| Yoʻnalish | yozuvchi, shoir, jurnalist |
| Janr | ertak, sheʻr |
Bahriddin Aziziy (tojikcha: Баҳриддин Азизӣ; 1895-yil Samarqand – 1944-yil SSSR) – tojik shoiri, yozuvchisi va jurnalisti.
Hayoti
[tahrir | manbasini tahrirlash]Aziziy 1895-yilda Rossiya imperiyasining Turkiston oʻlkasidagi Samarqand viloyatida tugʻilgan. Otasi Mulla Abdulaziz muallim boʻlib, Jazmiy taxallusi bilan sheʼr yozgan. Boshlangʻich taʼlimni otasidan olgan, soʻngra ona shahridagi turli maktablarda oʻqigan. 15 yoshida oʻrta maʼlumot olib, oʻsha vaqtdagi shu nomdagi amirlikning markazi boʻlgan Buxoroga koʻchib oʻtadi, u yerda oʻsha davrning yetuk madaniyat namoyandalari bilan tanishadi, Turkiston oʻlkasidagi gazeta va jurnallar tufayli esa oʻsha davr siyosati va voqealaridan xabardor boʻldi. Nodir Devonbegi madrasasida tahsil olgan[1]. Azmiy taxallusi bilan diniy aqidaparastlik va amir zulmini qoralovchi sheʼrlar yoza boshlaydi, shuning uchun ham u shoirni topib, qatl qilishni buyuradi. U Toshkentga qochishga majbur boʻlgan (u yerda va Samarqandda yashagan).
Toshkentda ikki yillik pedagogika kurslariga oʻqishga kirib, ularni 1924-yilda muvaffaqiyatli tamomladi. Oʻratepaga qaytib, u yerda xalq taʼlimiga rahbarlik qildi. Uning tashabbusi bilan bir qancha yangi maktablar ochildi. Keyin Tojikiston SSR shahar ijroiya qoʻmitasi va Oliy sudida turli lavozimlarda ishlagan. 1934–1937-yillarda „Bigiz“ satirik jurnalida masʼul muharrir boʻlgan. 1937-yilda millatchilikda ayblanib hibsga olindi[1] va qamoq jazosiga hukm qilindi[1]. Aziziy uzoq davom etgan kasallikdan soʻng 1944-yil 10-avgustda qamoqda vafot etdi.
Shoir tojik va oʻzbek tillarida ijod qilgan. 20-yillarda satirik sheʼrlar, publitsistik maqolalar yozishni davom ettirdi. „Ovozi toʻqik“, „Mullo Mushfiqiy“, „Rahbari donish“, „Bigʻiz“ jurnallarida hazil-mutoyiba hikoyalari chop etilgan. Lirik sheʼriyatida sovet xalqi ijodining qahramonligini tarannum etdi. 1931-yilda uning „Vaxshstroy“ sheʼri „Rahbari Donish“ jurnalida bosilib chiqdi[2][3][4].
Manbalar
[tahrir | manbasini tahrirlash]- ↑ 1,0 1,1 1,2 Носиров 2019.
- ↑ Х. Шодикулов. Азизи, Бахриддин // Краткая литературная энциклопедия / Гл. ред. А. А. Сурков. — М. : Советская энциклопедия, 1962. — Т. 1. Аарне — Гаврилов..
- ↑ Адибони Тоҷикистон (тадж.) / Асрар Самони, Маджид Салим. — Душанбе: Адиб, 2014. — С. 28-29. — ISBN 9789994723799. (тадж.).
- ↑ Носиров О. О. Некоторые суждения о биографии и творчестве Бахриддина Азизи // Ученые записки Худжандского государственного университета им. академика Б. Гафурова. Гуманитарные науки. — 2019. — № 2. — С. 110-114. — ISSN 2077-4990. (тадж.).