Zerok tumani

Vikipediya, ochiq ensiklopediya

 

Zerok
زېړوک
tuman <nowiki>
Children waving for photographer
33°9′0″N 69°13′0″E / 33.15000°N 69.21667°E / 33.15000; 69.21667 G OKoordinatalari: 33°9′0″N 69°13′0″E / 33.15000°N 69.21667°E / 33.15000; 69.21667 G O
Aholisi
43,190
[[File:|290px|Zerok
زېړوک xaritada]]
Zerok زېړوک
Zerok
زېړوک
Xaritaning tepasida nol koʻrsatilgan.
Zerok havzasi

Zerok (pushtucha: زېړوک ولسوالۍ) yoki Zirok — Paktika viloyatining tumani boʻlib, bir paytlar Afgʻonistondagi Paktiya tarkibiga kirgan. Asosiy shahar — Zerok Xost-Urgun yoʻlida joylashgan.

Zerok — Paktika viloyatining olis tumani boʻlib, sharqda Xost viloyatining Spera tumani, janubi-gʻarbda Nika tumani, gʻarbda Urgun tumani va shimolda Vaziriston bilan chegaradosh. Tumanda 43 190 ga yaqin aholi istiqomat qiladi.

Tuman pashtunlarning Zadran aholi punkti markazida joylashgan[1]. Xalq pashtu tilida zadran shevasi bilan gaplashadi.

Taniqli kishilar[tahrir | manbasini tahrirlash]

Brigada generali Davlat xon Zadran Paktika viloyati politsiyasi boshligʻi boʻlgan. Shuningdek, Zerokning boshqa oqsoqollari (mssẖrạn) Abdul Manan, Gharanai, Haj va Soib Guldir. Sobiq oqsoqol Abdu Rahmon murakkab va chigal masalalarni hal qila olgani uchun Zerokdan tashqaridagi qabilalar tomonida ham qadrlangan. Mathiulloh (Gul Baz nomi bilan mashhur) sobiq jihodchilar qoʻmondoni edi. Nurulloh Zadran Birlashgan Millatlar Tashkilotidagi Tolibon harakatining sobiq oʻrinbosari edi. Mavlaviy Sangin Tolibon qoʻmondoni edi. Yordamchi professor Saminulloh Sameem Zadran Shayx Zayed (pushtucha: شیخ زاید پوهنتون) universitetida dars beradi.

Demografiyasi[tahrir | manbasini tahrirlash]

Qabila jihatidan Zerok xalqi, asosan, anikxon Xaildir. Ammo boshqa qabilalar ham mavjud, jumladan:

  • Suray (سوری)
  • Schawzai (شوزی)
  • Madakai (مدکی)
  • Alamai (عالمی)
  • Khudkai (خودکی)
  • Inbikai (انبکی)
  • Dabb (ډاب کلی)

Dabb — Zerok tumanining markazi (tuman markazi). Unda tuman gubernatorligi, politsiya shtab-kvartirasi va AQShning Forward Operatsion Bazasi (FOB) joylashgan. Baʼzi odamlar Zerok havzasi boʻylaridagi qishloqlardan tashqarida yashaydilar. Bu turar-joylar Kasski (pushtucha: کهاڅکی). „Soorgul Kaskai“ Zerokning gʻarbiy qismida joylashgan boʻlib, Schavzi qabilasiga tegishli. Xalqi hamjihat.. Saxiylik va mehmondoʻstlik Zerok xalqining oʻziga xos xususiyatlaridandir.

zerok mountains
nol togʻlar
Zerok togʻlari

Taʼlim[tahrir | manbasini tahrirlash]

Zerok zamonaviy taʼlimga qiziqishi bilan mashhur. Zerokda bitiruvchilar koʻp. Taʼlim darajasi va oʻqimishlilar ulushi Urgun kabi tumanlarga qaraganda yuqori emas. Butun tumanda bitta oliy maktab bor. Maktabda dars beradigan oʻqituvchilar professional va yuqori malakali emas. Talabalar oʻqish va oʻrganish uchun bogʻlarga yigʻiladi. Maktab oʻz binosiga ega boʻlgan. Ammo u AQSh bazasi yaqinida joylashgan. Tolibon hujumlari ehtimoli katta boʻlganligi tufayli oʻquvchilar va oʻqituvchilar maktab binosini tark etishgan.

Qishloq hayoti[tahrir | manbasini tahrirlash]

Odamlarning hayoti juda oddiy. Odamlar erta tongda uygʻonadilar va odatda har bir oiladan kamida bir kishi oʻtin terish va qoramol uchun eman novdalari olib kelish uchun togʻlarga boradi.

Zerokning baland togʻlari daraxtlar va qushlar koʻp. Qishda togʻlar butunlay qor bilan qoplanadi. Uylar yer yetishmasligi sababli ikki va uch qavatli qilib qurilgan. Qishloq ahli boʻsh vaqtlarida doʻkonlar yonida oʻtirib shirinliklar bilan koʻk choy ichishadi. Ular anʼanaviy kiyimlar, belbogʻlar, salla va etik kiyishadi. Toʻy va nikoh marosimlari ham anʼanaga muvofiq oʻtkaziladi. Ayollar qoʻshiq kuylaydilar, erkaklar esa mahalliy Attan bilan raqsga tushishadi.

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  1. Paktika Province Tribal Map (Page 11). Naval Postgraduate School.