Xitoy kinomatografiyasi

Xitoy kino san'atining mohiyati

Xitoy kinosi  yuz yillik tarixga ega, ammo hayotning keskin o'zgarishlari davomida juda ko'p o'zgarishlarga uchradi. Ayrim tadqiqotchilarning taʼkidlashicha, 1930-yillardan boshlab Xitoy filmlari turli davr oʻzgarishlariga duchor boʻlgan, yarim mustamlakachilik va yarim feodal madaniy hayotidan yangi ma'noga ega boʻlgan inqilobiy kino madaniyatiga oʻtgan. Ba'zi tadqiqotchilarning fikriga ko'ra, 1940-yillarning ikkinchi yarmida Xitoy klassik filmlarida zamonaviy san'at elementlari nisbatan jamlangan holda paydo bo'ldi va umuman Xitoy filmlarining matritsasi klassik shakllardan zamonaviy shakllarga o'tish belgilarini ko'rsatdi, zamonaviy ko'plab filmlarga yaqinlashadi. Zamonaviy olimlar Xitoy filmlarining yangi davrda ko‘p qirrali va ko‘p qatlamli tarixiy burilish taqdim etishini ta’kidladilar. Aytish kerakki, yuqorida qayd etilgan tarixiy tahlillar yetarlicha realistik asosga ega bo‘lib, ularda filmning ayrim belgilari tasvirlangan. Xitoy filmlarining ma'lum bir tarixiy davrda rivojlanishi, filmlarning badiiy tabiatiga kelsak, akademik doiralar uning o'zgarish traektoriyasi va rivojlanish qonunlari kabi asosiy masalalar bo'yicha kamdan-kam hollarda aniq xulosalarga ega. Xitoy filmlari chuqur madaniy merosga ega b'lib bir asrdan ortiq o'sishdan so'ng, o'ziga xos kino xarakterida shakllandi. Xitoy filmlarining badiiy mohiyatiga kelsak, o‘tgan yuz yil ichida kino o‘tmishdoshlari chuqur tafakkurni ortda qoldirgan. Xitoyda film “影戏”(drama) yoki “电影”(kino) deb atalgan. Cheng Jixuaning "Xitoy filmining rivojlanish tarixi" va Zhong Dafengning tadqiqot maqolalarida xitoy filmlari bir yarim asr va undan koʻp yillar davomida anʼanaviy dramaturgiyaning timsoli sifatida harakat qilgani aniq koʻrsatilgan.

Manbalar

中国电影艺术的现代转型：论“80年代”电影思潮

By 王丽娟