Kontent qismiga oʻtish

Andorra davlat madhiyasi

Vikipediya, ochiq ensiklopediya
Andorra davlat madhiyasi
Soʻz muallif(lar)i Juan Benlloch i Vivó, 1954-yil
Bastakor Enric Marfany Bons
Qabul qilindi 8 Sentyabr 1921
Audio
Andorra davlat madhiyasi

El gran Carlemany (talaffuzi [el‿ˈɣɾaŋ‿kaɾleˈmaɲ]; „Buyuk Karl“) — Andorra knyazligining davlat madhiyasi. Musiqani Enric Marfany Bons bastalagan, soʻzlari esa Andorra nuqtai nazaridan birinchi shaxs hikoyasida yozilgan Juan Benlloch i Vivó tomonidan yozilgan. 1921-yil 8-sentabrda milliy madhiya sifatida qabul qilingan, bu Andorraning milliy kuni hamdir. Qoʻshiq matni Andorra madaniyati va tarixining bir qancha muhim jihatlariga, masalan, Karoling imperiyasining merosiga ishora qiladi.

Tarix

[tahrir | manbasini tahrirlash]

"El Gran Carlemany"ni ruhoniy boʻlgan Enrik Marfany Bons (1871-1942) bastalagan[1][2]. Qoʻshiq soʻzlari 1906-yildan 1919-yilgacha Urgell episkopi boʻlib ishlagan Juan Benlloch i Vivó (1864-1926) tomonidan yozilgan. Qoʻshiq 1921-yil 8-sentyabrda birinchi marta mamlakat soborida kuylanganda rasman mamlakat milliy madhiyasi sifatida belgilandi[2][3][4][5]. Qabul qilingan kun — 8 sentyabr — Andorra milliy kuni. Bu qo‘shiq matnida tilga olingan mamlakat homiysi bo‘lmish Meritxell xonimi bayramiga to‘g‘ri keladi.

Matn

[tahrir | manbasini tahrirlash]

"El Gran Carlemany" qoʻshiqlari Andorra tarixi haqida (birinchi shaxs hikoyasi) qisqacha maʼlumot beradi. Unda Karl tomonidan 788 va 790 yillar oraligʻida Kataloniyani zabt etib Andorraga mustaqillik berganligi va ushbu hududdagi vodiylar vorislari orqali boshqargan, keyinchalik maʼlum vaqtlardan soʻng ushbu mintaqani Murlardan qaytarib olgani haqidagi haqida hikoya qiladi. Oʻsha yili chegaralar belgilandi[6]. Davlat Karl tomonidan oʻz davlatini (Karolinglar imperiyasini) himoya qilish maqsadida tashkil etilgan bufer zonasi boʻlgan Marca Hispanica tarkibiga kirdi.[7] Afsonaga koʻra, u mamlakatni qayta qurish, uning aholisiga nasroniylikni qayta kiritish va monastirlar qurilishini nazorat qilish uchun mas’ul edi. Bu yutuqlari tufayli unga afsonaviy nom berildi va bugungi kunda Karl Andorraning asoschisi sanaladi va sharaflanadi.

Madhiya „El gran Carlemany mon pare“ („Buyuk Karl mening otam“) soʻzlari bilan boshlanadi va bu qarashni yodga oladi va mamlakatning Karolinglar imperiyasining qolgan yagona qizi maqomini olgan holda nishonlaydi, chunki u Marca Hispanicaning yagona qoldigʻi hisoblanadi.

Kataloncha asli[8][9][10] Katalon IPA transkripsiyasi Ispancha tarjima[11] Fransuz tarjimasi[12] Inglizcha tarjima

El gran Carlemany, mon pare,
dels alarbs em deslliurà,
i del cel vida em donà
de Meritxell, la gran Mare.

Princesa nasquí i pubilla
entre dos nacions, neutral;
sols resto l'única filla
de l’imperi Carlemany.

Creient i lliure onze segles,
creient i lliure vull ser.
Siguin els furs mos tutors
𝄆 i mos Prínceps defensors! 𝄇}}

[el‿ɣɾan kaɾ.le.ˈmaɲ | mon ˈpa.ɾe |]
[ðelz‿a.ˈlabz‿em‿ðez.ʎiw.ˈɾa |]
[i‿ðel sɛl‿ˈβi.ða‿m‿ðo.ˈna]
[ðe me.ɾi.ˈt͡ɕeʎ la‿ɣɾan ˈma.ɾe ǁ]

[pɾin.ˈse.za nas.ˈki‿i pu.ˈbi.ʎa]
[ˈen.tɾe‿ðos na.ˈsjonz‿new.ˈtɾal |]
[sɔl ˈres.to ˈlu.ni.ka ˈfi.ʎa]
[ðe lim.ˈpɛ.ɾi kaɾ.le.ˈmaɲ ǁ]

[kɾe.ˈjen i ˈʎiw.ɾe ˈon.ze ˈse.ɡles |]
[kɾe.ˈjen i ˈʎiw.ɾe‿βuʎ se ǁ]
[ˈsi.ɣin els fuz‿mos tu.ˈtos]
𝄆 [i mos ˈpɾin.seps de.fen.ˈsos ǁ] 𝄇

El gran Carlomagno, mi padre,
me liberó de los árabes,
Y del cielo vida me dio
de Meritxell, la gran Madre.

Princesa nací y heredera
entre dos naciones, neutral;
soy la única hija que queda
del imperio Carlomagno.

Creyente y libre once siglos,
creyente y libre quiero ser.
¡Sean los fueros mis tutores
𝄆 y mis Príncipes defensores! 𝄇

Le Grand Charlemagne mon père
nous délivra des arabes
et du ciel me donna la vie,
de Meritxell la grande Mère.

Je suis née princesse héritière
neutre entre deux nations;
je reste la seule fille
de l'empire Charlemagne.

Croyante et libre onze siècles,
croyante et libre je veux demeurer.
Que les fueros soient mes tuteurs
𝄆 et mes Princes mes défenseurs ! 𝄇

The great Charlemagne, my father,
liberated me from the Saracens,
and from heaven he gave me life
of Meritxell, the great Mother.

I was born a princess and heiress
between two nations, neutral;
I am the only remaining daughter
of the Charlemagne empire.

Faithful and free for eleven centuries,
Faithful and free I want to be.
May the laws be my tutors
𝄆 and my Princes defenders! 𝄇

Manbalar

[tahrir | manbasini tahrirlash]
  1. ↑ Xavier Maugendre. L'Europe des hymnes dans leur contexte historique et musical. Editions Mardaga, 1996 — 145-bet. ISBN 978-2-87009-632-1. 
  2. ↑ 2,0 2,1 Augustin (2008), p. 99.
  3. ↑ Lichfield, John. „The Not-so-Rough Guide to Andorra – The land that Europe forgot“ (2006-yil 2-sentyabr), s. 26–27. Qaraldi: 2014-yil 7-may. (subscription required)
  4. ↑ „Andorra“. The World Factbook. CIA. Qaraldi: 2014-yil 7-may.
  5. ↑ „Country's Profile – Andorra“. Sochi2014.com. Sochi 2014 Olympics. 2014-yil 6-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2014-yil 7-may.
  6. ↑ Geyer, Helen (November 2013). "Sprachpolitik und-praxis in Andorra" (de). Interlinguistische Informationen (Diputació de Girona) 20: 68. ISSN 1432-3567. http://www.interlinguistik-gil.de/wb/media/beihefte/20/beiheft20.pdf#page=68. Qaraldi: May 8, 2014. Andorra davlat madhiyasi]]
  7. ↑ Shelley, Fred M.. Nation Shapes: The Story Behind the World's Borders. ABC–CLIO, April 23, 2013 — 8-bet. ISBN 9781610691062. 
  8. ↑ „The anthem of the Principality of Andorra“. www.consellgeneral.ad. 2007-yil 13-noyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 23-dekabr.
  9. ↑ „SYMBOLES PRINCIPAUTE ANDORRE Andorra Ambassade Andorre Culture Andorre tourisme“. www.andorra.be. 2005-yil 28-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 23-dekabr.
  10. ↑ „Himno nacional del Principado de Andorra“. www.andorramania.net. 2006-yil 12-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 23-dekabr.
  11. ↑ „National Anthems & Patriotic Songs - Andorran National Anthem - El Gran Carlemany lyrics + Spanish translation“ (en). lyricstranslate.com. Qaraldi: 2022-yil 13-aprel.
  12. ↑ „National Anthems & Patriotic Songs - Andorran National Anthem - El Gran Carlemany lyrics + French translation“ (en). lyricstranslate.com. Qaraldi: 2022-yil 13-aprel.

Havolalar

[tahrir | manbasini tahrirlash]
"https://uz.wikipedia.org/w/index.php?title=Andorra_davlat_madhiyasi&oldid=2924317" dan olindi