Albaniya — Turkiya munosabatlari

Vikipediya, ochiq ensiklopediya
Albaniya va Turkiya davlatlarining xaritada joylashuvi. Yashil rangda Albaniya, sariq rangda Turkiya koʻrsatilgan.

Albaniya Respublikasi va Turkiya Respublikasi oʻrtasidagi diplomatik munosabatlar rasman 1920-yillarda oʻrnatilgan. Albaniya va Turkiya oʻrtasidagi munosabatlar madaniy va tarixiy omillar tufayli anʼanaviy doʻstona. Albaniyaning Anqarada elchixonasi va Istanbulda bosh konsulligi bor. Turkiyaning Tiranada elchixonasi bor.

Urushlararo va Sovuq urush davrida ikki tomonlama munosabatlar vaqti-vaqti bilan har bir mamlakatning mafkuraviy va geosiyosiy sharoitlari tufayli keskinlik va kelishmovchiliklarga duch keldi. Sovuq urushdan keyingi sharoitda ikkala davlat ham harbiy hamkorlik toʻgʻrisidagi ittifoq shartnomasi va iqtisodiy, siyosiy va madaniy sohalarga oid boshqa shartnomalar bilan bogʻlangan.

Asosan musulmonlardan iborat har ikki davlat ham Islom hamkorlik tashkilotiga aʼzo. Mamlakatlar, shuningdek, NATO va Oʻrta yer dengizi ittifoqining toʻliq aʼzolaridir. Turkiya ham Yevropa Ittifoqiga nomzod davlat maqomiga ega, Albaniya potensial nomzod.

Turkiyada Albaniya bilan madaniy aloqalarini uzmagan 1,3 millionga yaqin alban[1] fuqarolari yashaydi. Kosovoda ham turk ozligi mavjud.

Munosabatlar[tahrir | manbasini tahrirlash]

Usmonlilar davrida islomni qabul qilgan koʻplab albanlar turk sultonlariga xizmat qilishgan. Albaniya 1912-yil 28-noyabrda Usmonlilar imperiyasidan mustaqilligini eʼlon qilgan Bolqondagi oxirgi davlat boʻldi. Turkiya Albaniya mustaqilligini birinchilardan boʻlib tan oldi. 2010-yil 2-fevraldan boshlab har ikki davlat fuqarolari oʻz hududlarida 90 kungacha vizasiz qolishlari mumkin[2].

2012-yil noyabrida Albaniya Falastinga davlat maqomini berish boʻyicha BMT ning ovoz berish jarayonida betaraf boʻlganidan keyin Albaniya-Turkiya munosabatlari keskinlashgan. Turkiya bosh vaziri Albaniya hukumatini maqom berish uchun ovoz berishga koʻndirishga urinib koʻrdi. Erdoʻgʻon jurnalistlarga shaxsan oʻzi prezident Sali Berishaga qoʻngʻiroq qilgani va prezident bilan gaplashgani, bu Albaniyaning pozitsiyasiga taʼsir qilganini va keyingi safar qarshi ovoz berish oʻrniga betaraf qolganini aytdi.

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  1. „Türkiye'deki Kürtlerin sayısı!“. 15-iyun 2018-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 29-may 2013-yil.
  2. „Albania, Turkey launch visa-free travel“. 13-fevral 2010-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 29-may 2013-yil.

Havolalar[tahrir | manbasini tahrirlash]