Yesetata

Vikipediya, ochiq ensiklopediya

Yesetata (qozoqcha: Есетата) — Qozogʻistonning Aqtoʻbe viloyati Shalqar tumanida joylashgan ovul. Ayshuak qishloq okrugi tarkibiga kiradi. KATO kodi - 156433200[1].

Yesetata (shuningdek, Yesete) — Qozogʻistonning Mangʻistau viloyatida joylashgan qadimiy shahar. U 13—14-asrlarda Oʻrta Osiyoda hukmronlik qilgan qudratli turkiy imperiya — Qipchoq xonligining poytaxti boʻlgan deb ishoniladi.

Tarix:

Yesetata XIII asrda Chingizxonning otasi Yesugey tomonidan asos solingan. Shahar qisqa vaqt ichida yirik savdo va savdo markaziga aylandi, shuningdek, u língāngāngāngāngāngāngāngīngībībī edi.

XIV asrda Yesetata Qipchoq xonligining poytaxtiga aylandi. Xonlik Kaspiy dengizidan Oltoy tog'larigacha cho'zilgan ulkan hududni nazorat qilgan qudratli imperiya edi.

Yesetata 1395-yilda Temur tomonidan vayron qilingan. Shahar hech qachon tiklanmagan va oʻshandan beri tashlab ketilgan.

Arxeologiya:

Yesetata xarobalari Mangʻistau viloyatining chekka hududida joylashgan. Sayt arxeologlar tomonidan qazilgan va ular bir qator binolarning qoldiqlarini topdilar, jumladan:

Saroy

Masjid

Karvonsaroy

Hammom

Arxeologlar, shuningdek, bir qator artefaktlarni topdilar, jumladan:

Kulolchilik

Tangalar

Zargarlik buyumlari

Qurollar

Arxeologik dalillar Yesetata katta va obod shahar bo'lganligini ko'rsatadi. Shahar yaxshi rejalashtirilgan bo'lib, turli qulayliklar, jumladan, suv va kanalizatsiya tizimiga ega edi.

Turizm:

Yesetata mashhur sayyohlik maskani. Shahar xarobalari YuNESKOning Butunjahon merosi ro'yxatiga kiritilgan va ular Qozog'istonning boy tarixini eslatib turadi.

Yesetataga tashrif buyuruvchilar shahar binolari qoldiqlarini ko'rishlari mumkin, shuningdek, Qipchoq xonligi tarixi bilan tanishishlari mumkin.

Ahamiyati:

Yesetata muhim tarixiy joy. Shahar bir paytlar qudratli imperiyaning poytaxti bo‘lib, yirik savdo va savdo markazi bo‘lgan. Yesetata xarobalari Qozog‘istonning boy tarixini eslatib turadi va ular mashhur sayyohlik maskani hisoblanadi.

Aholisi[tahrir | manbasini tahrirlash]

1999-yilda qishloq aholisi 417 kishi (219 erkak va 198 ayol)ni tashkil etgan[2]. 2009-yilgi aholini ro'yxatga olish ma'lumotlariga ko'ra, qishloqda 309 kishi (166 erkak va 143 ayol) istiqomat qiladi [2].

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  1. „База КАТО“. Агентство Республики Казахстан по статистике. 2013-yil 27-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan.
  2. 2,0 2,1 „Итоги Национальной переписи населения Республики Казахстан 2009 года“. Агентство Республики Казахстан по статистике. 2013-yil 13-mayda asl nusxadan arxivlangan.