Paranormal Activity
“Gʻalati hodisalar” inglizcha: Paranormal Activity — 2009-yilda chiqqan kam byudjetli qoʻrqinchli film. Oren Peli tomonidan psevdo hujjatli uslubda tasvirga olingan. 2007 va 2008-yillarda distribyutorni topish va chiqish sanasini belgilash uchun uni mos ravishda Screamfest va Slamdance kinofestivallarida namoyish etildi, natijada filmni ijaraga olish huquqini Paramount Pictures sotib oldi, bu esa 2009-yil 25-sentabrda rasmiy reliz sanasini belgiladi.
Film 2009-yil 25-sentabrda AQSHning bir qancha shaharlarida surat cheklangan prokat asosida chiqarilgan. 16-oktyabrda film AQShda milliy prokatga chiqdi. 2009-yil 5-noyabrda premerasi Rossiyada bo‘lib oʻtdi [1].
Syujeti[tahrir | manbasini tahrirlash]
Keti va Mika yaqinda Kaliforniyaning San-Diego chekkasidagi ikki qavatli uyga ko‘chib o‘tgan yosh er-xotin bo‘lib, bir necha hafta davomida tunda gʻalati shovqinlarni eshtishadi, bu juftlikni jiddiy bezovta qila boshlaydi. Keti qayerda yashashidan qat‘i nazar, sakkiz yoshidan beri uni allaqanday arvoh orqasidan yurganini va hozir ularning uyida ekanligini aytib beradi. Mika ularning yotoqxonasida tunda sodir bo‘layotgan voqealarni suratga olish uchun videokamera sotib oladi.
Birinchi kechada, taxminan, soat ikkida kamera kimningdir qadamlarini suratga oladi. Ertalab Keti mashinasining kalitlarini odatda qoldiradigan stolda emas, polda topadi. Ertasi kuni ular doktor Fredriks – estrosensni taklif qilishad, lekin u esa jonzot sharpa emas, balki jin ekanligini taʼkidlaydi. Doktor er-xotinga yordam berib tanish demonologning telefon raqamini beradi, chunki jinlar uning ixtisosligi boʻlmagan edi.
Uchinchi kechada kamera eshikning harakatini taxminan soat ikkilarda suratga oladi. Mika demonologning kelishini istamaydi va o‘zini uskunalarini o‘rnatadi: avval u ovozni yozib oladi va jinga murojaat qiladi, audio faylni yana o‘rnatganda, u begona tovushlarni aniqlaydi.
Beshinchi kechada, soat uchlarda Keti dahshatli tush ko‘rganidan sakrab turadi. Pastgi qavatda nimadir baland ovoz bilan qulab tushganini eshitib, Mika va Keti nima tushganini aniqlash uchun pastgi qavatga tushishadi. Shubhali hech narsani ko‘rmagandan kegin, ular xonaga qaytib, yotishadi. Ertasi kuni ertalab Ketining opasi keladi, Mika ularga yangilik bilan keladi va u bilan birga tovush yozib olingan xonaga borishni soʻraydi. Kimningdir g‘ayriinsoniy tovushlari eshitiladi, ular Keti va Mika uyg‘onishdan o‘n soniya oldin yozilgan. Mikaning aytishicha, oʻsha arvoh ular bilan aloqa o‘rnatmoqchi va ular buning uchun Ouija taxtasini olish kerak deydi.
Oʻn uchinchi kechada soat uchda Keti pastdan shovqin eshitganini aytadi. Bir daqiqadan so‘ng, pastda baland qichqiriq va shovqin eshitiladi. Ular pastga tushib qarasa, mehmon xonasidagi qandil tebranib turganini payqashdi. Ular xonaga qaytib, uxlashga harakat qilishdi. Ertalab Mika mikrofonni olib, jinning ovozini eshitish uchun “tajriba” o‘tkazadi. Tinglayotganda, Mika g‘ayrioddiy jim o‘spirinni payqadi.
Oʻn beshinchi kechada Keti yotoqdan turib, uxlab yotgan Mikaning oldida ikki soatcha turadi, keyin Mika uni hovlida halinchakda topadi. Video ijro etilganda, Keti hech narsani eslolmasligini taʼkidlaydi. Keyin Mika Ouija taxtasini olib, jin bilan aloqa o‘rnatmoqchi bo‘ladi, lekin Keti bu fikrga juda salbiy munosabatda bo‘ladi. Biroq Mika kamerani doskaga o‘rnatdi va tez orada biroz harakat sodir bo‘ldi, shundan so‘ng doska yonib ketadi va unda turli belgilar paydo bo‘ladi.
Oʻn yettinchi kechada Mika jinning izlarini ko‘rish uchun oq kukun sepishga qaror qildi. Kechasi kimningdir qadam tovushlari eshitiladi va uyg‘ongan Keti va Mika oldin ochiq boʻlgan chodirdan sirli oyoq izlari kelayotganini ko‘rishadi. Mika chordoqqa chiqadi va Ketining eski uydagi fotosuratini topadi, u hamma narsalari bilan birga uzoq vaqt yonib ketgan.
Oʻn sakkizinchi kechada kimdir zinapoyada chiroqni yoqadi va Keti va Mika uxlagan xonaning eshigini taqillatadi. Kunduzi yana shovqin eshitiladi, Mika, Keti bilan tushgan suratini singan holata topadi, Mikaning yuzi yonida shisha yorilib ketgan va chap yonoqlarida tirnoqlarning tirnalgan joylari bor edi. Shunda ular tanish bo‘lgan estrasensni chaqirishadi, lekin u uyga zo‘rg‘a kirib, qo‘rqib ketgan holda, arvoh uning kelganidan juda norozi ekanligini va agar u qolsa, bundan ham yomon bo‘lishini aytadi. U jinlar uning ixtisosligi emasligini eslatadi, shundan so‘ng u Ketining ishontirishi va yordam so‘rashiga qaramay, ketadi.
Oʻn toʻqqizinchi kechada Ketining adyollari birdan harakatlanadi; o‘sha kechasi uni yonida kimdir borligini his qildi.
Yigirmanchi kechada jin Ketining oyog‘idan ushlab, zinapoyaga sudrab olib ketadi lekin Mika Ketini qaytarib olishga muvaffaq bo‘ladi. Ertalab Mika Ketida tishlagan izini topadi, keyin er-xotin keyingi tunni mehmonxonada o‘tkazishga va yaxshilab o‘ylab ko‘rishni muhokama qilishadi, ammo birdan Keti hammasi yaxshi bo‘lishini aytib, uyda qolishini aytadi. Yigirma birinchi kechada u yana yotoqdan turib, bir necha soat Mikaga qaraydi, keyin pastga tushadi. Uning yordam so‘rab qichqirigʻi eshitiladi. Keti qichqirayotgan joyda Mika pastga yuguradi va o‘zi qichqirishni boshlaydi. Keyingi voqealar quyidagicha rivojlanadi:
- TUGASHI:
1. Standart (barcha kinoteatrlarda namoyish etildi) .
Shundan so‘ng qadamlar eshitiladi, keyin ular susayadi va Mika xonaga orqaga qarab kiradi. U kamerani ag‘darib yuboradi shu vaqt kamera yonboshlab qulagan holatda suratga olishni davom etadi. Keyin qonga botgan Keti kirib, Mikaning sudralib oldiga keladi, tabassum qiladi va kamerani sindiradi. Film shu yerda tugaydi. Aytilishicha, Mikaning jasadi topilgan, Keti esa hozircha topilmagan. Davomiy voqealarga asoslanib, aynan shu yakun haqiqiy deb hisoblanadi.
2. Original (faqat filmning Internet versiyasida mavjud) .
Keti sekin va baland ovoz bilan zinapoyadan xonaga koʻtariladi, qo‘lida pichoq, futbolkasi qonga belangan, zombiga oʻxshab ko‘rinadi. Keti poldagi karavotning tagida o‘tiradi va telbaga oʻxshab oldinga va orqaga tebranishni boshlaydi. Shuncha vaqt kamera uni suratga oladi. Shunday qilib, u ertalabgacha va ertasi kuni ham shunday o‘tiradi, hech o‘ziga kelmaydi va o‘rnidan ham turmaydi, tebranishda davom etadi. Kechqurun qoʻshnining uyga kirib, uyda kimdir bor yoki yo‘qligini so‘rashi eshitiladi va o‘lik Mikani ko‘rib, qochib ketadi. Biroz vaqt o‘tgach, politsiya keladi, lekin Keti hali ham o‘tiradi va o‘rnidan turmaydi. Politsiya Keti o‘tirgan ikkinchi qavatga ko‘tariladi. Chordoqda svet yonadi va o‘chadi, jin Ketidan chiqdi. Politsiyachilarni ko‘rib, u o‘rnidan turdi va sekin ular tomon yurdi (qo‘lida pichoq bilan): “Mika, bu senmi? Mika... Bu senmi? ...”. Politsiyachilardan, agar u pichoqni tashlamasa, oʻq uzishni buyuraman, degan ogohlantirishni eshitmay, Keti yurishda davom etadi. Politsiyachilar orqasidan eshik yopildi, ular Ketini otib tashlashdi va u yerga yiqilib tushdi [2].
3. Muqobil (litsenziyalangan DVD va Blu-rayda mavjud) .
Keti xonaga pichoq bilan qaytib keladi, eshikni yopib, kameraga qarab, o‘z tomog‘ini kesadi [2] [3].
Foyda[tahrir | manbasini tahrirlash]
Byudjeti 15 000 dollar bo‘lgan film butun dunyo bo‘ylab 193 million dollardan ortiq daromad keltirdi.
Sharhlar[tahrir | manbasini tahrirlash]
Film tanqidchilardan asosan ijobiy baholarni oldi. Rotten Tomatoes bahosiga koʻra, film 184 ta[4] dan 82% ijobiy sharhga ega. Metacritic 24 ta sharh asosida 100 balldan 68 ball olgan[5]. Rojer Ebert filmni 4 yulduzdan 3,5 yulduzga baholagan[6].
Qolgan qismlari[tahrir | manbasini tahrirlash]
Taʼsiri[tahrir | manbasini tahrirlash]
Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]
- ↑ „Release dates for Paranormal Activity“ (en). IMDb. 2012-yil 9-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2009-yil 15-noyabr.
- ↑ 2,0 2,1 William Goss. „So What Was 'Paranormal Activity's Original Ending?“ (en). Horror Squad (2009-yil 11-oktyabr). 2009-yil 15-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2010-yil 31-yanvar.
- ↑ Peter Hall. „Interview: Oren Peli, Writer-Director of 'Paranormal Activity'“ (en). Cinematical (2009-yil 9-oktyabr). 2012-yil 9-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2009-yil 23-oktyabr.
- ↑ „Paranormal Activity Reviews“. Rotten Tomatoes. Qaraldi: 2010-yil 7-noyabr.
- ↑ „Paranormal Activity Reviews“. Metacritic. 2012-yil 9-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2010-yil 7-noyabr.
- ↑ Roger Ebert. „Paranormal Activity “ (en). Chicago Sun-Times (2009-yil 7-oktyabr). 2010-yil 13-fevralda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2010-yil 24-fevral.