As-Savlatiya madrasasi

Vikipediya, ochiq ensiklopediya
As-Savlatiya madrasasi
مدرسة الصولتية
Joylashgan yeri
Makka, Saudiya Arabistoni
Maʼlumot
Type islomiy maktab
Asos solingan sanasi 1873
Asoschi Rahmatullah Kairanaviy

Madrasa as-Savlatiya (arabcha: مدرسة الصولتية, Madrasa as-Savlatiya; yoki qisqartma: „as-Savlatiya“) Saudiya Arabistonining Makka shahrida joylashgan islom maktabidir[1]. Bu Saudiya Arabistonidagi eng qadimiy maktabi hisoblanadi.

Tarixi[tahrir | manbasini tahrirlash]

As-Savlatiya madrasasiga 1873-yilda Rahmatulloh Qayranaviy tomonidan asos solingan[2][3][4]. Qayranaviy Shayx al-Ulamo (yetakchi olim) Ahmad Zayni Dahlan tomonidan Masjid al-Haromga oʻqituvchi etib tayinlangan edi. U dars berishni boshlagan va darslar rejalashtirilgan akademik maʼruzalar emas, balki vaʼz sifatida oʻqitilgan[ iqtibos kerak ]. U hindistonlik musulmon muhojirlar va boy xayrixohlar bilan toʻplanib, sahih islomiy huquq maktabini yaratish, islom ilmlarini yanada mustahkamroq oʻquv dasturi sifatida yoyish kerak deb bilgan.

Madrasa hijriy 1290- (milodiy 1874-) yilda tashkil etilgan. Uning faoliyatiga eng katta hissa qoʻshganinson Kalkuttalik Savlat an-Niso[2] ismli ayol boʻlib, madrasa uning nomi bilan atalgan[ iqtibos kerak ].

Hozirgi holati[tahrir | manbasini tahrirlash]

Madrasa hali ham faoliyat yuritadi, uning butun dunyoda taniqli bitiruvchilari bor.

Tarixchi Rozi Bsherning soʻzlariga koʻra, maktab Makkada qitʼalar va Hind okeani boʻylab boshqa jugʻrofiy hududlarga yetib borgan mustamlakachilikka qarshi intellektualizm va siyosiylashuvning tanqidiy va yetarlicha oʻrganilmagan tarixini ifodalaydi. „Savlatiyya va boshqa maktablarni Osiyo va Afrika ziyolilari tomonidan shaharda (Makkada) asos solgan bitiruvchilar Arabiston yarim oroli va dunyoning boshqa qismlarida intellektual, madaniy, ijtimoiy va siyosiy hayotga hissa qoʻshganlar“[4].

Maktab asoschisi Ramatulloh Qayranaviy tomonidan yozilgan "Izhar ul-haqq" kitobi Ahmad Didotning nasroniylik haqidagi munozaralarga faol qiziqishining asosiy sababi boʻlgan[ iqtibos kerak ].

Madrasa mashhur manbalardan tilga olingan boʻlib, shayx hazratlari Imdodulloh Muhojir Makkiy Rahmatullohi Alayhi tomonidan asos solingan. Ehsonni shayx hazratlarining shogirdi boʻlgan muhtaram xonim bergan[ iqtibos kerak ].

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  1. Exploring the Dutch Empire: Agents, Networks and Institutions, 1600-2000. Bloomsbury, 21 May 2015 — 119 bet. ISBN 9781474236447. 2020-yil 26-martda qaraldi. 
  2. 2,0 2,1 Bernard G. Weiss. Studies in Islamic Legal Theory. BRILL, 2002 — 381 bet. ISBN 9004120661. 2020-yil 26-martda qaraldi.  Manba xatosi: Invalid <ref> tag; name "BGW381" defined multiple times with different content
  3. Bsheer, Rosie. Archive wars : the politics of history in Saudi Arabia (en). Stanford, California: Stanford University Press, 2020 — 32, 36–39, 189 bet. ISBN 978-1-5036-1258-7. OCLC 1128886034. 
  4. 4,0 4,1 Bsheer. „How Saudi Arabia obliterated its rich cultural history“ (en). Middle East Eye (2020-yil 20-oktyabr). Qaraldi: 2022-yil 17-yanvar. Manba xatosi: Invalid <ref> tag; name ":0" defined multiple times with different content