WikiBilim

Vikipediya, ochiq ensiklopediya
Milliy tarjima byurosining jamoat fondi
Turi Notijorat hamkorlik
Qachon asos solingan 2011
Hududiy xizmati Qozogʻiston bayrogʻi Qozogʻiston
Rahbariyat Rauan Kenjexanuli
Mahsulot(lar)i taʼlim, madaniyat, yangi media
Vebsayti http://kitap.kz/ va http://openu.kz/

Milliy tarjima byurosining jamoat fondi - bu jamoat asosida tashkil etilgan fond shaklidagi Qozogʻiston notijorat yuridik shaxsidir.

Jamgʻarma 2011-yilda WikiBilim nomi ostida qozoq tilidagi taʼlim mazmunini rivojlantirish maqsadida tashkil etilgan. 2017-yil 1-iyunda qayta roʻyxatdan oʻtkazildi va Milliy tarjima byurosi jamoat fondi sifatida oʻzgartirildi.

Milliy tarjima byurosi „Maʼnaviyat tiklanish“ dasturi doirasida amalga oshirilayotgan oltita loyihadan biri boʻlgan „Yangi gumanitar taʼlim. Qozoq tilidagi 100 ta darslik“ loyihasi birlashtiruvchi sifatida qaraladi.

Tarix[tahrir | manbasini tahrirlash]

Jamgʻarma 2011-yil 4-iyunda WikiBilim nomi bilan tashkil etilgan. „Wiki“ resurs nomi foydalanuvchi tomonidan yaratilgan kontentga asoslangan texnologiya nomidir (tezkor,tez degan maʼnoni anglatadi) va „Bilim“ soʻzlaridan iborat. Wiki makonini rivojlantirishga katta hissa qoʻshgan texnologiya va madaniyat.

Madaniyat va taʼlim sohasida Fond „Raqamli Qozogʻiston“ tashabbusi doirasida bir qancha loyihalarni amalga oshirdi, jumladan, „Qozoqcha Vikipediya“, „Qozogʻistonning ochiq kutubxonasi“, „Qozoq tilining universal lugʻati“, "Qozoq adabiyoti audiokitobi ", "Google translator-ga qozoq tilini qoʻshish „ loyihalar mavjud.

Jamgʻarma Qozogʻistonda va xalqaro miqyosda yaxshi tanilgan. Vikipediya onlayn ensiklopediyasining asoschisi Jimmi Uels 2011-yilda oʻtgan Wikimania konferensiyasida ensiklopediyaning qozoq tilidagi versiyasini ishlab chiqishga qoʻshgan hissasi uchun fondni “Yil Vikipediyachisi" mukofoti bilan taqdirlangan boʻladi.

Jamgʻarma nizomlariga koʻra, asosiy maqsad internet tarmogʻida qozoq tilidagi taʼlim mazmunini ishlab chiqish va targʻib qilishdan iborat. Jamgʻarmaning asosiy maqsadiga erishish uchun bir qancha loyihalar amalga oshirilmoqda

2011-yil iyun oyida xalqaro onlayn ensiklopediya Vikipediyaning qozoqcha versiyasini ishlab chiqish loyihasini ishga tushirdi. Vikimedia fondi (AQSh) Vasiylik kengashi aʼzosi janob Ting Chen koʻngillilar bilan ishlashni tashkil etish uchun Olmaotaga keldi. Koʻngillilarning birinchi guruhin Xalqaro Axborot texnologiyalari universiteti va Qozogʻiston Milliy universiteti talabalari qatnashdilar.

Vaqt jadvali[tahrir | manbasini tahrirlash]

  • 2011-yil 4-may -
  • 2011-yil 16-iyun -
  • 2011-yil 7-11-avgust -
  • 2011-yil 17-sentabr -
  • 2012-yil 20-21-aprel -

Loyihalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

Qozoqcha Vikipediya[tahrir | manbasini tahrirlash]

2011-yil iyun oyida WikiBilim jamoat fondi Wikipedia World Open Onlayn Internet Ensiklopediyasining qozoq tilidagi boʻlimini ishlab chiqish va targʻib qilish maqsadida „Qozoqcha Vikipediya“ loyihasini ishga tushirdi. Loyihaning asosiy maqsadi qozoq tilida yozilgan qomusiy maqolalar soni va sifatini oshirish, ensiklopediyaning faol ishtirokchilari sonini koʻpaytirishdan iborat. Vikipediya internet ensiklopediyasida intellektual hamjamiyat yaratish, uni tilni sevuvchilarning sevimli mashgʻulotiga aylantirish. Qozoqcha Vikipediya loyihasi ishga tushgunga qadar qozoq tili ensiklopediyada 127-oʻrinni egallagan edi. Bir yil ichida qozoq tili 25-oʻringa koʻtarildi.

Jamgʻarma loyihaga koʻplab tashkilot va muassasalarni jalb qilgan. Loyiha Qozogʻiston Respublikasi Bosh vaziri Karim Masimov tomonidan qoʻllab-quvvatlandi. Bosh homiy sifatida „Samruk-Kazina“ Suveren Jamgʻarmasi ikki yil davomida 50 million tenge ajratdi[1].

Ishtirokchilar uchun Nokia haftaning eng yaxshi maqolasi uchun C3-00 telefonlarini taqdim etdi.

Qozoq ensiklopediyasi bosh muharrirlari oʻzlarining oʻn jildlik „Qozogʻiston“ ensiklopediyasi matnini Vikipediyada chop etishni maʼqulladi. Ushbu materiallar Xalqaro axborot texnologiyalari universiteti talabalari tomonidan ishlab chiqilgan va ensiklopediyaga joylashtirilgan. Ushbu amaliyot davomida talabalar wiki matn va media tizimi bilan tanishdilar[2].

Qozogʻiston ochiq kutubxonasi[tahrir | manbasini tahrirlash]

Internetda qozoq tilidagi kontentni rivojlantirish maqsadida WikiBilim jamoat fondi „Qozogʻistonning ochiq kutubxonasi“ loyihasini ishga tushirdi. Qozogʻistonning ochiq kutubxonasi — bu qozoq tilidagi bepul onlayn kutubxona boʻlib, unda 170 dan ortiq muallifning 1700 ga yaqin asarlari mavjud. Qozogʻiston Ochiq kutubxonasida Creative Commons litsenziyalari ostida nashr etilgan kitoblar, audio va video fayllarning katta toʻplami mavjud. „Madaniy meros“ davlat dasturi asosida chop etilgan asarlar asosida yaratilgan. Portal Qozogʻiston interneti uchun noyob dastur boʻlib, kitobni onlayn oʻqish va uning matni bilan ishlash imkonini beradi.

Onlayn kutubxonada qozoq adabiyoti klassiklarining asarlari mavjud. Kutubxona qozoq adabiyoti klassiklarining asarlari bilan toʻldiriladi. Xususan,Muxtor Omarxonovich Auezovning 200 ga yaqin asari mavjud[3][4].

Google Translate xizmatiga qozoq tilini qoʻshing[tahrir | manbasini tahrirlash]

Jamgʻarma qozoq tili bilan bogʻliq koʻplab tashabbuslarga ega, ayniqsa, qozoq tilidagi kognitiv, taʼlim mazmunini Internetda toʻldirish masalalari boʻyicha. Ulardan biri qozoq tilini Google Tarjimon xizmatiga qoʻshish tashabbusidir. Qozoq tilini global tarjima xizmatiga kiritish uchun qozoq tiliga xayrixohlar, qolaversa, butun mamlakat fuqarolari faol ishtirok etishlari kerak. Bugungi kunda Google Translate tarjima xizmati qozoq tilini 71 tilda ishlaydigan global xizmat — „WikiBilim“ jamoat fondiga qoʻshish tashabbusini birinchi boʻlib koʻtarmoqda.

TED konferentsiyalari[tahrir | manbasini tahrirlash]

TED konferentsiyalari tarqatishga arziydigan gʻoyalar omboridir. 2012-yil noyabr holatiga koʻra, TED konferentsiyalarida milliarddan ortiq odam qatnashgan[5]. WikiBilim jamgʻarmasi jahon miqyosidagi konferensiyani qozoq tiliga tarjima qilib, eng yaxshi gʻoya uchun yillik 1 million dollar mukofotini taqdim etadi. Ushbu anjumanlar „Bilim“ kanali orqali efirga uzatiladi[6].

„WikiBilim“ jamoat fondi Nazarboyev intellektual maktabida onlayn taʼlim texnologiyalari taqdimotini oʻtkazdi. Oʻqituvchilar va talabalar maktabda Vikipediya klubi (Wikipedia Club) va TEDxNIS klubini tashkil etishga qiziqish bildirishdi[7].

Mukofotlar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  • Yil Vikipediyachisi 2011 (Wikimania 2011, Hayfa, Isroil)[8]
  • Award.kz (2011) — Kaznet rivojiga qoʻshgan hissasi uchun[9]
  • „Til rahmdil“
  • Award.kz (2012) — „Qozogʻistonning ochiq kutubxonasi“ loyihasi madaniyat va sanʼat yoʻnalishida 2-oʻrinni egalladi[10]

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  1. ↑ „Samұriq-Qazinaniң“ әleumettіk jauapkershіlіgі zor…
  2. ↑ „Wikipedia-Kazaxstan pereshla rubej v 100 tis statey…“. 2015-yil 23-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 16-iyun.
  3. ↑ Mұxtar Әuezov qori
  4. ↑ Qazaqstanda onlayn kіtapxana payda boldi
  5. ↑ About TED
  6. ↑ Bіlіm arnasiniң feysbuktagʻi paraqshasi. Kөrsetіlіm uaqiti
  7. ↑ „WikiBilim.kz. Jaңaliqtar“. 2022-yil 28-mayda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 16-iyun.
  8. ↑ Kazaxstanskiy Wikibilim nazvali globalnoy Vikipediey goda
  9. ↑ Opredeleni pobediteli natsionalnoy internet-premii Award.kz-2011
  10. ↑ Nazvani laureati AWARD.KZ

Havolalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

"https://uz.wikipedia.org/w/index.php?title=WikiBilim&oldid=3863422" dan olindi