Vinca minor
| Vinca minor | |
|---|---|
| |
| Ilmiy tasniflash | |
| Oʻsimliklar | |
| Yuksak oʻsimliklar | |
| Gulli oʻsimliklar | |
| Ikki urugʻpallalilar | |
| Asterids | |
| Gentianales | |
| Apocynaceae | |
| Vinca | |
V. minor
| |
| Binar nomi | |
| Vinca minor | |
Vinca minor (umumiy nomlari kichik periwinkle yoki mitti periwinkle) — gulli oʻsimlik turi, markaziy va janubiy Yevropa, Portugaliya va Fransiya, Niderlandiya va Boltiqboʻyi davlatlari, sharqda Kavkaz, Turkiya va janubi-gʻarbiy Osiyoda oʻsadi. Umumiy nomlari orasida kichik periwinkle, oddiy periwinkle bor. Bbaʼzan Amerika Qoʻshma Shtatlarida mirta yoki sudraluvchi mirta drb ataladi[1].
Tavsif[tahrir | manbasini tahrirlash]
Vinca minor — bu yerga tarqalib oʻsuvchi yatimbuta, katta koloniyalarni hosil qiladi. Balandligi 40 centimetr (16 in) gacha yetadi. Barglari doim yashil, qarama-qarshi, uzunligi 2–4.5 centimetr (0.79–1.77 in) kengligi 1–2.5 centimetr (0.39–0.98 in), yaltiroq toʻq yashil rangda.
Gullari barg qoʻltigʻida yolgʻiz joylashgan, asosan erta bahordan yozning oʻrtalarigacha hosil boʻladi. Baʼzi turlari kuzda gullaydi. Gullari binafsharangda (baʼzi madaniy seleksiyalarda och binafsha yoki oq), diametri 2–3 centimetr (0.79–1.18 in)). Mevasining uzunligi 2.5 centimetr (0.98 in)
Kultivatsiya[tahrir | manbasini tahrirlash]
Tur odatda oʻzining doimiy yashil barglari, bahor va yozda ochiladigan gullari, zich boʻlib oʻsish xususiyati sababli moʻtadil iqlimli bogʻlarda tuproq qoplami sifatida oʻstiriladi. Bir vaqtlar u Amerika Qoʻshma Shtatlarining janubiy qismlaridagi qabristonlarga ekilgan. Periwinkle oʻsib chiqqan joyga qarab gʻoyib boʻlgan qabrlar mavjudligini koʻrsatishi mumkin[2].
Turning bir nechta zararkunandalari va kasalliklari mavjud. Shimoliy Amerikaning baʼzi qismlarida keng tarqalgan va invaziv tur sifatida tasniflangan. Ekilganidan soʻng, uni yoʻq qilish qiyin, chunki uning mumsimon barglariga gerbitsidlar taʼsir qilmaydi. Biroq, glifosat oʻsimlikni 2-3 hafta ichida osongina quritadi[3].
Turlari[tahrir | manbasini tahrirlash]
Turli xil gullar va rang- barang barglari boʻlgan koʻplab navlari mavjud. Quyidagi navlar Qirollik bogʻdorchilik jamiyatining bogʻdagi xizmatlari uchun mukofotiga sazovor boʻldi[4]:
- 'Argenteovariegataʼ[5] (barglari oq qirralarga ega)
- „Atropurpurea“[6] (bordo-binafsha gullar)
- „Azurea Flore Pleno“[7] (qoʻsh koʻk gullar)
- „Bowles’s Variety“[8] (binafsharang-koʻk gullar: „Bowles’s Blue“ va „La Grave“ nomi bilan ham tanilgan)
- „Ralf Shugert“[9]
Dorivor foydalanish: kimyoviy tarkibiy qismlar[tahrir | manbasini tahrirlash]
Vinca minor tarkibida 50 dan ortiq alkaloidlar, shu jumladan vinkamin mavjud[10]. Boshqa alkaloidlar orasida reserpin, reserpinin, akuammisin, majdin, vinerin, ervine, vineridin, tombozin, vinkamajin, vinkanin, vinkanidin,[11] vinkamon, apovinkamin, vinkaminolkamin, devinkaminol vinkaminolkamin[12] vikaminolkamin mavjud[13][14].
Vinpotsetin vinkaminning yarim sintetik hosilasi alkaloididir.
Rang[tahrir | manbasini tahrirlash]
Periwinkle rangining nomi vinca minor gulidan olingan.
Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]
- ↑ Foster. „So Many Myrtles — Unraveling the confusion and contradiction“. 2008-yil 12-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2-dekabr 2019-yil.
- ↑ Hobbs, Holly. „Preservation group discovers Fairfax County's past as it cleans up graves“. Washington Post (20-noyabr 2012-yil).
- ↑ „Vines“. NPS (2010-yil 11-noyabr). Qaraldi: 29-iyun 2013-yil.
- ↑ „AGM Plants - Ornamental“. Royal Horticultural Society (2017-yil iyul). Qaraldi: 18-fevral 2019-yil.
- ↑ „Vinca minor Argenteovariegata“. RHS. Qaraldi: 17-mart 2021-yil.
- ↑ „Vinca minor Atropurpurea“. RHS. Qaraldi: 17-mart 2021-yil.
- ↑ „Vinca minor 'Azurea Flore Pleno'“. RHS. Qaraldi: 17-mart 2021-yil. [sayt ishlamaydi]
- ↑ „Vinca minor 'Bowles's Variety'“. RHS. Qaraldi: 19-fevral 2019-yil.
- ↑ „Vinca minor 'Ralph Shugert'“. RHS. Qaraldi: 5-mart 2021-yil.
- ↑ Khanavi, M.; Pourmoslemi, S.; Farahanikia, B.; Hadjiakhoondi, A.; Ostad, S. N. (2010). „Cytotoxicity ofVinca minor“. Pharmaceutical Biology. 48-jild, № 1. 96–100-bet. doi:10.3109/13880200903046187. PMID 20645762.
- ↑ Tulyaganov, T. S.; Nigmatullaev, A. M. (2000). „Alkaloids of Vinca minor“. Chemistry of Natural Compounds. 36-jild, № 5. 540-bet. doi:10.1023/A:1002820414086.
- ↑ Yasui, Y.; Kinugawa, T.; Takemoto, Y. (2009). „Synthetic studies on [[:Andoza:Chem name]]: Access to the 3a,8a-dialkyl-1,2,3,3a,8,8a-hexahydropyrrolo\2,3-b]indole skeleton“. Chemical Communications. № 28. 4275–7-bet. doi:10.1039/b907210a. PMID 19585045.
{{cite magazine}}: URL–wikilink conflict (yordam) - ↑ Smeyers, Y. G.; Smeyers, N. J.; Randez, J. J.; Hernandez-Laguna, A.; Galvez-Ruano, E. (1991). „A structural and pharmacological study of alkaloids of Vinca Minor“. Molecular Engineering. 1-jild, № 2. 153-bet. doi:10.1007/BF00420051.
- ↑ Farnsworth, N. R.; Draus, F. J.; Sager, R. W.; Bianculli, J. A. (2006). „Studies on Vinca major L. (Apocynaceae) I. Isolation of perivincine“. Journal of the American Pharmaceutical Association. 49-jild, № 9. 589-bet. doi:10.1002/jps.3030490908.