Quandiq Bishimbayev

Vikipediya, ochiq ensiklopediya
Quandiq Bishimbayev
qozoqcha: Қуандық Уәлиханұлы Бишімбаев
 Qozog‘iston Respublikasi Milliy iqtisodiyot vaziri
 
Mansab davri
2016-yil 6-may – 2016-yil 28-dekabr
Hukumat boshligʻi Karim Masimov
Prezident Nursulton Nazarboyev
Avvalgisi Erbolat Dosayev
Keyingisi Timur Sulaymenov
Shaxsiy maʼlumotlari
Tavalludi 1980-yil 11-aprel
Qiziloʻrda, Qozogʻiston SSR, SSSR
Fuqaroligi Qozogʻiston bayrogʻi Qozogʻiston
Millati Qozoq
Siyosiy partiyasi Partiyasiz
Turmush oʻrtogʻi Birinchi xotini: Nazim Qaharman
Ikkinchi xotini: Nukenova Sultanat
Bolalari To‘rt farzand (o‘g‘illari: Al-Iskander (2000), Mansur (2009), Karim (2011), qizi Raniya (2013).
Otasi Ualixan Bishimbayev
Taʼlim George Washington University
Kasbi Iqtisodchi
Ilmiy unvoni Iqtisodiyot fanlari nomzodi
Mukofotlari Respublika “Jastar” mukofoti laureati (2009)

Quandiq Ualixanovich Bishimbayev (qozoqcha: Қуандық Уәлиханұлы Бишімбаев; 11-aprel 1980-yilda tugʻilgan, Qiziloʻrda, Qozogʻiston SSR, SSSR) — Qozogʻiston Respublikasi davlat arbobi. 2023-yil noyabr oyida xotinini oʻldirishda ayblanib hibsga olingan.

Biografiyasi[tahrir | manbasini tahrirlash]

1980-yil 11-aprelda Qozogʻiston SSR, Qiziloʻrda shahrida tugʻilgan. Dulatlar oilasidan. Otasi Bishimbayev Ualixan Qozikeevich, Qiziloʻrda agrosanoat ishlab chiqarish instituti (1990—1996), M. X. Dulati nomidagi Taraz davlat universiteti rektori lavozimlarida ishlagan. (1996—2001) va M.Auezov nomidagi Janubiy Qozogʻiston davlat universiteti (2001—2012), 2012—2016-yillarda esa „Nur Otan“ partiyasidan 5-chaqiriq parlament majlisi deputati boʻlgan.

1999-yilda Kuandik Bishimbaev Olmaotadagi Qozogʻiston davlat boshqaruv akademiyasini tamomlagan.

2001-yilda Taraz shahridagi M. X. Dulati nomidagi Taraz davlat universiteti va Vashingtondagi Jorj Vashington universitetida magistrlik darajasini olgan. Ikkinchisida „Bolashaq“ dasturi boʻyicha oʻqidi.

2016-yilda Qozogʻistonda boʻlib oʻtgan parlament saylovlarida „Nur Otan“ partiyasi roʻyxatiga parlament majlisi deputatligiga nomzod sifatida kiritilgan edi.

2018-yilning 14-martida mol-mulki musodara qilinib, bir umrga davlat lavozimlarida ishlash huquqidan mahrum qilingan holda 10 yil muddatga ozodlikdan mahrum etildi. Biroq, 2019-yil 25-sentyabrda shartli ravishda ozod qilindi.

2023-yilning 9-noyabrida Bishimbayev Ostonadagi restoranlardan birida rafiqasi Saltanat Nukenovani oʻldirganlikda gumonlanib hibsga olingan edi. Qotillik sodir etilgan Gastro Center restoran majmuasi menejeri ham jinoyat haqida xabar bermaslik va odamni xavf ostida qoldirishda gumonlanib hibsga olingan. Deutsche Welle xabariga koʻra, restoran xodimlariga tez yordam xizmatiga qoʻngʻiroq qilish taqiqlangan va ularga texnik nosozlik bahonasida videokuzatuv kamerasi tasvirlarini oʻchirish koʻrsatma berilgan[1].

Jinoyatlari[tahrir | manbasini tahrirlash]

Korrupsiya[tahrir | manbasini tahrirlash]

2017-yilning 10-yanvarida Korrupsiyaga qarshi kurashish milliy byurosi Bishimbayevni oldindan til biriktirib, bir guruh shaxslar oʻrtasida bir necha marta oʻta yirik miqdorda pora olayotganlikda qoʻlga oldi[2]. 2017-yil 12-yanvar kuni avval hibsga olingan Bishimbayev hibsga olingan.[3]

2018-yil 14-mart kuni Ostona jinoyat ishlari boʻyicha tumanlararo ixtisoslashtirilgan sudi sobiq vazir Quandiq Bishimbayevni Jinoyat kodeksining 366-sonli (pora olish) va 189-moddalari (oʻzgalarning ishonib topshirilgan mulkini oʻzlashtirish yoki oʻzlashtirish) bilan aybdor deb topdi. Qozogʻiston Respublikasi. Sud uni umrbod davlat xizmatida, davlat tashkilotlarida va ustav fondida davlat ulushi 100 dan ortiq boʻlgan tashkilotlarda rahbarlik lavozimlarini egallash huquqidan mahrum etilgan holda jazoni ijro etishning qattiq tartibli tizimida oʻtash uchun 10 yil muddatga ozodlikdan mahrum qildi. 50%, jinoiy yoʻl bilan olingan mablagʻlarga sotib olingan mol-mulk musodara qilingan holda.[4]

2018-yilning 28-dekabr kuni Turkiston viloyati Toʻlebiy tuman sudi Quandiq Bishimbayevning hibsda saqlash sharoitlarini yengillashtirish haqidagi iltimosnomasini qisman qanoatlantirib, umumiy rejimdagi koloniyada xizmat qilishga qaror qildi.[5]

2019-yilning 25-sentyabr kuni Quandiq Bishimbayev ozodlikka chiqdi, Chimkent shahar Abay tuman sudi sobiq vazirni shartli ravishda ozod qilish haqidagi iltimosnomani qanoatlantirdi.[6]

Qotillik[tahrir | manbasini tahrirlash]

2023-yil 9-noyabr kuni Quandiq Bishimbayev oʻzining turmush oʻrtogʻi Saltanat Nukenovani oʻldirganlikda ayblanib hibsga olingan edi.[7]

2024-yil mart oyida Ostona jinoyat ishlari boʻyicha ixtisoslashtirilgan tumanlararo sudi Bishimbayevga nisbatan ishni koʻrib chiqishni boshladi[8]. Quandiq Bishimbaev ikki moddada ayblanmoqda: 5-band, 2-qism. Qozogʻiston Respublikasi Jinoyat kodeksining 99-moddasi „Oʻta shafqatsizlik bilan qotillik“ va Sanʼatning 2-qismi 1-bandi. Qozogʻiston Respublikasi Jinoyat kodeksining 110-moddasi „Qiynoqlar“[9].

Shaxsiy hayoti[tahrir | manbasini tahrirlash]

Quandiq Bishimbayev qozoq, rus va ingliz tillarini biladi. Uning uch oʻgʻli va bir qizi bor.

  • Birinchi xotini: Nazim Qaharman. Toʻrt farzand (oʻgʻillari: Al-Iskander (2000), Mansur (2009), Karim (2011), qizi Raniya (2013)[10].
  • Ikkinchi xotini: Nukenova Saltanat

2023-yilning 9-noyabr kuni Bishimbayev rafiqasi Saltanat Nukenovani oʻldirishda gumonlanib hibsga olingan edi.

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  1. „В Казахстане экс-министра обвиняют в убийстве. Что известно? – DW – 14.11.2023“ (ru). dw.com. Qaraldi: 2024-yil 8-aprel.
  2. „Антикоррупционная служба задержала бывшего Министра национальной экономики РК Куандыка Бишимбаева“ (deadlink). 2017-yil 2-fevralda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2017-yil 25-yanvar.
  3. „Ранее задержанный Куандык Бишимбаев арестован“ (deadlink). 2017-yil 2-fevralda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2017-yil 25-yanvar.
  4. „Бишимбаев приговорен к 10 годам лишения свободы“. 2018-yil 17-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2018-yil 16-mart.
  5. „Осуждённого Бишимбаева переведут в колонию общего режима“ (ru). Радио Азаттык. 2023-yil 4-yanvarda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2023-yil 4-yanvar.
  6. „Осуждённый по делу о коррупции экс-министр Бишимбаев освободился условно-досрочно“ (ru). Радио Азаттык. 2023-yil 4-yanvarda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2023-yil 4-yanvar.
  7. „В Казахстане пройдёт марш против насилия после убийства жены экс-министра страны“. 2023-yil 14-noyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2023-yil 14-noyabr.
  8. [https://www.interfax.ru/world/952727 „� ���������� ������� ��� ��� ���-��������� ����������� �� ���� �� �������� ����“] (ru). Interfax.ru (2024-yil 27-mart). Qaraldi: 2024-yil 8-aprel.
  9. Прилепская, Анастасия „«Не всю правду раскрывает» — Бишимбаеву не понравились показания подруги Салтанат Нукеновой“ (ru). orda.kz (2024-yil 9-aprel). Qaraldi: 2024-yil 10-aprel.
  10. „Как живет семья Куандыка Бишимбаева после того, как его обвинили в жестоком убийстве“ (ru). www.caravan.kz. Qaraldi: 2024-yil 10-aprel.