Vertel

Tupurishda qovurish

Vertel — goʻshtni kamin yoki gulxanda (kamdan-kam hollarda bugʻ shkafida) olov ustida qovurish uchun qurilma, oshpazning mushak kuchi yoki elektr dvigatel bilan (duxovkalarda) aylanadigan, shunday qilib, goʻsht sharbati u boʻylab teng taqsimlanadigan uzoq qattiq tayoq. Vertelda, odatda, katta goʻsht boʻlaklari yoki kichik hayvonlarning tana goʻshti butunligicha qovuriladi.

Vertel oʻrta asrlar oshxonasidan beri maʼlum va oʻsha paytlarda katta oilalar uchun goʻshtli ovqatlar tayyorlashning eng keng tarqalgan usuli boʻlgan; boy uylarda hatto maxsus xizmatkor — „aylantiruvchi bola“ ham bor boʻlgan. Qoʻlda aylantirish kerak boʻlmagan mexanik vertelni yaratishga birinchi urinishlar, XV asrga tegishli. Uzoq vaqt davomida — to XIX asrning boshlariga qadar va ayniqsa Angliyada — olmaxon gʻildiragiga joylashtiriladigan, keyinchalik uning aylanishi vertelga oʻtadigan aylantiruvchi itlardan foydalanilgan.

Zamonaviy pazandachilikda koʻproq gorizontal vertel tarqalgan, ammo yunon girosi kabi baʼzi taomlar vertikal vertelda tayyorlanadi.

Zamonaviy vertellarning materiali AISI 304, AISI 304L, AISI 430, AISI316, AISI 316L, AISI 316Ti, AISI 321 markasidagi zanglamas poʻlat. Vertellarni duxovkalarda ishlatish uchun reduktorli sinxron mikrodvigatellar ishlatiladi, bu dvigatellarning rotori aylana shaklidagi doimiy magnit boʻlib, stator odatda koʻp polyusli.

Yana qarang

• Shish