Kontent qismiga oʻtish

Uta Ibrahimi

Vikipediya, ochiq ensiklopediya

 

Flutura Ibrohimi Albaniyalik sportchi boʻlib, Uta Ibrohimi nomi bilan mashhur (1983-yil 27-noyabr, Gilan shahrida tugʻilgan) — Kosovolik alban alpinisti.

U dunyodagi eng baland choʻqqi Everestga koʻtarilgan birinchi alban ayoli hisoblanadi[1][2][3].

Everestdan keyin (2017-yil 22-may) Uta Manasulu (8163 m)[4], Cho-Oyu (8201 m)[5], Lxotse (8516 m)[6], Gasherburum (8080 m)[7], Annapurna 1 (8091 m)[8], Makalu (8485 m)[9], Dhaulagiri (8167 m)[10], Nanga Parbat (8125 m)[11], Keng choʻqqi (8047 m)[12] va K2 (8611 m)[13] kabi choʻqqilarni zabt etgan ilk ayol alpinist hisoblanadi[14][15][1].

Muvaffaqiyatidan soʻng Uta Ibrohimi koʻplab mahalliy va xalqaro ommaviy axborot vositalari orqali mashhurlikka erishgan[16][17][18][19].

Alpinizm faoliyati va ommaviy axborot vositalaridagi chiqishlari orqali Uta tabiat, togʻlar va inson huquqlari, xususan, Kosovo va Albaniya haqida dunyo hamjamiyatida xabardorlikni oshirishga harakat qilgan[20].

Uta shuningdek, gender tengligi, yoshlarning imkoniyatlarini kengaytirish va atrof-muhitni muhofaza qilishni targʻib qiluvchi Barqaror rivojlanish maqsadlari musobaqasida mutloq gʻoliblikni ham qoʻlga kiritgan[21].

Biografiyasi[tahrir | manbasini tahrirlash]

Uta Ibrohimi Kosovo Respublikasining Gilan shahrida tugʻilgan. „Urush paytida Kosovo oʻsib-ulgʻayish uchun oson joy boʻlmagan“, deydi Ibrohimi oʻz xotiralarida[22]. U Prishtina universitetining Iqtisodiyot fakultetini tamomlagan va universitetida marketing boʻyicha diplom olgan.

Uta oʻz faoliyatini turli xususiy kompaniyalarda marketing boʻyicha mutaxassis sifatida davom ettirishga harakat qilga. Uta Ogilvy Karrota marketing agentligi direktori lavozimida ham faoliyat yuritgan[23]. U marketing sohasidagi faoliyati, yirik biznes mijozlari uchun marketing kampaniyalarini ishlab chiqish bilan bir qatorda, inson huquqlariga asoslangan ijtimoiy loyihalar ustida ham ishlagan. Uta shuningdek, DokuFest hujjatli filmlar festivalida marketing boʻyicha menejer, hakamlar hay’ati aʼzosi va tadbir tashkilotchisi sifatida ham oʻzini koʻrsatgan[24][25]. 2015-yilda u oʻz kuchini alpinistlikka boʻlgan ishtiyoqiga bagʻishlash uchun marketing sohasidagi faoliyatini yakunlagan.

2016-yilda u Kosovada madaniyat va turizmni rivojlantirish maqsadida Butterfly Outdoor Adventures kompaniyasiga asos solgan[26]. Butterfly Outdoor Adventures USAID tomonidan tashkil etilgan „Dinarika“ loyihasining bir qismi boʻlib, Kosovodan Sloveniyaga va aksincha boʻlgan yoʻlni barqarorlashtirdi va Gʻarbiy Bolqon boʻylab masʼuliyatli turizmni targʻib qiluvchi va rivojlantiruvchi doimiy platformaga aylandi[27][28].


2019-yilda Uta „Utalaya fondi“ ni tashkil qilgan, uning vazifasi togʻlarni sevadigan va himoya qiladigan yosh alpinistlarning yangi avlodini tarbiyalash boʻlgan. Jamgʻarma faoliyatining asosiy yoʻnalishi sport, alpinizm va atrof-muhitni muhofaza qilish boʻyicha aholining xabardorligini oshirish, ayniqsa, olisda joylashgan qishloqlardagi yosh qizlarga qaratilgan edi. U koʻplab mahalliy va xalqaro tashkilotlar bilan hamkorlik qilgan hamda har yili oʻz loyihalari portfelini kengaytirishda davom etmoqda[29].

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  1. „Uta Ibrahimi becomes the first Albanian woman to reach Mt. Everest summit, in 2017.“. Prishtina Insight. Prishtina Insight (2017-yil 22-may). Qaraldi: 2018-yil 4-fevral.
  2. Mehmetaj. „Uta Ibrahimi: Trekking in the Himalayas made me realize how small we humans are“. kosovotwopointzero.com. kosovotwopointzero (2017-yil 11-fevral). Qaraldi: 2018-yil 4-fevral.
  3. Tota, Elton. „Uta Ibrahimi, the first Kosovar to conquer the Himalayas“. Independent Balkan News Agency. Qaraldi: 2018-yil 4-fevral.
  4. „Ekskluzive: Uta Ibrahimi pushton majën e Manasolus (FOTO)“ (sq). KultPlus (2017-yil 25-sentyabr). Qaraldi: 2020-yil 8-yanvar.
  5. „Uta Ibrahimi ngjitet edhe në majën Cho Oyu, në Himalaje“ (sq). ALSAT-M (2018-yil 28-sentyabr). Qaraldi: 2020-yil 8-yanvar.
  6. „Uta Ibrahimi: Kosovo's First Woman to Summit Everest and Her Climb Towards Gender Equality“ (en-US). Rock and Ice (2019-yil 8-mart). Qaraldi: 2020-yil 8-yanvar.
  7. T. „Uta Ibrahimi réussit le Gasherbrum I, le Kosovo à 8.080 mètres“ (fr-FR). Altitude News (2019-yil 25-iyul). Qaraldi: 2020-yil 8-yanvar.
  8. Safciu. „Annapurna – Worlds Deadliest Peak – Utalaya“ (en-US). Qaraldi: 2022-yil 18-dekabr.
  9. „Uta Ibrahimi ngjitet në majën Makalu në Nepal“ (en). Raporto Korrupsionin! KALLXO.com (2022-yil 14-may). Qaraldi: 2022-yil 18-dekabr.
  10. KultPlus. „Alpinistja Uta Ibrahimi arrin në majën e malit të Dhaulagirit, i shtatë më i lartë në të gjithë botën“.
  11. Koha Net. „Uta Ibrahimi climbs the second highest peak, waves the two flags“.
  12. Kult Plus. „Alpinistja Uta Ibrahimi arrin në majën e Broud Peak, maja e tetë më e larta në botë“.
  13. Telegrafi. „Uta Ibrahimi, gruaja e parë në Ballkan që ngjet majat e 11 maleve“.
  14. Sherifi. „Uta Ibrahimi 'pushton' vargmalet e Pakistanit, vajza e parë në histori nga Ballkani“ (sq). 2LONLINE (2019-yil 23-iyul). Qaraldi: 2020-yil 8-yanvar.
  15. „Uta Ibrahimi, the first Kosovar to conquer the Himalayas“ (en-US). Independent Balkan News Agency (2017-yil 22-may). Qaraldi: 2020-yil 8-yanvar.
  16. „Uta Ibrahimi ngjitet edhe në majën Cho Oyu, në Himalaje“ (sq). ALSAT-M (2018-yil 28-sentyabr). Qaraldi: 2020-yil 9-yanvar.
  17. „Uta Ibrahimi, përsëri në Himalaje“ (en-US). KosovaLive360 (2018-yil 4-aprel). Qaraldi: 2020-yil 9-yanvar.
  18. „Kosovo climber conquers the Himalayas“ (en-US). Independent Balkan News Agency (2017-yil 6-yanvar). Qaraldi: 2020-yil 9-yanvar.
  19. „First Albanian woman among 100 scales Mt Everest“ (en-US). The Himalayan Times (2017-yil 22-may). Qaraldi: 2020-yil 9-yanvar.
  20. „Chasing Mountains and Macchiato in the Balkans“ (en). Adventure (2016-yil 22-sentyabr). 2016-yil 30-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2020-yil 9-yanvar.
  21. „Our SDG Champ Uta Ibrahimi, on Her Way to Climb South Face Lhotse“. UNKT (2019-yil 18-aprel). Qaraldi: 2020-yil 9-yanvar.
  22. „Uta: The Climb for Kosovo“. 52 Documentary Series. Voice of America News. Qaraldi: 2023-yil 26-oktyabr.
  23. „Our team at Karrota“. www.karrota.net. Qaraldi: 2020-yil 9-yanvar.
  24. „Empower Kosovo Tour Guides“. DokuFest. Qaraldi: 2020-yil 9-yanvar.
  25. „Jury“. DokuFest. Qaraldi: 2020-yil 9-yanvar.
  26. „Nga tokat e sheshta të Prishtinës e deri në maje të botës – gruaja që po sfidon gjithçka“ (en). Gazeta Online INSAJDERI (2019-yil 8-mart). Qaraldi: 2020-yil 9-yanvar.
  27. Barthelemy. „The Accursed Alps: First Ascents Meet Anti-Hydropower Activism in Albania“ (en-us). Climbing Magazine (2019-yil 16-oktyabr). Qaraldi: 2020-yil 9-yanvar.
  28. GmbH. „A holiday in Kosovo? | Lufthansa magazin“ (en). magazin.lufthansa.com. Qaraldi: 2020-yil 9-yanvar.
  29. „Foundation – Utalaya“ (en-US). Qaraldi: 2022-yil 18-dekabr.