Turtle Mound

Vikipediya, ochiq ensiklopediya

 

Turtle Mound
Geografiya
Maydoni 27000 m2 km2
Dengiz sathidan balandligi m.
Eng baland nuqtasi 15 m
Ma'muriyat
Davlat AQSH
Mintaqa Florida
Demografiya
Qo'shimcha ma'lumot

Toshbaqa tepaligi — qadimgi arxeologik hudud. Nyu-Smyrna Beachdan 9 milya (14 km) janubda, Florida shtatida, A1A shtat yoʻlida. 1970-yil 29-sentabrda u AQShning tarixiy joylar milliy reestriga kiritildi. Bu Qoʻshma Shtatlar materigidagi eng katta qobiq boʻlib, balandligi taxminan 50 feet (15 m) .[1] Hindiston daryosi qirgʻogʻi boʻylab 600 feet (180 m) va 35,000 cubic yard (27,000 m3)) dan ortiq maydonni oʻz ichiga oladi. Toshbaqa tepaligi 19—20-asrlarda qobiqli togʻ jinslarini qazib olish natijasida pasayishdan oldin 75 feet (23 m) baland edi[2]. Dengizdan yetti mil uzoqlikda koʻrinib turgani uchun, ilk ispan tadqiqotchilari va keyingi dengizchilar katta tepalikni qirgʻoq boʻylab navigatsiya uchun nishon sifatida ishlatishgan. Bugungi kunda hudud Kanaveral milliy dengiz qirgʻogʻining bir qismi sifatida Milliy bogʻ xizmatiga tegishli[3].

Toshbaqa shaklidagi tepalikda turli xil mayda sutemizuvchilar va sudralib yuruvchilarni tutgan yegan Timucuan xalqining ustritsalari, qoldiqlari mavjud. Arxeologlarning fikriga koʻra, bu odamlar boʻronlar paytida bu baland joydan boshpana sifatida foydalangan boʻlishi mumkin. U miloddan avvalgi 800 va 1400-yillar orasida qurilgan deb taxmin qilinadi;[4] (yaqinda oʻtkazilgan radio-uglerodli taqvim uni miloddan avvalgi 1000-yil aniqlangan)[5].

Timuchuan ekin erlari kabi cheklangan resurslar uchun katta raqobat kuchlarini yuzaga keltirdi, bu esa ochiq toʻqnashuvlarning kuchayishiga olib keldi. Bu qirgʻoq boʻylab muhim joyni egallagan toshbaqa tepaligida topilgan baʼzi materiallarda koʻrinadi.  Arxeologlar yaqinda hududdan1200-yillik sopol idishlarni topishdi.

Xususiyatlari[tahrir | manbasini tahrirlash]

Chigʻanoq tepaligi asosan istiridye chigʻanoqlaridan tashkil topgan chiqindi konidir[6], ammo keng qamrovli qazishmalar olib borilmagan.[7] Hudud tropik oʻsimliklarning bir nechta turlarini oʻz ichiga oladi. Tadqiqotlar Amyris elemifera, Heliotropium angiospermum, Plumbago scandens, Harrisia fragrans, Sideroxylon foetidissimum, Schoepfia chrysophylloides va boshqa turlarning mavjudligini tasdiqladi. Sayt bir nechta turlar uchun eng shimoliy taqsimotni ifodalaydi[8]. Chigʻanoqlarning issiqlikni ushlab turishi va Atlantika okeaniga yaqinligi atrofdagi hududlarga qaraganda issiqroq haroratni saqlaydi[9][10].

Tarixi[tahrir | manbasini tahrirlash]

Hozirda toshbaqa togʻi deb ataladigan bu joy tarix davomida bir qancha nomlarga ega boʻlgan, shu jumladan 16-asrda Surruke, bu hududda yashagan kakik (bosh) va hind qabilasi nomi bilan atalgan, Belvedere togʻi (1769), Qoya (1769), Taker togʻi (1796) va Toshbaqa togʻi (1823).[11] 1605-yilda ispan tadqiqotchisi Alvaro Mexia bu erga tashrif buyurdi va mahalliy aholi oʻzlarining kanoelarida hududda suzayotgani haqida xabar berdi. Ushbu amaliyot sabab koʻp yillari davomida tepalik toshbaqa shaklini ola boshladi va bu xususiyatga oʻz nomini berdi.

Galereya[tahrir | manbasini tahrirlash]

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  1. Volusia County Heritage. „Turtle Mound“. Volusia County Government. 2012-yil 3-mayda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 15-sentabr 2007-yil.
  2. Milanich, Jerald T.. Florida's Indians from Ancient Times to the Present. Gainesville, Florida: University Press of Florida, 1998 — 38–39 bet. ISBN 0-8130-1599-5. 
  3. „New Smyrna Beach“. Qaraldi: 5-sentabr 2007-yil.
  4. National Park Service. „Canaveral National Seashore: Scenic Vistas“. Qaraldi: 5-sentabr 2007-yil.
  5. name="lostworlds"
  6. Small, John Kunkel (1929).
  7. „Turtle Mound: Canaveral“. National Park Service. Qaraldi: 17-noyabr 2008-yil.
  8. National Park Service. „Canaveral National Seashore: Plants“. Qaraldi: 17-noyabr 2007-yil.
  9. Richard Stalter; Dwight Kincaid (2004-yil yanvar). „The Vascular Flora of Five Florida Shell Middens“. Journal of the Torrey Botanical Society. 131-jild, № 1. Torrey Botanical Society. 94-bet. doi:10.2307/4126930. JSTOR 4126930. {{cite magazine}}: sana kiritilishi kerak boʻlgan parametrga berilgan qiymatni tekshirish lozim: |date= (yordam)
  10. Norman, E. M. (1976).
  11. Kunkel, John. Collected reprints, Volume 1, Cornell University page 202.