Alain Bombard
Alain Bombard | |
---|---|
Tavalludi |
27-oktyabr 1924-yil Parij, Fransiya |
Vafoti |
19-iyul 2005-yil (80 yoshda) Tulon, Fransiya |
Fuqaroligi | Fransiya |
Millati | fransuz |
Sohasi |
tibbiyot biologiya |
Mashhur ishlari | ochiq dengiz boʻylab sayohati |
Alain Bombard (1924-yil 27-oktyabr, Parij – 2005-yil 19-iyul, Parij) – fransuz biologi, shifokor va siyosatchi, kichik qayiqda Atlantika okeani boʻylab suzib oʻtish bilani shuhrat qozongan. U insonning okean boʻylab sayohatdan omon qolishi mumkinligini haqida aytib, dengizda yoʻqolgan minglab odamlarning hayotini saqlab qolish maqsadida oʻz nazariyasini dastlab oʻzida sinab koʻrishga qaror qildi.
U 1981-yildan 1994-yilgacha Fransiyaning Sotsialistik partiyadan Yevropa parlamenti aʼzosi boʻlgan.
Biografiyasi
[tahrir | manbasini tahrirlash]1952-yil 19-oktyabrda Bombard Fransiyada yangi tugʻilgan qizalogʻini koʻrgani kelganidan soʻng, Atlantika okeani boʻylab Gʻarbiy Hindistonga yolgʻiz sayohatni boshladi. U ilgari Atlantika okeanida Tanjerdan Kasablankaga (13-20-avgust) va Kasablankadan Las-Palmasga (24-avgust ― 3-sentyabr) suzib oʻtgan. Dastlab uning rejasi doʻsti ingliz yaxtachisi Jek Palmer bilan Atlantika okeani boʻylab suzib oʻtish edi, u bilan Monakodan Menorkaga (5-may – 11-iyun) suzib borishdi, ammo Jek Alenni Tanjerda tashlab ketdi. Bombard faqat sekstantni foydalanib, bor-yoʻgʻi 4.5 metr (15 ft) uzunlikdagi l’Hérétique nomli Zodiac puflama qayigʻida suzib ketdi.
Bombardning aytishicha, u qoʻlda yasalgan garpun va ilgaklar bilan baliq ovlash va yemak uchun chuchuk suv va baliqdan foydalalanib, kichik toʻr bilan sirt planktonlarini yigʻish orqali omon qolgan. Shuningdek, u sayohati paytida uzoq vaqt davomida cheklangan miqdorda dengiz suvi ichishga ham majbur boʻldi. 23-oktyabr, sayohatning toʻrtinchi kunida Bombard zaxira yelkan uchib ketgani bois yirtilgan eski yelkanni tuzatishga majbur boʻldi. Sayohatning ellik uchinchi kunida u kemaga duch keldi. Ekipaj aʼzolari unga manziligacha yana 1,000 kilometr (620 mi) qolganini aytishdi. Bombard Barbadosga 1952-yil 23-dekabrda 4,400 kilometr (2,700 mi) masofani bosib oʻtgach keldi. 1953-yilda u oʻzining sayohati haqida "Naufragé Volontaire" nomli kitobini nashr ettirdi.
Bombardning hikoyasi keyinchalik nemis shifokori, kanoechi va yelkanli kashshof Xannes Lindemannga qiziqish uygʻotdi. Lindemann shoʻr suv va baliq bilan jon saqlashni yaxshiroq tushunish uchun Bombardning sayohatini takrorlamoqchi edi, lekin koʻp oʻtmay unga chuchuk suv kerakligini tushundi. Keyinchalik Lindemann taʼkidlashicha, Bombard haqiqatan ham chuchuk suvni olib, okeanda isteʼmol qilgan va u sayohati davomida yashirincha qoʻshimcha materiallar bilan taʼminlangan. Lindemanning chuchuk suv tanqisligiga boʻlgan reaksiyalar haqidagi kuzatuvlari Jahon sogʻliqni saqlash tashkilotining navigatsiya boʻyicha tavsiyalari uchun asos boʻldi. Bombard hech qachon insonning omon qolishi faqat dengiz suvini ichish orqali boʻlishi mumkinligini taʼkidlamagan. Aksincha, uning taʼkidlashicha, dengiz suvi oz miqdorda, agar yomgʻir suvi boʻlmasa, baliq tanasida mavjud boʻlgan suyuqliklarni soʻrib olish bilan birga boʻlsa, omon qolishni uzaytirishi mumkin.
1958-yilda Bombard olti kishi bilan Fransiyaning Étel shahri qirgʻogʻi yaqinidagi katta toʻlqinli suvlarda rezina qayiqni sinovdan oʻtkazayotganda, toʻlqin kemani agʻdarib yubordi. Sinov paytida turgan yetti kishidan iborat qutqaruv ekipaji katta toʻlqin agʻdarilib ketgan qutqaruv qayigʻida Bombardni qutqarish uchun bortdagi 14 kishidan toʻqqiz nafarini urib yubordi. Natijada Bombard va yana toʻrt kishi omon qolgan[1].
Bombard 2005-yilda 80 yoshida Tulonda vafot etdi.
OAVda chiqishlari
[tahrir | manbasini tahrirlash]Bombard 1986 yilda 3-2-1 Contact taʼlimiy televizion dasturining epizodida ikkita oʻsmirga ochiq dengizda omon qolish texnikasini oʻrgatayotgani tasvirlanadi.
Ingliz tilida kitoblar
[tahrir | manbasini tahrirlash]- Eretik sayohati, Saymon va Shuster (1953)OCLC 148763771
- Bombardimon hikoyasi (1955)OCLC 806059973
- Doktor Bombard dengizga boradi, Vanguard Press (1957)OCLC 1578224
- Tintinning "Qizil dengiz akulalari" hikoyasida Alen Bombardning sarguzashti esga olinib, Tintin kapitan Haddockka doktor Bombard singari dengiz suvini ichishni maslahat beradi[2].
Manbalar
[tahrir | manbasini tahrirlash]- ↑ "Nine Lost Testing Dinghy Off France— Survival-at-Sea Expert Rescued Twice", The New York Times, October 4, 1958, p. 3
- ↑ „The Red Sea Sharks“. Tintin.com. Qaraldi: 2021-yil 25-avgust.
Havolalar
[tahrir | manbasini tahrirlash]- Vikiomborda Alain Bombard mavzusiga oid fayllar bor
- Bombard’s obituary in Times Online
- Drinking Seawater – The story of Bombard and Lindemann