Korsun-Shevchenkivskiy
Korsun-Shevchenkivskiy Корсунь-Шевченківський | |
|---|---|
 | |
 Bayroq  Gerb | |
| 49°25′34″N 31°16′50″E / 49.42611°N 31.28056°E G OKoordinatalari: 49°25′34″N 31°16′50″E / 49.42611°N 31.28056°E G O | |
| Asos solingan | 1032 |
| Aholisi (2021-yil) |
17 474 |
|
| |
_(1).jpg)
Korsun-Shevchenkivskiy (ukraincha: Ко́рсунь-Шевче́нківський , pronounced [ˈkɔrsʊnʲ ʃeu̯ˈtʃɛnkiu̯sʲkɪj] ; polyakcha: Korsuń Szewczenkowski ; ruscha: Корсунь-Шевченковский)-Ukrainaning markaziy qismidagi Cherkas viloyatining Cherkas tumanida joylashgan kichik shahar. U Ukrainaning hududiy bo'linmalardan biri bo'lgan Korsun-Shevchenkivskiy shahar hromada ma'muriyatiga mezbonlik qiladi[1]. Shahar Ros daryosi bo'yida joylashgan. Aholi soni:17,474
Tarixi[tahrir | manbasini tahrirlash]
Korsun qal'asi 1032pyilda Kiev Rusining shahzodasi Yaroslav Donishmand tomonidan tashkil qilingan va Kiyevni janubiy cho'l mintaqalaridan kelgan ko'chmanchilardan himoya qilish uchun xizmat qilgan. Shahar nomi Qrim yarim orolidagi yunoncha Chersones (Korsun deb tarjima qilingan) shahridan kelib chiqqan. 1240-yilda Korsun Batu Xon tomonidan vayron qilingan. 1584-yilda shaharda harbiy baza tashkil etilgan.
Ilk zamonaviy davrlarda bu joy Polsha-Litva Hamdo'stligiga tegishli bo'lib, bu davrda boshqa qal'a qurilgan va shahar Magdeburg huquqlarini olgan. 1630-yilda Taras Fedorovich boshchiligidagi kazak qo'zg'olonchilari shaharga hujum qilgan vaPolsha garnizonini vayron qildilar. Shahar 1637-yilda Pavlo Pavlyuk boshchiligidagi kazaklar qo'zg'oloni paytida Polsha qo'shinlari tomonidan vayron qilingan. 1648-yilda bu yerda Xmelnitskiy qo'zg'oloni paytida Korsun jangi bo'lgan. 1768-yilda Koliyivschyna qo'zg'oloni paytida Polsha garnizoni Maksim Zaliznyak qo'shinlari tomonidan tugatildi.
1793-yilda Korsun Rossiya imperiyasi tarkibiga kirdi. 1903-yilda Korsun shahrida butun Rossiya imperiyasidagi eng yirik bo'yoq zavodlaridan biri qurilgan. Ikkinchi Jahon urushi davrida (1941—1945) Sovet Qizil Armiyasi Korsun atrofidagi nemis qo'shinlarini mag'lub etdi.1944-yil 14-fevralda Korsun nemis qo'shinlaridan tozalangan
Urushdan keyingi yillarda Korsun xoʻjaligi va qishloq xoʻjaligi tez tiklandi. 1944-yilgacha shahar oddiygina Korsun nomi bilan tanilgan, keyinchalik u mashhur ukrain shoiri va rassomi Taras Shevchenkosharafiga qayta nomlangan.
Rossiya matbuotiga ko‘ra, Yevromaydon tarafdorlari 2014-yilning 20-21-fevraliga o‘tar kechasi Cherkas viloyatining Korsun-Shevchenkivskiy shahrida aksilmaydon faollari avtobus karvonini ayovsiz zo‘ravonlik qilgan, bir necha avtobusni yoqib yuborgan va 7 ta yo‘lovchini o‘ldirgan. 2014-yil 3-aprel kuni Qrimni bosib olgan Rossiya kuchlari 7 kishi halok bo‘lgan, 30 kishi bedarak yo‘qolganini ma’lum qilgan edi. Xalqaro Amnistiya, Human Rights Watch va mahalliy politsiya kuchlari bu ma'lumotlarning to'g'riligiga shubha qilishgan[2].Lekin Rossiya rahbari Putinning aytishicha, bu voqea Qrimdagi harbiy operatsiyaga sabab bo'lgan[3] va Korsun yaqinidagi anti-Maydan faollarining o'ldirilishi keyinchalik Rossiyaning partizan " Qrim" hujjatli filmida aks etgan. Uyga yo'l filmi.
2020-yil 18-iyulgacha Korsun-Shevchenkovskiy tumani Korsun-Shevchenkovskiy tumanining maʼmuriy markazi boʻlib xizmat qilgan. 2020-yil iyul oyida Ukrainaning maʼmuriy islohoti doirasida bu tuman tugatilib, Cherkas viloyatidagi tumanlar soni toʻrttaga qisqargan. Korsun-Shevchenkovskiy rayon hududi Cherkas va Zvenyhorodka rayonlari o'rtasida bo'lindi, Korsun-Shevchenkovskiy esa Cherkas tumaniga o'tkazildi[4][5].
Iqtisodiyoti[tahrir | manbasini tahrirlash]
Korsun-Shevchenkivskiy temir yo'l stantsiyasini o'z ichiga Korsun, Kiev-Zvitkovo temir yo'lini oladi. Korsun-Shevchenkivskiyda ko'plab sanoat zavodlari, mexanik zavodlar, qurilish materiallari zavodi, asfalt zavodi, vinochilik zavodi, tikuvchilik fabrikasi va boshqalar mavjud.
Arxitekturasi[tahrir | manbasini tahrirlash]
- Zodagon Lopuxin-Demydovlar oilasining sobiq saroyiga tegishli bo'lgan bog' Ukrainadagi romantizm uslubidagi eng yaxshi tabiiy bog' majmualaridan biri bo'lgan. Bog' 1782-yilda Polsha qiroli va Litva Buyuk Gertsogi, yozuvchi va rassom Stanislav Ponyatovskiyning iltimosiga binoan qurilgan. XIX asrning oʻrtalarida bogʻ koʻplab haykallar bilan bezatilgan.va kichik piyodalar ko'prigi ham qo'shildi. Bog'ning umumiy maydoni - 97 gektar .
- Asil Lopuxin-Demidovlar oilasining saroyi.
- Korsun-Shevchenkivskiy tarixiy-madaniy qo'riqxonasi.
- Korsun-Shevchenkivskiy jangi tarixiga bag'ishlangan muzey.
Taniqli odamlar[tahrir | manbasini tahrirlash]
- Vasil Avramenko, aktyor, raqqosa, xoreograf, baletmeyster, rejissyor va kino prodyuseri
- Anatoliy Xorozov, Ukraina xokkey federatsiyasi prezidenti, mehmonxona tadbirkori
- Kirilo Stetsenko, bastakor, dirijyor, tanqidchi va o'qituvchi
Qardosh shaharlar[tahrir | manbasini tahrirlash]
Korsun-Shevchenkivskiy egizaklar:
Suratlari[tahrir | manbasini tahrirlash]
-
Lopuxin-Demidovlar oilasi saroyi yaqinidagi Ros daryosining bir tarmog'i. -
Lopuxin-Demidovlar oilasi saroyiga kirish. -
Korsun-Shevchenkivskiy shahar markazi. -
Tabiat qo'riqxonasiga kiraverishda Taras Shevchenko haykali.
Yana qarang[tahrir | manbasini tahrirlash]
- Korsun cho'ntak - 1944-yil Ikkinchi jahon urushining Sharqiy frontidagi jang.
- Korsun jangi - 1648-yil Xmelnitskiy qo'zg'oloni paytidagi jang.
Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]
- ↑ „Корсунь-Шевченківська територіальна громада“ (uk). decentralization.gov.ua.
- ↑ Debunking the Kremlin myth about the 'Korsun pogrom', Olena Goncharova, Kyiv Post. March 18, 2015
- ↑ „Путин попросил ввести войска РФ в Крым из-за инсценированного боя со стрельбой и "липовыми" жертвами. Украинская правда. Процитовано 21 грудня 2016“ (ukraincha). Pravda (2014-yil 2-mart). Qaraldi: 2-mart 2022-yil.
- ↑ „Про утворення та ліквідацію районів. Постанова Верховної Ради України № 807-ІХ.“ (ukraincha). Голос України (18-iyul 2020-yil). Qaraldi: 3-oktabr 2020-yil.
- ↑ „Нові райони: карти + склад“ (ukraincha). Міністерство розвитку громад та територій України.
Havolalar[tahrir | manbasini tahrirlash]
 |
Vikiomborda Korsun-Shevchenkivskiy haqida turkum mavjud |
- korsun.ic.ck.ua (Wayback Machine saytida 25-yanvar 2021-yil sanasida arxivlangan) - Shahardagi tarixiy-madaniy qo'riqxona sayti
- heraldry.com.ua (Wayback Machine saytida 12-avgust 2016-yil sanasida arxivlangan) - Korsun-Shevchenkivskiy gerbi (Ukraina)
- sunsite.berkeley.edu - Sovet topografik xaritasi 1:100 000
