Teorema

Teorema (yun. theoreo – qaramayman, tekshiraman) – matematikada aksiomalar asosida qatʼiy mantiqiy mushohada bilan isbotlanadigan tasdiq. Masalan, geometriyada Pifagor teoremasi, algebrada Viyet teoremasi. Odatda, „A boʻlsa, V boʻladi“ koʻrinishga (lekin shart emas) ega. Bunda A tasdiq teoremaning sharti, V tasdiq esa xulosasi deyiladi. U har doim toʻgʻri boʻlavermaydi – alohida isbot talab etiladi. Agar toʻgʻri teorema ham, unga teskari teorema ham isbotlansa, A tasdiq V uchun zaruriy va yetarli shart deb ataladi hamda A<±>V koʻrinishda yoziladi. Teoremalar matematik tushunchalarni oʻzaro boglaydi va shu jihatdan juda chuqur-sayozligi, keng-torligi, tatbiqi bor-yoʻqligi bilan baholanadi. Teoremani isbotlash uning shartidan foydalanib, bungacha maʼlum bolgan maʼlumotlarga tayanib, mulohaza yuritib, xulosa qismida ifodalangan tasdiqning toʻgʻriligini keltirib chiqarishdir.