Zagórów
Zagórów | |
|---|---|
_nr_767,_ko%C5%9Bci%C3%B3%C5%82_%C5%9Bw.Piotra_i_Paw%C5%82a_(1760,_odbud.1790)_f2012-09-02_AdaM.JPG) | |
 Bayroq  Gerb | |
| 52°9′56″N 17°53′30″E / 52.16556°N 17.89167°E G OKoordinatalari: 52°9′56″N 17°53′30″E / 52.16556°N 17.89167°E G O | |
| Mamlakat | Polsha |
| Asos solingan | 1240-yil |
| Maydon | 3.44 km2 (1.33 mi²) |
| Aholisi (2006-yil) |
2 932 kishi |
| Vaqt mintaqasi | UTC+1 |
| Pochta indeks(lar)i | 62-410 |
| Avtomobil kodi | PSL |
|
| |
Zagórów [zaˈɡuruf] (nemischa: Hinterberg) — Polshaning Katta Polsha voevodligining Slupka okrugidagi shaharcha, 2004-yil holatiga koʻra, 2908 nafar aholi istiqomat qiladi.
Tarixi[tahrir | manbasini tahrirlash]
Shahar nomi qadimgi polyak tilidan, zagór soʻzidan kelib chiqqan[1]. Aholi punkti haqidagi eng qadimgi eslatma 1240-yildagi hujjatda keltirilgan[1]. Zagórów shahar huquqini qirol Vladislav II Yagellodan 1407-yilda olingan, biroq bu huquqlar faqat 1445-yilda amalga oshirilgan[1]. Bu Polsha tojining Buyuk Polsha viloyatidagi Kalisz voevodeligidagi Konin okrugida joylashgan xususiy cherkov shaharchasi edi[2]. Shahar XVII asrda Polsha-Shved urushlari natijasida jabrlangan[1].
Shaharcha 1793-yilda Polshaning ikkinchi boʻlinishi paytida Prussiya tomonidan qoʻshib olingan. 1807-yilda polyaklar tomonidan qaytarib olingan, qisqa muddatli Varshava gersogligining bir qismi sifatida u 1815-yilda Rossiyaga boʻlib berildi[1]. 1863-yil yanvar qoʻzgʻoloni paytida polshalik qoʻzgʻolonchilar bu hududda faol boʻlgan va yaqin atrofdagi Myzakov qishlogʻida jang sodir boʻlgan[1]. Qulagan qoʻzgʻolondan keyin Polshaga qarshi qatagʻonlarning bir qismi sifatida chor maʼmuriyati 1869-yilda Zagórówni shahar huquqidan mahrum qildi[1]. Shahar huquqlari 1919-yilda Polsha mustaqillikka erishgandan keyin qayta tiklandi[1]. Interbellumda mahalliy iqtisodiyot yana jonlandi[1].
Germaniyaning Polshani bosib olishi paytida (Ikkinchi jahon urushi) 1939-yil 21-22-noyabrda Polshaning Buyuk Polsha qoʻzgʻolonining (1918-1919) sobiq ishtirokchilari boʻlgan Zagórówning 10 nafar polshalik aholisi nemislar tomonidan oʻrmonda oʻldirildi. Bu voqea shaharcha yaqinidagi Grabina qishlogʻida sodir boʻlgan[3]. 1939-1941-yillarda nemislar polyaklarni haydab chiqarishdi, ular umumiy hukumat (Germaniya tomonidan bosib olingan markaziy Polsha) deb ataladigan hududga surgun qilingan yoki majburiy mehnat sifatida qul qilingan, uylari, doʻkonlari va ustaxonalari nemis mustamlakachilariga topshirilgan[4].
1940-yilda nemislar Zagórówdagi 600 yahudiyni gettoga majburlashdi va keyin boshqa joylardan yuzlab yahudiylarni pul, ish va yashash joyisiz gettoga joylashtirdilar. Gettoda 2000 dan ortiq yahudiy boʻlgan, har bir xonada 10-15 kishi yashagan. 1941-yilda baʼzilari Inovroslav yaqinidagi tuz konlarida majburiy mehnat lageriga yuborilgan. 1941-yil sentyabr oyining oxirida gettoda boʻlgan barcha yahudiylar Kazimierz Biskupi oʻrmoniga olib ketilgan va u yerda oʻldirilgan. Guvohlarning soʻzlariga asosan, nemislar ommaviy oʻldirish usullarini sinab koʻrgan dahshatli kun voqealari hujjatlashtirilgani[5]. Urushdan faqat bir nechta Zagórów yahudiylari omon qolgan[6]. Urushdan keyin shahar Polshaga qaytarildi.
Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 1,6 1,7 1,8 „Położenie i historia“ (pl). Urząd Miejski Zagórów. 2022-yil 14-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2020-yil 13-aprel.
- ↑ Atlas historyczny Polski. Wielkopolska w drugiej połowie XVI wieku. Część I. Mapy, plany (pl). Warszawa: Instytut Historii Polskiej Akademii Nauk, 2017 — 1b bet.
- ↑ Wardzyńska, Maria. Był rok 1939. Operacja niemieckiej policji bezpieczeństwa w Polsce. Intelligenzaktion (pl). Warszawa: IPN, 2009 — 210 bet.
- ↑ Wardzyńska, Maria. Wysiedlenia ludności polskiej z okupowanych ziem polskich włączonych do III Rzeszy w latach 1939-1945 (pl). Warszawa: IPN, 2017 — 173, 230, 296 bet. ISBN 978-83-8098-174-4.
- ↑ „Deportation“.
- ↑ Megargee, Geoffrey. Encyclopedia of Camps and Ghettos. Bloomington, Indiana: University of Indiana Press, 2012 — Volume II 120–121 bet. ISBN 978-0-253-35599-7.
