Ağoğlan darvozasi
Ağoğlan darvozasi (ozarbayjoncha: Ağoğlan qapısı)[1], shuningdek, Muxtor darvozasi (ozarbayjoncha: Muxtar qapısı) yoki Shushikend darvozasi (ozarbayjoncha: Şuşakənd qapısı) – Ozarbayjon Respublikasi Shusha shahri Shusha qal’asiga toʻrtta kiruvchi darvozalaridan biri[2][3].
Shusha shahri 1992-yil 8-mayda qoʻlga kiritilgach, qal’a va shahar 2020-yilning 8-noyabrigacha, yaʼni Ozarbayjon armiyasi 3 kunlik janglardan soʻng shaharni egallab olganidan keyin Togʻli Qorabogʻ respublikasi nazoratiga oʻtgan[4][5].
Xonlik davridagi oʻrta asr shaharsozlik anʼanalariga muvofiq Shusha qalʼasi devorlari toʻrtta darvozadan iborat: asosiy darvoza shimolga Ganjaga olib boradigan yoʻlga qaragan va shuning uchun Ganja darvozasi deb nomlangan. Gʻarbiy darvoza gʻarbiy hududlarga, jumladan, Eronning Iravan xonligiga qaragan va shuning uchun Iravan darvozasi deb atalgan. Qolgan ikkita darvoza atrofdagi togʻli qishloqlarga qarab qurilgan[6].
Panoh Alixon davrida qurilgan qalʼa darvozasidan chiquvchi yoʻl Shusha shahrini Shushikend va Muxtor qishloqlari bilan bogʻlagan holda Agʻoʻgʻlon qasrigacha choʻzilgan. XIX asrning barcha rus tilidagi manbalarida shaharning janubiy darvozasi Agogʻlan darvozasi nomi bilan qayd etilgan. XIX asrda qalʼaning pastki qismida, sharqiy darvoza yaqinida Shusha qamoqxonasi qurilgan. Qamoqxona qurilishida qal’a devorlari va mudofaa minoralarining bir qismi qamoqxona devori sifatida foydalanilgan[7][8].
Manbalarda tilga olingan bu eshikning yana bir nomi Toʻpxona darvozasidir.
Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]
- ↑ Карта к дорожнику Кавказского края.. Кавказский календар на 1846 год, Тифлис, 1845.
- ↑ „ДРЕВНИЙ ГАРАБАГ“. Qaraldi: 2010-yil 9-avgust.
- ↑ War Against Azerbaijan – Targeting Cultural Heritage. Ministry of Foreign Affairs, Republic of Azerbaijan, 2007. ISBN 978-9952-8091-4-5.
- ↑ „Karabakh Foundation – Shusha“. 2010-yil 4-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2010-yil 9-avgust.
- ↑ „Ministry of Culture – Shusha city“. Qaraldi: 2010-yil 9-avgust.
- ↑ Очерки Закавказья. "Иллюстрация", т. VII, СПб.-М., 1861 — 257 bet.
- ↑ Авалов, Э. В. (1972). "О некоторых особенностях архитектуры оборонительных сооружений Шуши". Изв. АН Азерб. ССР сер. Лит. Яз. и Иск. (2).
- ↑ Nersesov (Qarabaği), Mirzə Yusif. Tarixi-Safi, Qarabağnamələr. II kitab, Bakı: Şərq-Qərb nəşriyyatı, 2006 — 35 bet.