Ambulatoriya tarixi

Vikipediya, ochiq ensiklopediya
Venetsiyada Santa Mariya Gloriosa ambulatoriyasi.

Ambulatoriya (lotincha: ambulatorium "yurish joyi") - bu monastir atrofidagi yopiq o'tish joyi yoki sobor yoki katta cherkovning sharqiy chekkasi va baland qurbongoh orqasidagi marosim yo'li.[1][2] Birinchi ambulatoriya 11-asrda Fransiyada paydo bo'lgan, ammo 13-asrga kelib Angliyada ambulatoriyalar joriy etilgan va ko'plab ingliz soborlari ambulatoriya bilan ta'minlash uchun kengaytirilgan.[3]

Huddi shu xususiyat ko'pincha hind me'morchiligida va umuman buddist arxitekturasida, ayniqsa qadimgi davrlarda uchraydi. Buddizm va hinduizmda stupa yoki kult tasviri atrofida marosim tavof qilish yoki parikrama muhim ahamiyatga ega. Buddizmda ambulatoriya zali har doim maxsus marosimlarga xizmat qilgan. Hindistonda Durga ibodatxonasi (7 yoki 8 asr) hindlarning mashhur bu kabi namunasidir.Ambulatoriyalar binolar qurilishida alohida ahamiyatga ega hisoblanadi. Hozirda ambulatoriyalar tibbiy xizmat koʻrsatish uchun kichik nusxada qishloqlarda, shaharchalarda qurilmoqda. Yevropa arxitekturasida bu uslubdagi binolar juda koʻp uchraydi.

Bu atama, shuningdek, qishloq uyi hududida bogʻ xususiyatini tasvirlash uchun ham ishlatiladi. Oddiy misol - Angliyaning Glostershire shahridagi Xorton sudining maydonida joylashgan ambulatoriya ko'rsati Ambulatoriyalarda birinchi tibbiy yordam berish uchun zarur boʻlgan uskunalar oʻrnatildi va kam sonli insonlar uchun xizmat qiladigan qilib loyihalanadi. Odatda u yerda koʻp uchraydigan kasalliklar bilan kasallangan bemorlarga yordam koʻrsatuvchi mutaxassislar faoliyat olib boradi. Deyarli barcha qishloq hududlarida bu kabi kichik tibbiy xizmat koʻrsatish ambulatoriyalar bor. Markaziy Osiyoda dastlabki ambulatoriyalar ancha avval ham mavjud boʻlgan.

Tibbiy atamalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

Ambulatoriya ham tasvirlash uchun ishlatiladigan sifatdoshdir

  • kasallik yoki jarohatlarga qaramasdan yura oladigan bemorlar.[4]
  • ambulatoriya bemorlari, shu jumladan nogironlar aravachasiga muhtoj bo'lganlar.
  • ambulator yordam ko'rsatadigan tibbiy xodimlar.
  • odatda kasalxonada tunashni talab qilmaydigan tibbiy muolajalar.
  • Qamish yoki boshqa yurish vositalarini ambulator yordam asboblari deb atash mumkin.[5]

Yana qarang[tahrir | manbasini tahrirlash]

Galareya[tahrir | manbasini tahrirlash]

Ma'lumotlar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  1. Francis D. K. Ching. A Visual Dictionary of Architecture. John Wiley & Sons, 2011 — 29 bet. ISBN 978-1-118-16049-7. 
  2. Ariane Archambault. The Visual Dictionary of Art & Architecture. Québec Amerique, 2002 — 152 bet. ISBN 978-2-7644-0877-3. 
  3. Ambulatory
  4. ambulatory
  5. ambulatory

Havolalar[tahrir | manbasini tahrirlash]