Tekkeköy

Vikipediya, ochiq ensiklopediya

Samsun shahar munitsipalitetiga ulangan Tekkekoy Samsun — Ordu magistralining 13-km.dan 1 km uzoqlikda joylashgan. Bu Samsun shahrining eng sharqiy markaziy tumani boʻlib, shahardan 1 km janubda joylashgan. Eng baland joyi Karatuzla hududidagi balandligi 985 metr boʻlgan Ay togʻidir.

Tumandagi aholi punkti juda qadimiydir. Bugungi Tekkekoy tarixiy jarayon uchun gʻor odamlari manzilgohlaridan shimolga yoyilgan maftunkor Qoradengiz shahridir. Mintaqadagi gʻorlardan birida olib borilgan qazishma ishlari natijasida tepada Xet davriga, pastda esa Eneolit davriga oid madaniy qoldiqlar topildi. Qishloq qabrlarida marhumlar yonida bronza va mis buyumlar, toshdan yasalgan o‘q uchlari mavjudligi tumanda o‘sha davrda ilg‘or texnikaga ega bo‘lganligini ko‘rsatadi. Dastlab dengiz gʻorlar hududiga koʻtarilgan, keyinroq dengiz allyuviy bilan toʻldirilgan, shuning uchun shahar qirgʻoqdan 4 km uzoqlikda joylashgani taxmin qilingan.

Tuman miloddan avvalgi III asr oʻrtalarida Pontus davlati chegarasiga kirgan, keyin esa Vizantiya va Anadolu Saljuqiylar davlati qoʻliga oʻtgan. Yildirim Beyazit tomonidan Samsun viloyati bilan birga Usmonlilar hukmronligiga kiritilgan. Tuman nomi 1250-1330-yillar oʻrtalarida yashagan Shayx Zaynuddin tomonidan asos solingan „Tekke“ boʻlib, u yaratgan xoʻjalikdan keyin shaharchaga aylanganligi sababli „Tekkekoy“ deb nomlangan. 1988-yilda 9-avgustda tumanga aylandi.

Tumanda joylashgan va shu paytgacha olib borilgan arxeologik qazishmalar va topilmalarda arxeologik taʼrif adabiyotiga kiritilgan Tekkekoy gʻorlari, Antaliya Karain gʻori va Marmara Yarimburgaz oroli gʻorlaridan keyin Turkiyadagi eng qadimgi aholi punktidir. Miloddan avvalgi 15000 va 60000-yillar oraligʻida qatlamlarga ega ekanligi aniqlangan Tekkekoy gʻorlari Qoradengiz mintaqasidagi eng qadimgi aholi manzilgohlaridir[1].

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  1. „Arşivlenmiş kopya“. 27-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 15 nisan 2016.