Aurora (Uyqudagi malika)

Vikipediya, ochiq ensiklopediya

Aurora, shuningdek, uyqudagi malika yoki Briar Rose nomi bilan ham tanilgan[1] [2] [3], – Uolt Disney Productionsning " Uyqudagi malika" (1959) 16-chi animatsion badiiy filmida " paydo boʻlgan xayoliy qahramon. Dastlab,Malefisenta ismli yovuz peri Auroraning choʻqintirish marosimiga taklif qilinmagani uchun qasos olishni istaydi va yangi tugʻilgan malikani laʼnatlaydi va u barmogʻini aylanuvchi gʻildirakning ignasiga sanchishini va oʻn oltinchi tugʻilgan kunida quyosh botishidan oldin oʻlishini bashorat qiladi. Merryweather, uchta yaxshi peridan biri, Aurora faqat uxlab qolishi uchun laʼnatni zaiflashtirdi. Bunga yoʻl qoʻymaslikka qaror qilgan uchta yaxshi peri Aurorani himoya qilish uchun dehqon sifatida koʻtarib, uning oʻn oltinchi tugʻilgan kunini sabr bilan kutmoqda – bu afsunni faqat haqiqiy sevgisi shahzoda Fillipning boʻsasi bilan yoʻq qilish mumkin.

Rivojlanishi[tahrir | manbasini tahrirlash]

Kontseptsiya va yozish[tahrir | manbasini tahrirlash]

Kinorejissyor Uolt Disney bir necha yil davomida „ Uyqudagi malika“ ertagini toʻliq metrajli animatsion filmga moslashtirish uchun uzoq vaqt kurash olib bordi va loyihani Charlz Perro va aka-uka Grimmlarning hikoya versiyalariga asoslamoqchi edi[4]. Disney qoʻshiqchi Meri Kosta topilgunga qadar film ustida ishlashdan butunlay voz kechish haqida oʻylardi, filmning qahramoni sifatidagi kasting nihoyat loyihani ishlab chiqarishga undadi[5]. Aurora paydo boʻlgan paytda Disneyning ikkita malikasi bor edi: Oppogʻoy va Zolushka, mos ravishda Disneyning "Oppogʻoy" va Yetti gnom" (1937) va Zolushka (1950) qahramonlari[5]. Disney oʻzining uchinchi malikasi iloji boricha Qorqizdan farqli boʻlishini xohladi[6], ammo ikkala qahramon va ularning hikoyalari oʻrtasida bir nechta muhim oʻxshashliklar saqlanib qolmoqda edi[7]. Moviefone dan Gari Susmanning taʼkidlashicha, ikkala filmda ham „yosh va goʻzal malikaga hasad qiladigan yovuz jodugar, malika oʻrmonzorda bir guruh ochiqkoʻngil yordamchilar bilan yashirinib yurgan va jodugar malikani oʻlimga oʻxshash uyquga qoʻygan, undan faqat haqiqiy sevgi boʻsasi uni uygʻotishi mumkin.“ [8]

Shaxsiyat va dizayn[tahrir | manbasini tahrirlash]

Disney Princess veb-saytidagi Auroraning soʻzlashuvida bir marta personaj „oqkoʻngil va mehribon“ deb taʼkidlangan[9]. Uolt Disney Aurorani Kostaga „juda murakkab xarakter“ sifatida tanishtirdi va uni „boshqa“ deb taʼrifladi. U xotirjam, ammo oʻynoqi. Uning hazil tuygʻusi va tasavvuri bor." [10] Aurora juda passiv xarakterga ega degan ommaning fikrga qaramay, Kosta malikani haqiqatan ham „juda kuchli“ deb hisoblaydi va uning kuchiga misol sifatida oʻz qoʻriqchilariga qarshi chiqish istagini keltirib, xarakterni „ayollikning goʻzal timsoli“ deb ataydi. „ [5] Faqat uchta ayol tomonidan juda himoyalangan muhitda tarbiyalangan Aurora, Filipp bilan uchrashgunga qadar hech qachon erkak bilan uchrashmagan edi[11]. Juda mehribon qahramon, Aurora oʻzining yolgʻiz hayotidan oʻzi kabi zavqlanardi, chunki u hech qachon boshqa hech narsani boshdan kechirmagan[11]. Bundan tashqari, qahramonning oʻrmon jonzotlari bilan yaqin doʻstligi uning mehribon shaxs ekanligini koʻrsatish uchun ishlatiladi[12].

Britaniyalik aktrisa Odri Xepbernning nozik jihati Auroraning gavdasini ilhomlantirgan.

Xalqaro variantlari[tahrir | manbasini tahrirlash]

1959-yilda “Sleeping Beauty" filmi chiqqanida, dublyaj jarayoni boshlandi, bu esa bir yil ichida filmni 1960-yilga kelib 10 ta dublyajga olib keldi. Yillar davomida Disney oʻz bozorini yangi mamlakatlarga kengaytirdi, film doimiy ravishda oʻsib borayotgan dublyajlar soniga dublyaj qilindi, shuningdek, eng qadimgi dublyajlarning koʻpchiligini hisobga olgan holda ommaviy qayta dublyaj jarayonini boshladi. Bugungi kunga qadar dastlab chiqarilgan 10 dublyajdan faqat beshtasi hali ham qoʻllanilmoqda va hech qachon qayta dublyaj qilinmagan[13].

Dastlab, Daniya va Lotin Amerikasi ispan dublyajlarida Auroraning soʻzlashuvchi ovozlari mos ravishda Ellen Vinter va Estrellita Dias malika qoʻshiqlarini kuylash uchun moʻljallangan edi. Ammo daniyalik rejissyorlar uning ovozi Auroraning qoʻshigʻiga toʻgʻri kelmaydi deb oʻylaganlari uchun Vinter oʻrniga Inge Stauss kelgan boʻlsa-da, Dias qoʻshiqni tugata olmadi, chunki u oʻzining ogʻzaki satrlarini yozib olib, qoʻshiqlarni yozib olmasdan vafot etdi[14].

Ekranda paydo boʻlishi[tahrir | manbasini tahrirlash]

Kino va televidenie[tahrir | manbasini tahrirlash]

Aurora qirol Stefan va qirolicha Lianing yagona qizi sifatida "Uxlayotgan goʻzal" (1959) filmida debyut qildi. Choʻqintirish marosimiga taklifnoma olmaganidan gʻazablangan yovuz peri Malefisenta Aurorani laʼnatlaydi va barmogʻini aylanayotgan gʻildirakning ignasiga tegizadi va 16 yoshga toʻlgan kuni quyosh botishidan oldin oʻladi. Yaxshiyamki, uchta yaxshi peridan biri Merrivezer laʼnatni oʻzgartiradi, shunda Aurora barmogʻini tasodifan tegizib oladi, lekin oʻlishning oʻrniga u haqiqiy sevgisidan boʻsa olmaguncha uxlaydi. Yillar oʻtib, 16 yoshli Aurora oʻrmonda kelishgan yigitni uchratib qoladi. Uning haqiqatda u goʻdakligidan unashtirilgan Filip ismli shahzoda ekanligini bilmagan ikkisi oshiq boʻlib, yana uchrashishga rozi boʻladi. Biroq, parilar nihoyat unga Auroraning haqiqiy kimligini ochib berishadi va shu tariqa uni koʻrishni taqiqlaydilar, chunki ular yuragi ezilgan malikani ota-onasiga qaytarishni rejalashtirishadi. Qal’ada yolgʻiz qolganida, Aurora Malefisenta tomonidan aylanayotgan gʻildirakning ignasiga barmogʻini tiqish uchun jalb qilinadi va Malefisenta uxlab yotgan Avrorani parilarga ochib beradi. Keyin ular tinch uxlash uchun Aurorani eng baland minoradagi karavotga qoʻyishadi va sehr buzilmaguncha butun shohlikni uxlatishadi. Ayni paytda, Malefisenta Fillipni qoʻlga oldi, uni parilar oʻsha kuni oʻrmonda Aurora bilan uchrashgan odam ekanligini anglab, qoʻyib yuborishadi. Qirollikdagi hamma bilan bir qatorda Aurora ham Filippning boʻsasidan uygʻonadi va nihoyat ota-onasi bilan uchrashadi.

Amerikalik aktrisa Elle Fanning "Malefisenta" filmida „Avrora“ rolini oʻynadi.

"Malefisenta " (2014) filmida animatsion filmning jonli-harakatli qayta tasavvurida " Uxlayotgan goʻzal " hikoyasi yovuz qahramon nuqtai nazaridan qayta hikoya qilinadi. Bu yerda, Aurora Elle Fanning tomonidan tasvirlangan[15], Janet McTeer esa keksa ayol sifatida Aurora boʻlib chiqadi [16]. Goʻdakligida malika Malefisenta tomonidan laʼnatlanadi. Yosh malika oxir-oqibat birinchi marta Malefisentaga duch kelganida, pari Auroraning mehribon tabiatiga taʼsir qiladi; biologik ota-onasini hech qachon tanimagan qiz Malefisentani ertak choʻqintirgan onasi deb biladi. Parining laʼnati nihoyat amalga oshganda, undan voz kechishga urinishlariga qaramay, Malefisentaning oʻzi (Fillipning oʻrniga) Avroraning peshonasidan oʻpishi bilan afsunni buzadi. Keyin Aurora Malefisentani shoh otasidan qutqarib, pari qanotlarini unga qaytaradi.

Shuningdek qarang[tahrir | manbasini tahrirlash]

Havolalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  1. Biedenharn, Isabella (March 9, 2017). „Disney Heroines Through the Years“. Entertainment Weekly. Qaraldi: July 3, 2018. „Princess Aurora (a.k.a. Sleeping Beauty, Briar Rose) sure has a lot of aliases.“
  2. Upon a Dream Once More“,Debating Disney: Pedagogical Perspectives on Commercial Cinema Brode: . United States: Rowman & Littlefield, April 29, 2016 — 193 bet. ISBN 978-1442266094. 
  3. „Sleeping Beauty (1959) – Full Credits“. Turner Classic Movies. — „Princess Aurora, also known as Briar Rose“. Qaraldi: 2018-yil 8-avgust.
  4. Bonanno. „Sleeping Beauty: Platinum Edition DVD Review“. DVDizzy.com (2008-yil 7-oktyabr). Qaraldi: 2016-yil 21-yanvar.
  5. 5,0 5,1 5,2 Joy. „Mary Costa Interview“. DVDizzy.com (2008-yil 10-oktyabr). Qaraldi: 2016-yil 20-yanvar.
  6. Bellman. „10 Facts You Didn't Know About 'Sleeping Beauty'“. WhoSay (2015-yil 29-yanvar). Qaraldi: 2016-yil 20-yanvar.
  7. Shaffer, Joshua C. Discovering The Magic Kingdom: An Unofficial Disneyland Vacation Guide. United States: Author House, 2010 — 36 bet. ISBN 9781452063133. 
  8. Susman. „'Sleeping Beauty': 25 Things You Didn't Know About the Disney Classic“. Moviefone (2014-yil 27-yanvar). 2016-yil 20-yanvarda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2016-yil 20-yanvar.
  9. „Aurora“. Disney Princess. The Walt Disney Company. 2015-yil 7-noyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2016-yil 25-aprel.
  10. Florino. „Interview: Mary Costa, the Voice of Sleeping Beauty“. ARTISTdirect (2008-yil 23-sentyabr). Qaraldi: 2016-yil 20-yanvar.
  11. 11,0 11,1 Noyer. „Once Upon A Dream: Mary Costa as Sleeping Beauty's Princess Aurora“. Animated Views (2008-yil 7-oktyabr). Qaraldi: 2016-yil 21-yanvar.
  12. Banes, Sally. Dancing Women: Female Bodies Onstage. United Kingdom: Routledge, 2013 — 242 bet. ISBN 9781134833177. 
  13. „Briar Rose / Aurora“ (fr). CHARGUIGOU. Qaraldi: 2020-yil 4-oktyabr.
  14. „SBeauty / Latin Spanish“ (en). CHARGUIGOU. 2021-yil 22-yanvarda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2020-yil 13-oktyabr.
  15. Miller, Julie (June 2, 2014). „Maleficent's Costume Designer on De-Sexualizing Elle Fanning's Disney Princess“. Vanity Fair. Qaraldi: April 4, 2016.
  16. Simanjuntak. „'Maleficent' reaches higher ground for Disney revisionists“. The Jakarta Post. Niskala Media Tenggara (2014-yil 8-iyun). Qaraldi: 2016-yil 4-aprel.