Al-Javohiriy, Muhammad Mahdiy

Vikipediya, ochiq ensiklopediya
Al-Javohiriy, Muhammad Mahdiy
Tavalludi 26-iyul 1899 yoki 26-yil 1900
An-Najaf, Iroq
Vafoti 26-iyul yoki 27-iyul 1997
Damashq, Suriya
Fuqaroligi Iroq
Faoliyat yillari Shoir, yozuvchi
Otasi Abd al-Hussein al-Jawahiri

Muhammad Mahdi al-Javohiriy (arabcha: محمد مهدي الجواهري 1899 yil, Najaf, Iroq — 1997 yil 26 iyul, Damashq, Suriya) — iroqlik shoir.

Biografiya[tahrir | manbasini tahrirlash]

1899 yilda Iroqning Najaf shahrida tug'ilgan. Shia imomi oilasidan chiqqan. Uning otasi Abdul Husayn Najafda diniy rahbar boʻlgan va oʻgʻlining ishini davom ettirishini xohlagan. U oʻgʻlini arab tili grammatikasi, ritorika, fiqh va boshqalar boʻyicha taniqli mutaxassislarga yubordi. U bolaligidanoq adabiyotga moyilligini koʻrsatdi. 1920-yilda u Britaniya hukumatiga qarshi inqilobda qatnashgan.

Qisqa muddat qirol Faysal I saroyida Protokol bo‘limi kotibi bo‘lib ishladi. U 1925-yilda nashr eta boshladi. Ijtimoiy va siyosiy faoliyatda faol ishtirok etgan. U bir necha bor Iroq Yozuvchilar uyushmasi rahbari etib saylangan.

1948-yilda al-Vasba qo‘zg‘oloni chog‘ida akasi Ja’farning o‘ldirilishi uni eng mashhur she’rlaridan biri “Jafar akam”ni yozishga undagan. 1955 yilda Suriyaga koʻchib oʻtgan. 1958 yil Iroq inqilobidan keyin qaytgan.

Ijtimoiy oʻzgarishlarga daʼvat etgan al-Javohiriy ijodida markaziy oʻrinni monarxiyaga qarshi mavzular egallaydi. Al-Javohiriyning she’riy tilida arxaizmlar gazeta markalari va siyosiy lug‘at bilan uyg‘unlashgan. Uning she’riyati ezgulik va adolat davri boshlanishiga ishonch, idealistik optimizm bilan sug‘orilgan.

Asarlari[tahrir | manbasini tahrirlash]

  • “Tuygʻular va his-tuygʻular oʻrtasida”
  • “Jafar akam”
  • “Arab xalqi qahramoni Adnan al-Malik xotirasi”,
  • “Port Said”
  • “Ustun qasidasi” anʼanaviy shaklda yozilgan, Qurʼon, hadislar, arab mumtoz sheʼriyati va hikmatlaridan oʻz ichiga olgan qasidadir.

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

Adabiyotlar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  • Chukov B.V. Asr bilan bir qatorda: Iroq qirolligi va Iroq Respublikasida arab adabiyoti tarixi. M., 2006 yil.