Brunsvigia: Versiyalar orasidagi farq

Vikipediya, ochiq ensiklopediya
Kontent oʻchirildi Kontent qoʻshildi
Ikromova Guli (munozara | hissa)
Brunsvigia“ sahifasi tarjima qilib yaratildi
(Farq yoʻq)

30-Avgust 2022, 11:15 dagi koʻrinishi

Brunsvigia
Brunsvigia josephinae
Ilmiy tasniflash
Olam O'simliklar
Tip Yuksak o'simliklar
Gulli o'simliklar
Sinf Bir urug'pallalilar
Oila Amaryllidaceae
Kenja oila Amaryllidoideae
Kenja turkum Brunsvigia

Heist.[1]
Sinonimlar

Brunsuigia Heist., alternate spelling

Brunsvigia - Amaryllidaceae oilasiga, Amaryllidoideae kenja oilasiga mansub Afrikada o'suvchi gulli o'simliklar turkumi[2]. U Afrikaning janubi-sharqiy va janubiy qismida Tanzaniyadan Janubiy Afrikaning Keyp provinsiyalarigacha bo'lgan hududda o'suvchi 20 ga yaqin turni o'z ichiga oladi.

Tavsif

Brunsvigia turkumiga kiruvchi o'simliklar ko'p yillik, piyozchali o'simliklari. Aksariyat turlarida er osti piyozchalari bor. Piyozchalar yumshoq va yirik (diametri 20 smgacha ).

Barglari bir yillik ; yetilganda barglari keng va cho'zinchoq til shaklida bo'ladi. Kichik piyozchalari bo'lgan turlarda - B. radula, B. comptonii va B. namaquana - har bir o'simlikda atigi ikki yoki uchta barg bor, lekin boshqa ko'pchilik turlarida kamida to'rtta barg bo'ladi. B. josephinae 20 tagacha barg hosil qilish xususiyatiga ega. Barglar asosan yerga qattiq botib turadi. Faqat B. litoralis, B. josephinae, B. grandiflora, B. undulata va B. herrei barglari yerdan ajratib olish mumkin. Barglari odatda silliq bo'lsa-da, ikki turda ( B. radula va B. namaquana ) yuqori barg yuzasi somon rangli tuklar bilan qoplangan va janubiy Capedagi B. striataning ba'zi populyatsiyalarida barglar yumshoq tuklarga ega. Afrikaning janubidagi qishki yog'ingarchilik mintaqasida barglar gullar to'kilganidan keyin hosil bo'ladi.

To'pgullari, bir necha va ko'p gulli soyabonlar shaklida bo'ladi. Ko'pgina turlarda pedikellar uzun, qattiq, tekis va deyarli mukammal sharsimon shaklda bo'ladi. Biroq, B. litoralis, B. josephinae va B. orientalis har bir gul ostida egri chiziqli pedikellarga ega bo'lishi bilan farqlanadi. Faqat uchta turda ( B. pulchra, B. marginata va B. elandsmontana ) ixcham, cho'tkasimon inflorescences bor. Gullari zigomorf yoki aktinomorf, kalta nayli. Radial simmetrik, truba shaklidagi gullar zich to'pgulli turlarda, ikki tomonlama simmetrik gullar esa bo'sh to'pgulli turlarda uchraydi. Ko'pincha gullari xushbo'y va nektar hosil qiladi. Ularning rangi yoqut-qizildan yorqin qizil yoki och pushti ranggacha o'zgarib turadi. Pushti gullar norma hisoblanadi, qizil gullar B. marginata, B. orientalis, B. litoralis va B. josephinae da uchraydi. Gullash davrida o'simliklar ajoyib ko'rinishga ega bo'ladi, ammo gullash davri qisqa.

Xromosomalar soni 2 n = 22[3][4][5].

Brunsvigianing bir nechta turlari qushlar orqali changlanishga moslashgan qalin, quvur shakldagi, yorqin qizil, pushti yoki qizil gullarga ega[4].

Brunsvigia turkumi Braunschweig [Brunswick]-Lüneburg uyi sharafiga nomlangan[3]. Bu nom birinchi marta 1753-yilda nemis jarrohi va botanik Lorenz Xeyster tomonidan 1748-yilda Gustaaf Villem van Imxoff tomonidan keltirilgan gulni tasvirlash uchun ishlatilgan[6].

Rasm Ilmiy ism Tarqatish
</img> Brunsvigia bosmaniae FMLeight. shimoli-g'arbiy va janubi-g'arbiy Keyp provinsiyasi
Brunsvigia Comptonii WFBarker g'arbiy Karoo
Brunsvigia elandsmontana Snijman G'arbiy Keyp
Brunsvigia gariepensis Snijman Keyp provinsiyasi
</img> Brunsvigia grandiflora Lindl. Sharqiy Keyp, KvaZulu-Natal va Erkin shtat.
Brunsvigia gregaria RADyer Keyp provinsiyasi
Brunsvigia herrei Leight. sobiq WFBarker Namibiya janubga, Namakvalandga.
</img> Brunsvigia josephinae (Delile) Ker Gawl. g'arbiy Keypdan g'arbiy Karugacha
Brunsvigia kirkii Baker Tanzaniya - Malavi.
Brunsvigia litoralis RADyer janubi-sharqiy Cape
Brunsvigia marginata (Jacq. ) WTAiton g'arbiy Cape.
Brunsvigia namaquana D.Mull. -Doblies va U.Myull. - Dobllar Namakvaland.
</img> Brunsvigia natalensis Beyker Janubiy Afrika
Brunsvigia nervosa (Poir.) ined. Keyp provinsiyasi
</img> Brunsvigia orientalis (L.) Aiton ex Eckl. G'arbiy Keyp.
Brunsvigia pulchra (WFBarker) D.Mull. -Doblies va U.Myull. - Dobllar Namakvaland
Brunsvigia radula (Jacq. ) WTAiton Namakvaland
</img> Brunsvigia radulosa o'ti . Sharqiy Cape va Orange Free State.
Brunsvigia undulata FMLeight. Sharqiy Keyp.

Manbalar

  1. Heister, Lorenz 1755. Geschreibung eines neuen Geschlechts 3.
  2. Stevens, P.F., Angiosperm Phylogeny Website: Asparagales: Amaryllidoideae
  3. 3,0 3,1 Van Jaarsveld, Ernst (2020), „Brunsvigia AMARYLLIDACEAE“, in Eggli (muh.), Illustrated Handbook of Succulent Plants: Monocotyledons, Springer-Verlag GmbH, doi:10.1007/978-3-662-56486-8_37
  4. 4,0 4,1 Meerow, Alan W.; Snijman, Deirdre A. (1998), „Amaryllidaceae“, in Kubitzki, Klaus (muh.), The Families and Genera of Vascular Plants, III-jild, Springer-Verlag Berlin Heidelberg GmbH, 83–110-bet, doi:10.1007/978-3-662-03533-7, ISBN 978-3-642-08377-8
  5. Deirdre "Dee" Snijman, Plants of South Africa, South Africa National Biodiversity Institute, April 2005
  6. "Flowers of Southern Africa" - Auriol Batten (Southern, 1988)