Avstriya — Ukraina munosabatlari
 | |
 Avstriya |
 Ukraina |
Avstriya — Ukraina munosabatlari (ukraincha: Українсько-австрійські відносини, nemischa: Österreich-Ukraine Beziehungen) — Avstriya va Ukraina oʻrtasida xalqaro siyosat, iqtisodiyot, taʼlim, fan, madaniyat va boshqalar sohasidagi ikki tomonlama diplomatik munosabatlar.
Avstriya 1991-yil 24-avgustda mustaqillik eʼlon qilinganidan soʻng darhol Ukraina bilan aloqalarni oʻrnata boshladi, ikki davlat oʻrtasida diplomatik munosabatlar 1992-yil 24-yanvarda oʻrnatildi, xuddi shu kuni Avstriya konsulligi elchixonaga aylantirildi. 1992-yil 3-aprelda Ukraina Vena shahrida oʻz elchixonasini ochdi.
Tarixi[tahrir | manbasini tahrirlash]
Ukraina davlati mustaqilligini eʼlon qilganidan soʻng, Avstriya darhol qoʻshma munosabatlarni oʻrnatishni boshladi va referendumni kutmasdan Ukraina siyosiy rahbariyati bilan bogʻlandi. Bunday aloqalar 1991-yil 26-sentyabrda Ukraina va Avstriya tashqi ishlar vazirlari tomonidan Nyu-Yorkda „Ukraina va Avstriya Respublikasi oʻrtasida konsullik aloqalarini oʻrnatish toʻgʻrisida qoʻshma bayonot“ imzolanishi bilan yakunlandi.
Avstriya Ukrainaning BMT, shuningdek, boshqa xalqaro tashkilotlarga aʼzoligi Ukrainaning jahon hamjamiyati tomonidan haqiqiy tan olinishini anglatadi, deb hisoblaydi.
Mamlakatni taqqoslash[tahrir | manbasini tahrirlash]
 Avstriya
|
 Ukraina
| |
|---|---|---|
| Bayroq | 
|
|
| Gerb | 
|
|
| Aholisi | 8,81 million | 45,55 million |
| Hududi | 83,86 ming km² | 603,63 ming km² |
| Poytaxti | Vena | Kiyev |
| Aholi zichligi | 105.06 | 75.46 |
| Rasmiy tili | Nemis tili | Ukrain tili |
| Pul birligi | Yevro | Ukraina grivnasi |
| YaIM (nominal) | 426,99 milliard (aholi jon boshiga 47,68 ming) | 352,98 milliard (aholi jon boshiga 8,66 ming) |
| Inson taraqqiyoti indeksi | 0,885 | 0,747 |
| Xalqaro qoʻngʻiroq kodi | +43 | +380 |
Ikki tomonlama munosabatlar[tahrir | manbasini tahrirlash]
Siyosiy va diplomatik aloqalar[tahrir | manbasini tahrirlash]
1996-yil 30-may — 1-iyunda Ukraina-Avstriya munosabatlari tarixida Milliy kengash raisi X.Fisherning birinchi rasmiy tashrifi boʻlib oʻtdi. Uning asosiy maqsadi siyosiy munosabatlarni chuqurlashtirish va mamlakatlar parlamentlari oʻrtasida aloqalarni oʻrnatish edi. 1996-yil 1-iyunda Vena shahrida Ukraina Markaziy Yevropa tashabbusini qabul qildi, bir vaqtning oʻzida ishtirokchi mamlakatlar tashqi ishlar vazirlari Ukraina va Avstriya oʻrtasidagi munosabatlar boʻyicha SSSR va Avstriya oʻrtasidagi 9 ta kelishuvni davom ettirish toʻgʻrisida kelishib oldilar.
1997-yil aprel oyida Aleksandr Moroz Ukraina Oliy Radasi delegatsiyasi bilan birgalikda Avstriyaga birinchi rasmiy tashrif bilan keldi, mamlakat oliy rahbariyati bilan muzokaralar olib borildi.
1998-yil 15-16-oktabr kunlari Ukraina Prezidenti Leonid Kuchmaning oʻsha paytda Yevropa Ittifoqiga raislik qilgan Avstriyaga birinchi tashrifi boʻlib oʻtdi[1] In May 2000, the President of Austria Thomas Klestil paid a state visit to Ukraine.[2]. Xuddi shu yili Vena shahrida Ukraina-Yevropa Ittifoqi sammiti boʻlib oʻtdi, natijada Yevropa Ittifoqi Ukraina boʻyicha Strategiyani qabul qildi.
Ikki davlat rahbarlari 1999-yilda ham uchrashdilar: Lvovdagi Markaziy Yevropa davlatlari prezidentlarining norasmiy sammitida (14-15-may), Zalsburgdagi Markaziy Yevropa iqtisodiy forumida (30-iyun — 1-iyul) va YXHT sammiti Istanbulda (18-19-noyabr). Ushbu uchrashuvlar davomida ikki tomonlama munosabatlarning holati va ularning kelajagi, Yevropadagi xavfsizlik holati va Yevropa xavfsizlik tizimini yaratish imkoniyatlari boʻyicha muloqot boʻlib oʻtdi, global va mintaqaviy muammolar ham muhokama qilindi.
Keyingi yil, 2000-yil may oyida Avstriya Respublikasi Federal Prezidenti Tomas Klestil Ukrainaga rasmiy tashrif bilan keldi va Ukraina Prezidenti Leonid Kuchma 2002-yil 6-7-noyabrda Avstriyaga navbatdagi rasmiy tashrifni amalga oshirdi. Mamlakatning yuqori mansabdor shaxslari bilan uchrashuv boʻlib oʻtdi.
Viktor Yushchenko 2005-yilning 12-13-iyul kunlari Ukraina Prezidenti sifatida Avstriyaga birinchi davlat tashrifini amalga oshirdi, keyimchalik tashqi ishlar vaziri Boris Tarasyuk va Avstriya Federal federal hukumati darajasida uchrashuvlar boʻlib oʻtgan. Kansler Volfgang Shyussel 2007-yil aprel oyida Ukraina ishlar boʻlimlari rahbarlari Arseniy Yatsenyuk va Ursula Plasnik bilan uchrashdi.
Viktor Yushchenko Ukraina Prezidenti sifatida 2008-yil 8-iyulda Avstriyaga ikkinchi tashrifini amalga oshirdi, 2008-yil 15-16-iyul kunlari Avstriya Federal kansleri Alfred Guzenbauer Ukrainaga rasmiy tashrif bilan keldi. 2009-yil iyul oyida Ukrainaga davlat tashrifi bilan keldi.
2009-yil 6-8-iyul kunlari Avstriya Federal Prezidenti Xaynts Fisher davlat tashrifi bilan Ukrainaga keldi, Kiyevda Ukraina Prezidenti, Bosh vaziri va Oliy Radasi raisi bilan uchrashuvlar boʻlib oʻtdi. Tashrif Lvovga ham taʼsir qildi, shaharda mintaqa rahbariyati bilan uchrashuvlar oʻtkazildi.
Diaspora[tahrir | manbasini tahrirlash]
Avstriyadagi ukrainaliklar[tahrir | manbasini tahrirlash]
Maʼlumotlarga koʻra, Avstriyada 12 mingga yaqin ukrain millatiga ega boʻlgan odamlar yashaydi (shundan 3 mingtasi avtoxton), ularning aksariyati 1989-yildan keyin Avstriyaga koʻchib ketgan. Avstriyalik ukrainlar jamiyatning barcha ijtimoiy qatlamlarida faoliyat koʻrsatadi.
Xalqaro tashkilotlarda hamkorlik[tahrir | manbasini tahrirlash]
Avstriya — Ukraina bir qator xalqaro tashkilotlarga aʼzodir, jumladan:
|
.svg)
Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]
- ↑ „Ukraine's Kuchma in Vienna for EU visit“. BBC World Service (14-oktabr 1998-yil). Qaraldi: 19-noyabr 2008-yil.
- ↑ „Manager erteilen Ukraine Kopfwäsche“ (olmoncha). WirtschaftsBlatt (20-may 2000-yil). 14-yanvar 2013-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 19-noyabr 2008-yil.
Havolalar[tahrir | manbasini tahrirlash]
- Ukrainaning Avstriya Respublikasidagi elchixonasi), (nemis.)
- Avstriya Respublikasining Ukrainadagi elchixonasi (Wayback Machine saytida 2013-10-08 sanasida arxivlangan)), (nemis.)
- Jahon mamlakatlari veb-saytida Ukraina-Avstriya