301-modda (Turk jinoyat kodeksi)
301-modda Turkiya jinoyat kodeksining Turkiyani, turk millatini, turk hukumati muassasalarini yoki Mustafo Kamol Otaturk kabi turk milliy qahramonlarini haqorat qilishni noqonuniy deb belgilagan moddasidir. Ushbu modda 2005-yil 1-iyunda kuchga kirgan va Turkiyani Yevropa Ittifoqi standartlariga moslashtirish maqsadida Turkiyaning Yevropa Ittifoqiga (YEI) aʼzoligi boʻyicha muzokaralar boshlanishidan oldingi jarayonda jinoiy qonun islohoti paketining bir qismi sifatida joriy etildi[1][2]. Moddaning asl matnida „turklikni haqorat qilish“ jinoyatga tenglashtirilgan. 2008-yil 30-aprelda moddaga oʻzgartirish kiritilib, „turklik“ tushunchasi „turk millati“ deb oʻzgartirildi. Ushbu modda qonuniy kuchga kirganidan buyon 60 dan ortiq holat boʻyicha ayblovlar qoʻzgʻatildi. Ishlarning baʼzilari yuqori darajadagi ishlar edi[3].
2008-yil 30-aprelda 301-moddaga bir qator oʻzgartirishlar kiritildi. Jumladan, ish qoʻzgʻash uchun Adliya vazirining roziligini olish majburiyatini belgilovchi yangilik joriy etildi[4]. Ushbu oʻzgartirish moddadan mumkin boʻlgan notoʻgʻri foydalanishning oldini olish uchun, ayniqsa, yuqori darajadagi ishlarga qarshi, eski versiyadagi qonuniy boʻshliqlarni toʻldirish uchun qilingan edi[5].
Turkiyalik huquqshunos Kemal Kerinçsiz boshchiligidagi Buyuk Huquqchilar Ittifoqi (turkcha: Büyük Hukukçular Birliği) „301-modda boʻyicha deyarli barcha sud jarayonlari ortida“ turibdi[6]. Kerinchsizning oʻzi ishlarning qirqtasi[7], asosan, yuqori darajadagi sud jarayonlari uchun masʼuldir.
Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]
- ↑ "Turkey's new penal code touches raw nerves," EurActiv June 2, 2005, updated November 14, 2005.
- ↑ Leicht, Justus „Turkey: Court drops prosecution of writer Orhan Pamuk“. World Socialist Web site. ICFI (2006-yil 6-fevral). 2008-yil 25-iyulda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2008-yil 29-iyul.
- ↑ Lea, Richard. "In Istanbul, a writer awaits her day in court", The Guardian, July 24, 2006.
- ↑ CafeSiyaset: 301 yeni hali ile yürürlüğe girdi (Wayback Machine saytida 2014-08-23 sanasida arxivlangan) ("New version of Article 301 takes effect") (turkcha)
- ↑ „Turkey: Update on Campaign to Abolish Article 301 - English Pen“. Writers in Prison Committee Bulletin. English Pen (2008-yil 21-fevral). 2008-yil 17-mayda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2008-yil 29-iyul.
- ↑ In Turkey, ultra-nationalist lawyer wins supporters as enthusiasm for the EU falls (2006-09-06), from Associated Press via International Herald Tribune
- ↑ Rainsford, Sarah. „Turkish novelist case collapses“. BBC News (2006-yil 21-sentyabr). 2008-yil 13-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2008-yil 1-iyul.