Bachadon naychalari
| lotincha: Tuba uterina | |
 | |
| Arteriya | Tuxumdon nayi arteriyasining shoxlari, bachadon nayi arteriyasining shoxchasi |
|---|---|
| Limfa | Belning limfa tugunlari |
| Prekursor | Myuller kanali |
| Kataloglar | |
| Bachadon naychalari | |
Fallop naychalari (shuningdek, bachadon naychalari) sutemizuvchilarning tuxum yo'li[1] bo'lib, bachadon bo'shlig'ini qorin bo'shlig'i bilan bog'laydigan juft kanalli organdir. 16-asrda yashagan italiyalik anatomist Gabriele Fallopiya nomi bilan atalgan. U ularni birinchi marta tasvirlab bergan.
Bachadon naychalari ovulyatsiya paytida tuxumdondan chiqarilgan tuxumning bachadonga qarab harakatlanishini va spermatozoidlarning teskari yo'nalishda harakatlanishini ta'minlaydi. Ular tuxumni urug'lantirish uchun joy vazifasini o'taydi. Uning urug'lantirilishi va embrion rivojlanishining keyingi bosqichi uchun qulay muhit yaratadi. U bachadonga keyingi rivojlanishini ta'minlaydi.
Tuzilishi[tahrir | manbasini tahrirlash]
Bachadon naychasining tuxumdon uchi (extremitas ovarica) voronkasimon kengaygan qismi (infundibulum tubae uterinae). Bachadon naychasining bu voronkaisining chekkalari ko'plab tartibsiz shaklga ega bo'lib, ular fimbria tubae deb ataladi. Tuxumdonning oldingi chetiga tutashgan chekka qismiga (fimbria ovarica) deyiladi. Naychaning bachadon uchi (extremitas uterina) bachadon teshigi (ostium uterinum tubae) bilan bachadon shoxi bilan tutashgan. Naychaning ikki uchi o'rtasida qisqa, tor va nisbatan to'g'ri bo'lgan istmus (istmus tuba uterina) va bachadon naychasining juda burmalangan, kengaygan ampulasi mavjud bo'lib, trubaning uzunligining yarmini (ba'zan uchdan ikki qismini) tashkil qiladi.
Qoidaga ko'ra, bachadon naychasining voronkasi tuxumdondan ovulyatsiya qilingan tuxumni qorin bo'shlig'iga "tuhumhujayra" bilan ushlaydi va uni o'z ichiga yo'naltiradi. Ovulyatsiyadan so'ng tuxumhujayra naychada taxminan 24 soat ichidada (ba'zi manbalarga ko'ra, 8 soatdan 12 soatgacha) hayotiy bo'lib qoladi. U yerda sperma bilan urug'lantiriladi. Urug'lantirish to'g'ridan-to'g'ri bachadon naychasining ampulyar qismida (tuxumdonga yaqinroq joylashgan kolbaning kengayuvchi qismi) sodir bo'ladi. Olingan zigota naychaning "kipriklari" orqali bachadonga yo'naltiriladi. Naychalarning kiprikli epiteliyasining harakati odatda bachadon tomon yo'naltiriladi. Urug'lanmagan tuxumhujayra ham o'lib, yo'q qilinmaguncha bachadonga o'tadi.
Vazifalari[tahrir | manbasini tahrirlash]
Operatsiyalar[tahrir | manbasini tahrirlash]
Bachadon naychalarini olib tashlash - salpingektomiya - zarali va zarasiz o'smalar, yallig'lanish kasalliklari, shuningdek sterilizatsiya qilish uchun amalga oshiriladi. Jarrohlik operatsiyalari ektopik homiladorlik tufayli bepushtlik va bachadon naychasining yorilishini davolash uchun ishlatiladi.
- ↑ „Яйцевод“,Биология: Современная иллюстрированная энциклопедия. М.: РОСМЭН, 2006 — 511 bet.