Kontent qismiga oʻtish

Ayshe Gul Altınay

Vikipediya, ochiq ensiklopediya

Ayshe Gul Altınay Antropologiya, madaniyatshunoslik va Gender tadqiqotlar fanlarida ishlovchi turk akademiki boʻlib, ayniqsa militarizm, zoʻravonlik va xotiraga eʼtibor qaratadi[1]. U Sabanji universitetining antropologiya professori va universitetning Gender va ayollar tadqiqotlari markazi direktori[2]. Oltinay, „Mening ishimni va hayotimni shakllantiradigan asosiy savol“ „Dardimizni koʻproq zoʻravonlik, nafrat, ogʻriq va adolatsizlikka aylantiramizmi yoki hayot, goʻzallik, sevgi, tinchlik va adolatni koʻpaytiruvchi qadamlarga aylantiramizmi?“[3] U Tinchlik uchun Akademiklar petitsiyasini imzolagan „Biz bu jinoyatda ishtirok etmaymiz!“ va kurd-turk mojarosini tinch yoʻl bilan hal etish tarafdori.

Tarjimayi holi[tahrir | manbasini tahrirlash]

Oltinay 1994-yilda Bogʻozichi universitetining sotsiologiya va siyosatshunoslik fakultetini tamomlagan va 2001-yilda Duke universitetida madaniyat antropologiyasi boʻyicha PhD darajasini olgan[4]. U Sabanji universitetida antropologiya professori va universitetning Gender va ayollar tadqiqotlari markazi direktori[2]. Uning ilmiy tadqiqotlari, ayniqsa, militarizm, zoʻravonlik va xotiraga qaratilgan[1]. Oltinay, „Mening ishimni va hayotimni shakllantiradigan asosiy savol“ „Dardimizni koʻproq zoʻravonlik, nafrat, azob va adolatsizlikka aylantiramizmi yoki hayot, goʻzallik, sevgi, tinchlik va adolatni koʻpaytiruvchi qadamlarga aylantiramizmi?“ [3] 2009-yilda Oltinay Hrant Dink jamgʻarmasi boshqaruv kengashi aʼzosi edi[5].

Tinchlik uchun akademik olimlar[tahrir | manbasini tahrirlash]

Oltinay, kurd-turk mojarosining tinch yoʻl bilan hal qilinishini targʻib qilgan „Biz bu jinoyatga sherik boʻlmaymiz!“, Tinchlik uchun Akademiklar petitsiyasini imzoladi. Natijada u „aʼzo boʻlmagan shaxs sifatida terroristik tashkilotni oʻz ixtiyori bilan va bila turib qoʻllab-quvvatlaganlik“ uchun taʼqibga uchradi va 25 oylik qamoq jazosiga hukm qilindi[2]. Oltinay terrorizmni qoʻllab-quvvatlashini rad etdi va petitsiyaga imzo chekish „zoʻravonlik, demokratiya va inson huquqlari qonunlari asosida shakllangan tinch kelajak uchun vijdon harakati“ ekanligini aytdi[3]. Altinay „Tinchlik uchun Akademiklar“ bilan bogʻliq ayblovlar qoʻyilgan kam sonli akademiklardan biri boʻlib, u shartli jazoga tortilmagan[6][7].Markaziy Yevropa universiteti, Duke universiteti, [Columbia universiteti]], London Iqtisodiyot maktabi, Gyote universiteti, Frankfurt universiteti, Sciences Po va boshqa universitetlarning akademik boʻlimlari Yevropa ayollar tadqiqotlari jurnali singari ayblovga qarshi chiqdi[3][8]. Risk ostida boʻlgan olimlar „Olimning soʻz erkinligi va uyushmalar erkinligi huquqlarini zoʻravonliksiz amalga oshirganligi, inson huquqlari boʻyicha xalqaro hujjatlar, shu jumladan Inson Umumjahon deklaratsiyasi bilan aniq himoyalangan xatti-harakati uchun ochiqdan-ochiq qasos sifatida javobgarlikka tortilishidan xavotirda“ deb taʼkidladilar. Huquqlar va Turkiya aʼzo boʻlgan Fuqarolik va siyosiy huquqlar toʻgʻrisidagi xalqaro pakt"[9].

Akademik qabul[tahrir | manbasini tahrirlash]

Oltinayning 2004-yilda chop etilgan "Harbiy xalq afsonasi" kitobida armiyaning turk fuqarolik hayotidagi oʻrni va turk millatining markaziy oʻrni sifatida Militarizm mafkurasi muhokama qilingan. Alev Cinar uni „Turkiyadagi millatchilik va fuqarolikni militarizm nutqi va madaniyati qamrab olgan yoʻllarning boy va juda maʼlumotli etnografik tadqiqoti“ deb maqtadi[10]. Rebekka Brayantning taʼkidlashicha, kitob „tahliliy jihatdan oʻtkir va siyosiy jasoratli“ va „Turkiyaning Yevropa kelajagi istiqbollaridagi eng muhim muammolardan birini hal qiluvchi muhim va oʻz vaqtida yozilgan asar“[11]. Frensis Xassoning taʼkidlashicha, kitob „boy va jozibali tadqiqot“ edi[12].

Asarlari[tahrir | manbasini tahrirlash]

  • Altınay, Ayşe Gül. The Myth of the Military-Nation: Militarism, Gender, and Education in Turkey (en). Springer, 2004. ISBN 978-1-4039-7936-0. 
  • Altınay, Ayşe Gül; Arat, Yeşim. Violence Against Women in Turkey: A Nationwide Survey (en). Punto, 2008. ISBN 978-975-01103-7-5. 
  • Altinay, Ayse Gul; Çetin, Fethiye. The Grandchildren: The Hidden Legacy of 'Lost' Armenians in Turkey (en). Routledge, 2014. ISBN 978-1-351-48198-4. 
  • Gendered Wars, Gendered Memories: Feminist Conversations on War, Genocide and Political Violence (en). Routledge, 2016. ISBN 978-1-317-12967-7. 
  • Altınay, Ayşe Gül; Contreras, María José; Hirsch, Marianne; Howard, Jean; Karaca, Banu. Women Mobilizing Memory (en). Columbia University Press, 2019. ISBN 978-0-231-54997-4. 

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  1. 1,0 1,1 „AYŞE GÜL ALTINAY YAZDI: Elmas Tutuyan ve Arlene Avakian: Aslan Kadınların Mirası“. Bianet – Bagimsiz Iletisim Agi. Qaraldi: 2021-yil 28-mart.
  2. 2,0 2,1 2,2 „TRIAL OF ACADEMICS: One Academic Sentenced to 2 Years, 1 Month in Prison“. Bianet – Bagimsiz Iletisim Agi. Qaraldi: 2021-yil 28-mart.
  3. 3,0 3,1 3,2 3,3 „Solidarity with Professor Ayse Gül Altinay. | Department of Gender Studies“. gender.ceu.edu. Qaraldi: 2021-yil 28-mart.
  4. „Ayşe Gül Altınay“. Qaraldi: 2021-yil 29-mart.
  5. „Turkish children drawn into Armenia row“ (2009-yil 21-mart). Qaraldi: 2021-yil 28-mart.
  6. Cusack, Brennan. „Turkey's Crackdown on Academics Represses History Once Again“. The New York Times (2019-yil 8-iyul). Qaraldi: 2021-yil 28-mart.
  7. „TRIAL OF ACADEMICS: Court to Await Constitutional Court Ruling on Academics for Peace“. Bianet – Bagimsiz Iletisim Agi. Qaraldi: 2021-yil 28-mart.
  8. "In Solidarity with Ayşe Gül Altınay" (en). European Journal of Women's Studies. https://journals.sagepub.com/ejw/ayse-support. 
  9. „2019-05-21 Sabancı University“. Scholars at Risk. Qaraldi: 2021-yil 28-mart.
  10. Cinar, Alev (2006). "Review of The Myth of the Military-Nation: Militarism, Gender, and Education in Turkey". International Journal of Middle East Studies 38 (4): 601–603. doi:10.1017/S0020743806322489. ISSN 0020-7438. https://www.jstor.org/stable/4129160. 
  11. Bryant, Rebecca (2006). "Ayşe Gül Altınay, The Myth of the Military-Nation: Militarism, Gender, and Education in Turkey, New York: Palgrave, 2004, xi+206 pages.". New Perspectives on Turkey 34: 120–123. doi:10.1017/S0896634600004416. 
  12. Hasso, Frances S. (2006). "Book Review: The Myth of the Military-Nation: Militarism, Gender, and Education in Turkey". Gender & Society 20 (1): 134–136. doi:10.1177/0891243205279806.