Xelsinki markaziy kutubxonasi(Oodi)

Vikipediya, ochiq ensiklopediya

Xelsinki markaziy kutubxonasi Oodi (fin: Helsingin keskustakirjasto Oodi), odatda Oodi deb ataladi, Finlandiyaning Xelsinki shahridagi jamoat kutubxonasi . Kutubxona Kluuvi tumanida, Xelsinki markaziy vokzaliga yaqin va Xelsinki musiqa markazi va Kiasma zamonaviy sanʼat muzeyi yonida joylashgan . Nomiga qaramay, kutubxona Xelsinki shahar kutubxonasi tizimidagi asosiy kutubxona emas, yana bir katta kutubxona Pasila shahrida joylashgan.

Tarixi[tahrir | manbasini tahrirlash]

Kutubxonani qurish bo‘yicha 2012-yilda o‘tkazilgan dizayn tanlovida Finlandiyaning ALA Architects arxitektura firmasi va „ Ramboll Finland“ konstruktiv dizayn guruhi g‘olib chiqdi.[1][2] ALA Architects 543 boshqa raqobatchilar ustidan gʻalaba qozondi.[3] Kutubxona uch qavatli bino boʻlishi va saunani oʻz ichiga olishi rejalashtirilgan edi (2021-yil holatiga koʻra amalga oshirilmagan)va birinchi qavatdagi kinoteatr boʻlishi rejaga kiritilgan.[4] 2015-yil yanvar oyida Xelsinki shahar kengashi qurilish loyihasini ishga tushirish – 75-8 ovoz berdi. Yangi kutubxonaning taxminiy xarajatlari 98€million tashkil etdi, shundan davlat 2017-yilda Finlandiya mustaqilligining 100 yilligi munosabati bilan €30 million toʻlashga rozi boʻldi. Xelsinki shahri bino uchun €66 millionni ajratdi .[5]

2016-yil 31-dekabrda yangi kutubxona Oodi deb nomlanishi maʼlum qilindi. (fin va Ode shved tilida). Bu nom jamoatchilik tomonidan taklif qilingan 1600 ga yaqin nomlardan orasidan tanlangan. Xelsinki shahri direktori o‘rinbosari Ritva Viljanenning so‘zlariga ko‘ra, „Oodi“ eslab qolish, aytish oson va tarjima qilish oson bo‘lgani uchun tanlangan. Tanlov hay’ati ham yangi kutubxonaga shaxs nomini berishni istamadi.[6]

Kutubxona Töölönlahti tumanida Xelsinki musiqa markazi va Kiasma zamonaviy sanʼat muzeyi yonida qurilgan va 2018-yil 5-dekabrda Finlandiya Mustaqillik kuni arafasida ochilgan.[7][5][8]

Mukofotlari[tahrir | manbasini tahrirlash]

2019-yilda Xalqaro kutubxonalar assotsiatsiyalari federatsiyasi (IFLA) Oodini yilning eng yaxshi ommaviy kutubxonasi deb topdi.[9]

Xizmatlari[tahrir | manbasini tahrirlash]

Maxsus ishlab chiqilgan robotlar kitoblarni kitoblar uchun ajratilgan maydon 17,200 square metre (185,000 kv. ft)) boʻlgan uchinchi qavatga olib chiqadi. Qolgan joy uchrashuvlar va tadbirlar uchun moʻljallangan.[3]

Milliy audiovizual institut (KAVI) 2019-yildan beri Xelsinki markaziy kutubxonasi Oodida joylashgan Kino Regina kinoteatrida muntazam arxiv filmlari namoyishini tashkil qiladi.[10]

Galereya[tahrir | manbasini tahrirlash]

Qishdagi maydon, chap tomonda Parlament uyi va Xelsinki musiqa markazi joylashgan

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  1. „ALA Architects wins Helsinki library competition“. Dezeen (2013-yil 14-iyun). Qaraldi: 2015-yil 29-yanvar.
  2. „Helsinki Central Library to bring together people, stories and knowledge“. Ramboll (2013-yil 7-aprel). 2022-yil 25-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 22-sentyabr.
  3. 3,0 3,1 Krueger. „Where Libraries are the Tourist Attractions“. The New York Times. Qaraldi: 2019-yil 10-avgust.
  4. Rosenfeld. „New Images Take You Inside ALA's Helsinki Central Library“. ArchDaily (2014-yil 18-sentyabr). Qaraldi: 2015-yil 29-yanvar.
  5. 5,0 5,1 „State-of-the-art Helsinki library to showcase wooden architecture“. Yle Uutiset (2015-yil 29-yanvar). Qaraldi: 2015-yil 29-yanvar.
  6. Koskinen, Eva-Maria. „Helsingfors nya centrumbibba fick sitt namn: Oodi“ (sv). Yle (2016-yil 31-dekabr). Qaraldi: 2021-yil 4-oktyabr.
  7. „New Helsinki central library to include sauna after all“. Yle Uutiset (2014-yil 6-mart). Qaraldi: 2015-yil 29-yanvar.
  8. Rogers, Thomas. „Helsinki's New Library Has 3-D Printers and Power Tools. (And Some Books, Too.)“ (en-US). The New York Times (2018-yil 6-dekabr). Qaraldi: 2018-yil 17-dekabr.
  9. „Helsinki’s Oodi voted world's best new library for 2019“. Yle (2019-yil 27-avgust). Qaraldi: 2021-yil 4-oktyabr.
  10. „Kino Regina tar filmer till Ode“ (sv-SE). Oodi (2018-yil 2-iyul). Qaraldi: 2021-yil 5-oktyabr.

Havolalar[tahrir | manbasini tahrirlash]