Ancient woodland

Vikipediya, ochiq ensiklopediya
Bredingdagi qadimiy o'rmonzor , Uayt oroli, Angliyada ko'k qo'ng'iroqlar (ko'k gullar, Hyacinthoides non-scripta), qo'chqorlar (oq gullar, Allium ursinum) va findiq (daraxtlar, Corylus avellana)

Birlashgan Qirollik qadimiy daraxtzor - bu Angliya, Uels va Shimoliy Irlandiyada (yoki Shotlandiyada 1750) 1600 yoki undan oldin doimiy ravishda mavjud boʻlgan oʻrmonzor.[1][2] Bu sanalardan oldin oʻrmonzorlarni ekish odatiy hol edi, shuning uchun 1600-yilda mavjud edi yogʻoch tabiiy ravishda rivojlangan boʻlishi mumkin.[3]

Koʻpgina qadimgi oʻrmonlarda daraxtlar va butalar boshqaruv tsiklining bir qismi sifatida vaqti-vaqti bilan kesilgan. Agar hudud oʻrmon boʻlib qolgan boʻlsa, stend hali ham qadimiy hisoblanadi. Oʻtmishda u koʻp marta kesilgan boʻlishi mumkinligi sababli, qadimgi oʻrmonda juda eski daraxtlar boʻlishi kerak emas.[1]

Hayvonlar va oʻsimliklarning koʻp turlari uchun qadimiy oʻrmonlar yagona yashash joyini taʼminlab beradi va boshqalar uchun bu saytlardagi sharoitlar boshqa saytlarga qaraganda ancha mos keladi. Buyuk Britaniyadagi qadimiy oʻrmonlar, tropiklardagi yomgʻir oʻrmonlari kabi, noyob va yoʻqolib ketish xavfi ostidagi turlarning shahri hisoblanadi. Shu sabablarga koʻra qadimiy oʻrmonlar koʻpincha almashtirib boʻlmaydigan manba yoki "tanqidiy tabiiy kapital " sifatida taʼriflanadi.[4] Qoʻshma Shtatlar, Kanada va Avstraliyada qoʻllaniladigan oʻxshash atama (juda qari daraxtlarni oʻz ichiga olgan oʻrmonlar uchun) " eski oʻrmon „ dir.[5]

Qadimgi oʻrmonlar tabiiy Angliya va unga tenglashtirilgan organlar tomonidan xaritalarda rasman belgilangan. Qadimgi oʻrmonlarni xaritalash turli usullarda va turli vaqtlarda amalga oshirilgan va maʼlumotlarning sifati va mavjudligi mintaqadan mintaqaga farq qiladi, ammo uni standartlashtirish va yangilash boʻyicha baʼzi harakatlar bor.[6]

Himoyalash[tahrir | manbasini tahrirlash]

Koʻpgina qadimiy oʻrmonlar har xil turdagi qonuniy himoyaga ega, ammo har qanday qadimiy oʻrmon oʻrmonlari avtomatik ravishda himoyalangan emas. Qadimgi oʻrmonlarning baʼzi namunalari milliy yoki mahalliy miqyosda belgilangan, misol uchun, Alohida ilmiy qiziqish uygʻotadigan saytlar tashkil qilish kerak. Boshqalarida hech qanday belgi yoʻq.

Qadimgi oʻrmonlar ham rejalashtirishdan taʼsirlanganda alohida eʼtibor talab qiladi. 2012-yilda nashr etilgan Milliy rejalashtirish siyosati asosi qadimiy oʻrmonlarga taʼsir qiluvchi rejalashtirish qarorlari bilan bogʻliq hukumat siyosati hujjatidir. Qadimgi oʻrmonlarning almashtirib boʻlmaydigan yashash joyi sifatidagi ahamiyati NPPFning 118-bandida koʻrsatilgan: “Oʻzgartirishni rejalashtirishga ruxsat berishdan bosh tortish kerak, bu esa oʻzgarmas yashash joylarini, shu jumladan qadimgi oʻrmonlarni muhofaza qilish kerak yoki yomonlashishi mumkin. Qadimgi oʻrmonlardan tashqarida joylashgan daraxtlar, agar bu joyning rivojlanishiga boʻlgan ehtiyoj va foyda yoʻqotishdan aniq ustun boʻlmasa. Daraxtlar muhofaza qilinsa, davlatning turizm sohasi ham salmoqli rivojlanadi.

.Xususiyatlari[tahrir | manbasini tahrirlash]

yo'qolib borayotgan gullardan birining surati(Ficaria verna)

Oʻsimliklar xilma-xilligiga boy va anʼanaviy amaliyotlar orqali boshqariladigan qadimiy oʻrmonlar kontseptsiyasi ekolog Oliver Rekxem tomonidan 1980-yilda " Ancient Woodland, History, Oʻsimliklar va Angliyada foydalanish " kitobida ishlab chiqilgan boʻlib, u oʻzining Xeyli Vud boʻyicha oldingi tadqiqotlari natijasida yozgan. .

Sariq bosh farishta gullarining yaqindan ko'rinishi

Qadimgi oʻrmonlarning taʼrifi ikkita kichik turni oʻz ichiga oladi: Qadimgi yarim tabiiy oʻrmonlar (ASNW) va Ekilgan qadimiy oʻrmonzorlar joylashgan. (PAWS).

Ekilgan qadimiy oʻrmonlar (PAWS) — bu mahalliy turlar qisman yoki toʻliq mahalliy boʻlmagan turlar (odatda, lekin har doim ham ignabargli daraxtlar) bilan almashtirilgan qadimgi oʻrmonzor. Bu oʻrmonlar odatda plantatsiya tuzilishiga ega boʻlib, hatto bir yoki ikki turning qari ekinlari tijorat maqsadlarida ekilgan. Ushbu qadimiy oʻrmonlarning baʼzilari urush paytida kesilganidan keyin ignabargli plantatsiyalarga aylantirilgan. PAWS saytlari, ASNW kabi yuqori ekologik ahamiyatga ega boʻlmasa-da, odatda yarim tabiiy turlarning qoldiqlarini oʻz ichiga olishi yomon oqibatga olib keladi, chunki ekologiyaga zarar yetkazadi. Bu yerda soyalar kamroq boʻlgan va asta-sekin yupqalash orqali koʻproq yarim tabiiy tuzilmalarni tiklash mumkin. Qadimgi oʻrmonlarning ekologik va tarixiy qadriyatlari eʼtirof etilganidan beri, PAWSni qayta tiklash koʻplab oʻrmon egalari, davlat va nodavlat idoralar orasida ustuvor vazifa boʻlib kelgan va turli grant dasturlari tomonidan qoʻllab-quvvatlangan. Qayta tiklangan baʼzi PAWS saytlari endi ASNW dan deyarli farq qilmaydi. Qayta tiklangan PAWSni ASNW sifatida qayta tasniflashning rasmiy usuli yoʻq, garchi baʼzi oʻrmon boshqaruvchilari endi tiklangan sayt uchun RPAWS (Qayta tiklangan qadimiy oʻrmon) qisqartmasidan foydalanishadi.

Vayronagarchilik[tahrir | manbasini tahrirlash]

Britaniyaning qadimiy oʻrmon qoplami sezilarli darajada kamaydi. 1930-yillardan beri Angliya va Uelsdagi qadimgi keng bargli oʻrmonlarning deyarli yarmi ignabargli daraxtlar bilan ekilgan yoki qishloq xoʻjaligi uchun tozalangan. Britaniyada qadimiy yarim tabiiy oʻrmonlar saqlanib qolgan - bu umumiy oʻrmonli maydonning 20% dan kamrogʻini tashkil qiladi. Angliya va Uelsdagi oʻnta qadimiy oʻrmon maydonlaridan sakkiztasi kam, atigi 617 tasi oshadi va faqat 46 tasi kattaroqdir.

Boshqaruv[tahrir | manbasini tahrirlash]

Qadimgi pollared olxa daraxti. Epping Forest, Esseks, Angliya
Yaqinda o'ralgan alder taburei. Xempshir, Angliya

Buyuk Britaniyadagi eng qadimgi oʻrmonlar yuzlab (ayrim hollarda, ehtimol minglab) yillar davomida odamlar tomonidan qandaydir tarzda boshqarilgan. Ikkita anʼanaviy usul - koptoklash (daraxtlarni yer darajasiga qaytarish orqali oʻtinni yigʻish) va pollarding (kiyik kabi oʻtloqlar tomonidan yangi kurtaklar eyishining oldini olish uchun odam boshi balandligida yogʻoch yigʻish). Ikkala usul ham yangi oʻsishni ragʻbatlantiradi, shu bilan birga yogʻoch va boshqa oʻrmon mahsulotlarini barqaror ishlab chiqarishga imkon beradi. xx asrda bunday anʼanaviy xoʻjalik yuritish usullaridan foydalanish pasayib, keng koʻlamli mexanizatsiyalashgan oʻrmon xoʻjaligining oʻsishi kuzatildi. Shunday qilib, hozirda koʻkrak qafasi kamdan-kam qoʻllaniladi va oʻsib chiqqan najaslar koʻplab qadimiy oʻrmonlarda keng tarqalgan koʻrinish boʻlib, ularning koʻplab tanasi bir xil oʻlchamdagi. Boshqaruv usullaridagi bu oʻzgarishlar qadimgi oʻrmonlarning yashash joylarining oʻzgarishiga va qadimgi oʻrmonlarning oʻrmon xoʻjaligiga yoʻqolishiga olib keldi.

Misollar[tahrir | manbasini tahrirlash]

Xulosa Biz tabiatga ehtiyotkorona munosabatda boʻlishimiz kerak.Biz tabiatga qancha yaxshi munosabatda boʻlsak, atrof -muhit doimo toza boʻladi va ekologiyaga zarar yetmaydi. Bundan tashqari, qadimiy oʻrmonlarni muhofaza qilish uchun oʻz hissamizni qoʻshishimiz kerak.Chunki bizning birgina qilgan harakatimiz nafaqat jamiyatga, balki iqlimga ham ijobiy taʼsir koʻrsatadi.Shuning uchun barchamiz atrof-muhitni asrab-avaylaylik.[tahrir | manbasini tahrirlash]

  1. 1,0 1,1 „Ancient woodland, ancient trees and veteran trees: protecting them from development“. Natural England and the Forestry Commission (2014). Qaraldi: 18-may 2014-yil.
  2. „Ancient woodland“. Woodland Trust. Woodland Trust. Qaraldi: 16-oktabr 2020-yil.
  3. „Standing Advice for ancient woodland“. Natural England (30-may 2012-yil). Qaraldi: 16-mart 2014-yil.
  4. „Forestry Commission Wales Reclaiming our Forgotten Inheritance (RoFI) project“. 18-fevral 2012-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 22-aprel 2007-yil.
  5. White. „Defining Old Growth: Implications For Management“ (1994). 8-may 2016-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 23-noyabr 2009-yil.
  6. Rist. „A facelift for the Ancient Woodland Inventory?“. Woodland Trust (20-fevral 2014-yil). 2014-yil 15-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 16-mart 2014-yil.