Aleksey Maslov

Vikipediya, ochiq ensiklopediya
Aleksey Maslov
Asl ismi ruscha: Алексей Николаевич Ма́слов
Taxallus(lar)i Bejetskiy
Tavalludi 1852-yil 7-sentyabr
Varshava, Polsha qirolligi, Rossiya imperiyasi
Vafoti 1922-yil
Petrograd, RSFSR
Qoʻshin turlari muhandislik qoʻshinlari
Unvoni muhandis-general

Aleksey Nikolayevich Maslov (adabiy taxallusi Bejetskiy; 1852—1922) – rus general-muhandisi, yozuvchi va publisist (asosan harbiy mavzularda yozgan), Oʻrta Osiyo yurishlari va 1877—1878-yillardagi rus-turk urushi qatnashchisi.

Biografiyasi[tahrir | manbasini tahrirlash]

Tver viloyati zodagonlaridan boʻlib, 1852-yil 7-sentyabrda Varshavaning Aleksandr qal’asida ofitser oilasida tugʻilgan.

2-Peterburg harbiy gimnaziyasida taʼlim olgan. 1868-yil 7-sentyabrda Nikolayev muhandislik maktabiga oʻqishga kirgan, u yerdan 1871-yil 1-avgustda 1-Kavkaz muhandislik batalyoniga ikkinchi leytenant sifatida xizmatga yuborilgan. 1873-yil Xiva xonligiga qarshi yurishda qatnashgan. Kampaniyaning boshida Kavkazdan Kaspiy dengizi boʻylab kelgan qoʻshinlar uchun Mangʻishloqdagi Kinderlida iskala qurilishiga rahbarlik qilgan. Polkovnik Nikolay Lomakinning Mangʻishloq va general Nikolay Veryovkinlarning Orenburg birlashgan otryadlari xonlikka kirishi bilan Maslov ariqlar va Amudaryo tarmogʻi orqali koʻpriklar va oʻtish yoʻlaklarini qurish bilan shugʻullangan. Maslov bilan birga Mangʻishloq otryadining aʼzosi boʻlgan Maqsud Alixonov-Avarskiy u haqda shunday taʼkidlagan:

…yosh sapyor Maslov, uni hamma „otryad bulbuli“ deb atardi… Kechqurunlari bizni absheron musiqasining goʻzal xori bilan kutib oladi. Offenbaxning ishtiyoqmand muxlisi va havaskor boʻlsa ham yaxshi kuylay oladi[1].

Ushbu kampaniyadagi harbiy xizmatlari uchun Maslov qilich va kamon bilan birgalikdagi 3-darajali Avliyo Stanislav ordeni bilan taqdirlangan. 1873-yil 8-noyabrda leytenant unvoniga koʻtarilgan.

1877—1878-yillarda Maslov Kavkaz yurishidagi rus-turk urushida qatnashgan. Kars blokadasi paytida, Zivin va Alajin tepaliklarida boʻlgan janglarda qatnashgan. 1877-yil 27-oktyabrda Erzurumga tungi hujum paytida Maslov 1-Kavkaz muhandis batalyonining bir rotasiga qoʻmondonlik qilgan. 1878-yil 13-yanvarda harbiy xizmatlari uchun shtab kapitanligiga koʻtarilgan va oʻsha yili qilich va kamon bilan birgalikdagi 4-darajali Avliyo Vladimir ordeni bilan taqdirlangan. 1879-yilda Nikolayev muhandislik akademiyasini 1-toifali daraja bilan tamomlagan.

Goʻktepe qal’asini qoʻlga kiritgandan soʻng, Maslov bir muddat bu yerda komendant boʻlgan. Goʻktepe qamalida koʻrsatgan xizmatlari uchun Maslovga „Jasorati uchun“ yozuvi tushirilgangan oltin qilich berilgan.

Oʻrta Osiyodan qaytgach, 1883-yil 3-noyabrda Maslov Nikolayev muhandislik akademiyasi va maktabiga oʻqituvchi sifatida ishga kirgan, u yerda 1887-yil 9-oktyabrdan toʻliq stavkada oʻqituvchi boʻlib to 1910-yil 9-oktyabrgacha ishlagan. 1888-yil 24-aprelda podpolkovnik, 1892-yil 5-aprelda buyuk xizmatlari uchun polkovnik unvoniga sazovor boʻlgan. 1898-yil 12-iyunda Nikolayev muhandislik akademiyasining konferensiya aʼzosi etib saylangan va 1900-yil 6-dekabrda general-mayor unvoniga sazovor boʻlgan[2]; 1908-yil 6-dekabrda ajoyib xizmatlari uchun general-leytenant unvonini olgan. 1916-yil 10-iyuldan keyin harbiy vazir[3] ixtiyoriga yuborilgan. 1917-yil 27-iyulda kasallik tufayli xizmatdan ozod etilgan holda general-muhandis lavozimiga koʻtarilgan.

1922-yilda Petrogradda vafot etgan.

Akasi Nikolay (1846—1911) piyoda qoʻshinlari generali, bosh harbiy prokuror, Bosh harbiy sud boshqarmasi boshligʻi va Rossiya imperiyasi Davlat kengashi aʼzosi boʻlgan.

Adabiyotlar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  • Маслов А. Н.. История крепостной войны. Вып. 1. Севастополь (1854—1855 г.) — Бельфор (1870—1871 г.), СПб., 1900. 
  • Маслов А. Н.. Завоевание Ахал-Теке. Очерки последней экспедиции Скобелева (1880—1881), СПб., 1882. 
  • Маслов А. Н. (составитель). Приказы Скобелева, СПб., 1882. 
  • Бежецкий А. Н.. Путевые наброски. В стране мантильи и кастаньет. За Пиренеями — Мадрид — Севилья — Гренада. СПб.: изд. Суворина, 1884. 
  • Маслов А. Н.. Завоевание Ахал-Теке. Очерки последней экспедиции Скобелева (1880—1881), 2-е изд, СПб., 1887.  (с материалами для биографии генерал-адъютанта Скобелева)
  • Маслов А. Н.. Заметки об осаде Бельфора (1870—1871 гг.): Курс доп. класса Николаев. инж. училища, СПб., 1897. 
  • Маслов А. Н.. Заметки об осаде Карса (1877 г.). Курс младш. класса Николаевск. инженерной акад, СПб., 1897. 
  • Маслов А. Н.. Карс. 1877—1878 гг. Очерк военных операций, СПб., 1893. 
  • Маслов А. Н.. Крепостная война по историческим примерам. Париж (1870—1871 г.). Курс Николаевской инж. акад, СПб., 1901. 
  • Бежецкий А. Н.. На пути. Рассказы и очерки, СПб., 1888. 
  • Бежецкий А. Н.. Медвежьи углы, СПб., 1892. 
  • Бежецкий А. Н.. Военные на войне, СПб., 1885. 
  • Бежецкий А. Н.. Детская любовь, СПб., 1889. 
  • Бежецкий А. Н.. Севильский обольститель, 1897. 
  • Бежецкий А. Н.. Ольгин день, 1904. 
  • Маслов А. Н. (составитель). Приказы Скобелева, 2-е изд, СПб., 1912. 
  • Бежецкий А. Н.. Неведомое. СПб.: изд. Суворин, 1914. 

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  1. ↑ Алиханов-Аварский М. Поход в Хиву (Кавказские отряды). 1873. Степь и оазис. - СПб., 1899. - С. 14, 23.
  2. ↑ Волков С. В. Генералитет Российской империи. Энциклопедический словарь генералов и адмиралов от Петра I до Николая II. Том II. Л—Я. — М., 2009. — С. 115.
  3. ↑ «Список генералам по старшинству». Создано 10 июля 1916 года." - Пг., 1916. - С. 26. 
"https://uz.wikipedia.org/w/index.php?title=Aleksey_Maslov&oldid=4083980" dan olindi