Amerika mushugi

Vikipediya, ochiq ensiklopediya

Amerika qisqayunglisi (AQ) — Shimoliy Amerikaga ilk kelgan yevropaliklar tomonidan olib kelingan yevropalik mushuklar zotidan kelib chiqqan deb hisoblanadigan uy mushuklarining zoti[1]. Ularni olib kelishdan asosiy maqsad sichqon va kalamushlardan qimmatbaho yuklarni himoya qilish edi. Mushuksevarlar uyushmasi maʼlumotlariga koʻra, 2020-yilda u dunyodagi eng mashhur naslli mushuklar orasida sakkizinchi oʻrinni egalladi[2].

Ushbu turga mansub qora dogʻli kulrang mushuk

Tarix[tahrir | manbasini tahrirlash]

Koʻchmanchilar Yevropadan Shimoliy Amerikaga suzib ketishganida, doʻkonlarni sichqonlardan himoya qilish uchun kemada mushuklarni (kema mushuklari) olib ketishgan[3][4]. Bu mushuklarning koʻpchiligi Yangi Dunyoga sogʻ-omon olib kelindi, chatishtirilib yangi dunyoda yashab qolishga qodir yangi turlar paydo qilindi. 20-asrning boshlarida bu mushuklarning eng yaxshi fazilatlarini rivojlantirish uchun selektiv naslchilik dasturi tashkil etildi. Bu zot Shimoliy Amerikadagi barcha mushuk registrlari tomonidan qabul qilingan. Dastlab mahalliy qisqayungli nomi bilan tanilgan bu zot 1966-yilda uning kelib chiqishini yaxshiroq ifodalash va uni boshqa qisqayungli zotlardan farqlash uchun nomi „Amerika stenografiyasi“ deb oʻzgartirildi. Ushbu mushuk zoti barcha mahalliy mushuklardan naslli va zotdorroq ekanligi tasdiqlangan. Amerika qisqayunglisi ham ishchi mushuklar sinfiga kiritiladi, chunki ular kemalar va fermalarda kemiruvchilar koʻpayib ketishini oldini olish uchun ishlatilgan. Amerika qisqayunglisi 1906-yilda CFA tashkiloti tomonidan roʻyxatga olingan haqiqiy mushuk zotlari deb hisoblangan birinchi besh zotdan biri[5][6].

Tavsif[tahrir | manbasini tahrirlash]

Jigarrang dogʻlarga ega boʻlgan katta yoshli mushuk.
Ushbu turdagi voyaga yetgan mushuk.

Bu turdagilar juda chaqqon mushuk boʻlmasa-da, katta, kuchli tanaga ega. Mushukchilar assotsiatsiyasining zot standartiga koʻra, Amerika qisqayunglisi ishchi mushuklarning asl zotidir[7]. Ularning yumaloq yuzlari, qisqa burunlari va qisqa quloqlari bor. Amerika qisqayunglisini boqish unga nisbatan yaxshi parvarish boʻlishini talab qiladi. Oyiga ikki marta tirnoqlarni kesish va doimiy ravishda tishlarini tozalab turish bu mushukni eng yaxshi holatda saqlaydi. Amerika qisqayunglisi saksondan ortiq turli xil ranglari bilan tanilgan[8].

Galereya[tahrir | manbasini tahrirlash]

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  1. Stephens, Gloria. Legacy of the Cat, 2nd, San Francisco: Chronicle Books, 2001 — 49 bet. ISBN 0-8118-2910-3. 
  2. „The Cat Fanciers' Association Announces Most Popular Breeds for 2020“. The Cat Fanciers' Association (2021-yil 25-fevral). 2021-yil 23-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 4-fevral.
  3. „Breed profile: About the American Shorthair“. The Cat Fanciers' Association, Inc.. 2020-yil 28-yanvarda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2016-yil 22-aprel.
  4. "Cat Breeds – American Shorthair." Pet Source. N.p.. Web. April 22, 2014.
  5. „Breed profile: About the American Shorthair“. The Cat Fanciers' Association, Inc.. 2020-yil 28-yanvarda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2016-yil 22-aprel.
  6. Mattern, Joanne. American Shorthair Cats (en). Capstone, December 2010. ISBN 978-1-4296-6628-2. 
  7. „Breed profile: About the American Shorthair“. The Cat Fanciers' Association, Inc.. 2020-yil 28-yanvarda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2016-yil 22-aprel.
  8. Mattern, Joanne. The American Shorthair Cat (en). Capstone, July 2002. ISBN 978-0-7368-1300-6.