Ziyodullo Shohidiy
| Ziyodullo Shohidiy tojikcha: Зиёдулло Шаҳидӣ | |
|---|---|
| Fayl:Зиядулло Шахиди.jpg | |
| Umumiy maʼlumot | |
| Tavalludi |
4-may 1914-yil |
| Vafoti |
25-fevral 1985-yil Dushanbe Tojikiston |
| Fuqaroligi |
 SSSR |
| Kasbi | bastakor |
Ziyodullo Shohidiy (tojikcha: Зиёдулло Шаҳидӣ; 1914-yil 4-may, Samarqand, Rossiya imperiyasi – 1985-yil 25-fevral, Dushanbe, Tojikiston) – sovet tojik kompozitori va oʻqituvchisi. Tojikiston SSR xalq artisti (1964). Abu Abdulloh Rudakiy nomidagi Tojikiston Davlat mukofoti laureati (1985), Tojikiston Bastakorlar ittifoqi raisi (1956–1960)
Hayoti[tahrir | manbasini tahrirlash]
U koʻhna Samarqandda aktyor, taniqli va isteʼdodli bastakor oilasida tavallud topgan mashhur tojik sanʼat namoyandalaridan biridir.
1939-yilda Stalinobodga (hozirgi Dushanbe) kelib, Tojikiston davlat filarmoniyasi qoʻshiq va raqs ansambli rahbari (1939–1952) boʻlib ishladi. U mashhur rus bastakorlari Aleksandr Stepanovich Lenskiy va Sergey Balasanyandan (1943–1946) kompozitsiyani oʻrgangan. Moskva konservatoriyasi qoshidagi ikki yillik milliy studiyani (1949) va shu konservatoriyaning milliy boʻlimini tamomlagan. Ziyodullo Shohidiy oʻzini maʼmur sanab, asta-sekin Sovet Ittifoqining mashhur ustalaridan saboq oldi.
1957-yilda Moskvadagi Chaykovskiy nomidagi konservatoriyani tamomlagach, oʻzining birinchi konsert dasturini oʻtkazdi va bu musiqa muxlislari tomonidan yaxshi qabul qilindi.
Ziyodollo Shohidiy 60-yillarning ikkinchi yarmidan boshlab simfonik janrga koʻproq qiziqa boshladi.
Aytish joizki, 60–70-yillarning oxirlarida koʻplab tojik kompozitorlari Shashmaqomga murojaat qilganlar. U dastlab tojik anʼanaviy musiqasi, jumladan, Shashmaqom sanʼatining professionalligini tan olmaganidan qatʼi nazar, keyinchalik u bu durdonaga nisbatan oʻz fikrini oʻzgartirib, simfonik tanada „Buzruk“ va „Maqomlar simfoniyasi“ qissalarini yaratadi. „Maqomlar simfoniyasi“ asari SSSR Bastakorlar uyushmasining VI qurultoyida va musiqashunoslarning maqomga bagʻishlangan xalqaro simpoziumida (Samarqand, 1983) ijro etilgan va juda yaxshi baholangan.
Ziyodullo Shohidiy Bastakorlar uyushmasi raisligi ishlarida faol ishtirok etib, 1956–1960-yillarda Bastakorlar ittifoqi raisi lavozimida ishlagan[1].
1985-yil 25-fevralda vafot etgan, Sariosiyo qabristoniga dafn etilgan[2].
Bastakorning izdoshlaridan biri toʻngʻich oʻgʻli Tolib Shohidiy va nabirasi Tabrez Shohidiydir. Tolib Shohidiy ota yoʻlining haqiqiy izdoshlaridan biri boʻlib, uning mehnatlari Abu Abdulloh Rudakiy nomidagi Tojikiston Davlat mukofoti bilan taqdirlangan. Tabrez ham Moskvada ijod qilayotgan mamlakatning yangi avlod bastakorlaridan biridir[3].
Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]
- ↑ Kompozitoron va musiqishinosoni Toҷikiston. – Dushanbe, 2011, – c. 254—256
- ↑ Zamok nad mogiloy
- ↑ „нусхаи бойгонӣ“. 2013-yil 6-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2013-yil 1-mart.