Vaqt halqasi

Vaqt halqasi yoki vaqtinchalik halqa - bu fantastik syujet qurilmasi bo'lib, unda qahramonlar doimiy yoki davriy takrorlanadigan, ba'zan bir necha marta takrorlanadigan vaqt oralig'ini qayta va qayta boshdan kechirishadi. "Vaqt halqasi" atamasi ba'zan sabab-oqibat halqasiga ishora qilish uchun ishlatiladi; biroq, sabab-oqibat halqalari oʻzgarmas va oʻz-oʻzidan kelib chiqadi, vaqt davrlari esa doimiy ravishda qaytalanadi: maʼlum bir shart bajarilganda, masalan, personajning oʻlimi yoki maʼlum bir vaqt o'tganda, halqa yana boshlanadi.

Tarixi

Vaqt halqasiga eng birinchi misol sifatida 1915-yilda yozilgan rus qissasi "Ivan Osokinning g'aroyib hayoti"ni keltirishimiz mumkin. Ushbu kitobda asosiy qahramon hayotini ikkinchi marta yashash imkoniyatiga ega bo'ladi ammo hayotidagi voqealarni o'zgartirishda qiyinchilikka duch keladi.