Al-Mutiy

al-Mutiy lilloh المطيع لله
Xalifa Moʻminlar amiri
Somoniylar hukmdori Mansur I ibn Nuhning al-Mutiy hukmdor deb koʻrsatilgan mis falslari (Buxoro, 964/65-yil).
Abbosiylar xalifaligining 23-xalifasi
Saltanat	946-yil 28-yanvar — 974-yil 5-avgust
Oʻtmishdoshi	al-Mustakfiy
Davomchisi	at-Toiy
Tugʻilishi	913/14 Bagʻdod
Vafoti	974-yil 12-oktyabr (60 yoshda) Dayr al-Aqul
Dafn etilgan joy	ar-Rufasa, Bagʻdod
Turmush oʻrtogʻi	Utb
Farzandlari	at-Toiy
Toʻliq nomi Abulqosim al-Fadl ibn Jaʼfar al-Muqtadir il-Mutiy lilloh
Sulola	Abbosiylar
Otasi	al-Muqtadir
Onasi	Mashʼala
Dini	Islom (Sunniylik)

Abulqosim al-Fadl ibn al-Muqtadir (arabcha: أبو القاسم الفضل بن المقتدر; 913/14 — 974-yil sentyabr/oktyabr), hukmdorlik nomi al-Mutiy lilloh (arabcha: المطيع لله) bilan mashhur, 946—974-yillarda Bagʻdodda buvayhiy amirlari qoʻl ostida hukmronlik qilgan Abbosiylar xalifasi.

Al-Mutiy hukmronligi Abbosiylar xalifaligi qudrati va hokimiyatining eng past nuqtasi boʻlgan. Oʻtgan oʻn yilliklarda xalifalarning dunyoviy hokimiyati Iroqqa qadar qisqargan. Hatto poytaxtda ham kuchli sarkardalar tomonidan cheklangan edi. Bagʻdodni buvayhiylar bosib olishi bilan xalifa hokimiyati butunlay bekor qilingan. Al-Mutiyni buvayhiylar taxtga chiqargan. Xalifada Iroqdagi sud va diniy tayinlovlar ustidan juda kam boʻlsa-da, hokimiyat mavjud boʻlib, xalifa hokimiyati asosan ramziy ahamiyat kasb etgan. Xalifaning boʻysunishi va kuchsizligining oʻzi xalifalik institutida barqarorlikni tiklashga yordam bergan. Qisqa muddatli va zoʻravonlik bilan agʻdarilgan oʻtmishdoshlaridan farqli oʻlaroq, al-Mutiy uzoq va nisbatan barqaror hokimiyatda qolib, taxtni oʻgʻli at-Toiyga topshirishga muvaffaq boʻlgan.

Xalifaning musulmon dunyosi nominal yetakchisi sifatidagi nufuzi al-Mutiy davrida keskin pasayib ketgan. Buvayhiylarning mintaqaviy raqiblari al-Mutiy qiyofasida faqatgina buvayhiylar qoʻgʻirchogʻini koʻrishgani sababli uning xalifaligini tan olishni kechiktirishgan. Xalifaning Vizantiya erishgan yutuqlarga samarali javob bera olmagani ham uning obroʻsiga putur yetkazgan. Eng muhim jihati shia rejimlarining Yaqin Sharqda kuchayishi bevosita sunniy va abbosiylarning hukmronligiga shubha tugʻdirgan. Buvayhiylarning oʻzlari shia boʻlsa-da, oʻz manfaatlarini koʻzlab Abbosiylar xalifaligini saqlab qolishgan. Gʻarb tomonda kengayib borayotgan Fotimiylar xalifaligi Abbosiylar uchun bevosita gʻoyaviy va siyosiy muammo tugʻdirgan. Al-Mutiy hukmronligi davrida Fotimiylar Misrni bosib olib, Bagʻdodning oʻziga ham tahdid solib, Levantga tomon kengaya boshlagan.