Kontent qismiga oʻtish

Turkman gilam muzeyi

Vikipediya, ochiq ensiklopediya

Turkman gilam muzeyi yoki Milliy gilam muzeyi – Turkmanistonning Ashxobod shahridagi Goʻroʻgʻli koʻchasi, 5-uyda joylashgan milliy muzey.

Muzey 1994-yil 24-oktabrda ochilgan.[1] Unda turkman gilamlarining eng katta kolleksiyasi mavjud[2] hamda oʻrta asrlardan 20-asrgacha boʻlgan turkman gilamlarining boy kolleksiyasi[3] jumladan, 18—19-asrlarga oid 1000 dan ortiq gilamlar,[4][5]antiqa gilamlarning keng kolleksiyasidan tashqari, koʻplab gilam buyumlari, chuvallar, xurjunlar, torbalar va boshqalar[6] oʻrin egallagan.

Muzeyning birinchi qavatida Tekke va Sariq gilamlari joylashgan. Muzey oʻzining ulkan Tekke gilamlari bilan mashhur. Bitta Tekke gilamining oʻlchami 193 m² va ogʻirligi bir tonna boʻlib, 1941 yilda Moskvadagi Bolshoy teatri uchun parda yasash uchun 40 ga yaqin kishi tomonidan tayyorlangan .[6][7] Yana biri 2001-yilda ishlab chiqarilgan, undan ham kattaroq, 301 m² va 14 ga 21,2 metrni tashkil etadi va Turkmanistonning Sovet Ittifoqidan mustaqilligining 10 yilligi munosabati bilan toʻqilgan.[8] Ginnesning rekordlar kitobi tomonidan dunyodagi eng katta qoʻlda toʻqilgan gilam sifatida eʼtirof etilgan. [7] 1968-yilda tayyorlangan bitta gilam Turkmanistondagi barcha qabilalarning vakili boʻlib, birdamlikni namoyon etish uchun turli uslublarni birlashtirgan. Muzeyda Prezident Niyozovga bagʻishlangan gilamlar ham bor .[7] Koʻrgazmaga qoʻyilgan baʼzi gilamlar ikki tomonlama boʻlib, koʻpincha har ikki tomonida turli dizaynlari mavjud.[9]

Institutsional hokimiyat[tahrir | manbasini tahrirlash]

Gilam muzeyi Turkmaniston hukumati tomonidan turkman gilamlari boʻyicha rasmiy vakolatxona sifatida ham tan olingan.[10] Garchi koʻplab gilamlar muzey doʻkonidan yoki fabrikadan sotib olinsa-da, [6] gilamning har kvadrat metri uchun M15 000 toʻlanadi, gilam sifatiga qarab, koʻpchilik shahar chekkasidagi keng Toluchka bozoridan sotib olinadi. Agar Turkmanistonda kimdir gilam sotib olsa va uni eksport qilmoqchi boʻlsa, Gilam muzeyi mutaxassislari uni tekshirib, Turkmanistondan olib chiqishga ruxsat berish uchun gilamning tarixiy ahamiyatga ega emasligini tasdiqlovchi tilxat berishi kerak. [10] Odatda 30 yoshdan oshgan gilamlarni eksport qilishda cheklovlar mavjud va agar gilamning tarixiy qiymati borligi aniqlansa, eksport uchun kvitansiya berilmaydi. [10] Gilamlarni eksport qilish boʻyicha bu siyosat cheklovi nafaqat sayyohlar uchun majburiyat, balki Turkmaniston fuqarolari ham gilamlarini tekshirishdan oʻtkazishlari shart. Bu Turkmanistondagi oʻz biznesini xalqaro miqyosda rivojlantirishga qiynalayotgan tadbirkorlarga katta taʼsir koʻrsatdi. [11][10]Gilamlarni eksport qilish boʻyicha bu siyosat cheklovi nafaqat sayyohlar uchun majburiyat, balki Turkmaniston fuqarolari ham gilamlarini tekshirishdan oʻtkazishlari shart. Bu Turkmanistondagi oʻz biznesini xalqaro miqyosda rivojlantirishga qiynalayotgan tadbirkorlarga katta taʼsir koʻrsatdi.[12]

Maʼlumotnomalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  1. ↑ „Carpet Museum“. Ayan Travel Company. 2011-yil 7-iyulda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2010-yil 10-may.
  2. ↑ „Museums and Tourist Attractions in Turkmenistan“. Embassy of Turkmenistan, Washington, D.C., United States. 2006-yil 9-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2010-yil 13-may.
  3. ↑ World and Its Peoples: The Middle East, Western Asia, and Northern Africa. Marshall Cavendish, 2006 — 689 bet. ISBN 0-7614-7571-0. 
  4. ↑ Hiro, Dilip. Inside Central Asia: A Political and Cultural History of Uzbekistan, Turkmenistan, Kazakhstan, Kyrgyzstan, Tajikistan, Turkey, and Iran. Overlook Duckworth, 2009 — 196 bet. 
  5. ↑ Peoples of Western Asia. Marshall Cavendish, 2006 — 522 bet. ISBN 0-7614-7677-6. 
  6. ↑ 6,0 6,1 6,2 „Ashghabat - Carpet Museum, Turkmenistan“. Odyssei Travel Community, National Geographic Polska. Qaraldi: 2010-yil 13-may.
  7. ↑ 7,0 7,1 7,2 Brummel, Paul. Turkmenistan. Bradt Travel Guides, 2006 — 91 bet. ISBN 1-84162-144-7. 
  8. ↑ Mayhew, Bradley. Central Asia: Kazakhstan, Tajikistan, Uzbekistan, Kyrgyzstan, Turkmenistan. Lonely Planet Central Asia, 2007 — 401 bet. ISBN 978-1-74104-614-4. 
  9. ↑ Carpet Museum, Oriental Express Central Asia
  10. ↑ 10,0 10,1 10,2 „Taking Carpets out of Turkmenistan“. Embassy of the United States, Ashgabat, Turkmenistan. 2010-yil 27-mayda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2010-yil 13-may.
  11. ↑ Escobar, Pepe. Globalistan: An Antidote to the World Is Flat. Nimble Books LLC, 2007 — 58 bet. ISBN 978-0-9788138-2-6. 
  12. ↑ „Turkmenistan: Native Carpet Weaving An Endangered Tradition“. Radio Free Europe. Qaraldi: 2010-yil 13-may.

Andoza:Ashg'obot Andoza:Sholcha va gilamlar

Turkumlar:1994-yil Turkmanistondagi muassasalar | 1994-yilda tashkil etilgan muzeylar | Ashg'obotdagi muzeylar | Milliy muzeylar|To'qimachilik muzeylari | Sholcha va gilamlar 

"https://uz.wikipedia.org/w/index.php?title=Turkman_gilam_muzeyi&oldid=4386842" dan olindi