Tanya Savicheva va urush bolalariga bagʻishlangan yodgorlik

Tanya Savicheva va urush bolalariga bagʻishlangan yodgorlik — Nijniy Novgorod viloyati , Shatki ishchilar qishlogʻida joylashgan yodgorlik majmuasi boʻlib, Ulugʻ Vatan urushi yillarida azob chekkan va halok boʻlgan barcha bolalarning ramzi sifatida Leningradlik qiz nomi bilan atalgan^[1].

Tarixi[tahrir | manbasini tahrirlash]

Yodgorlik 2010-yil 7-mayda Buyuk G‘alabaning 65 yilligi arafasida Shatki qishlog‘idagi 1-sonli maktab hududida ochilgan; mualliflari haykaltaroshlar A. B. Xoluyov va T. G. Xoluyova, arxitektor A. I. Ulanovskiy . Ochilish marosimida Nijniy Novgorod viloyati gubernatori Valeriy Shantsev , Viloyat qonunchilik assambleyasi raisi Viktor Lunin, Shatkovskiy okrugi rahbari Aleksey Nesterov, Nijniy Novgorod „Qamaldagi Leningrad aholisi“ jamoat tashkiloti raisi Sergey Fogel boshchiligidagi delegatsiya ishtirok etgan. Bayramda Nijniy Novgorod yeparxiyasidan Shatkovskiy tumani katta pop, ruhoniy Vasiliy Lyutyanskiy ham ishtirok etgan^[2].

Ushbu yodgorlikni yaratish gʻoyasi 1980-yillarda paydo boʻlgan. Uning birinchi loyihasi 1984-1985-yillarda ishlab chiqilgan va 1989-yilning yozida poydevori qoʻyilgan. Keyin moliyalashtirish toʻxtatilgan. Faqat 2007-yilda yodgorlikni qurish masalasi qayta koʻtarilgan. Shatkovo 1-sonli maktab o‘quvchilari Nijniy Novgorod viloyati gubernatori Shatki shahriga tashrifi chog‘ida V.P.Shantsevga rejalarini amalga oshirish iltimosi bilan murojaat qilishgan. Viloyat hokimi yordam berishga vaʼda bergan va so‘zida turgan — hokim jamg‘armasidan mablag‘ ajratilgan, 2008-yilda loyiha hujjatlari qayta tiklanib, 2009-yilda yodgorlik qurilishi boshlangan^[3].

Tavsif[tahrir | manbasini tahrirlash]

Majmua krem marmar bilan qoplangan oltita yon beton arkadan iborat boʻlib, ularning har ikki tomonida qamaldagi Leningrad bolalari hayotini yoritib beruvchi 12 ta boʻrtma tasvir qilib yasalgan hikoyalar mavjud. Yodgorlik markazida, asosiy kirish arkasi orqasidagi chuqurchada, oʻzining kundaligi tufayli mashhur boʻlgan Tanya Savichevaning haykali joylashgan boʻlib, u yerda Leningrad qamali paytida barcha qarindoshlarining oʻlimini qayd etgan^[3]. Yodgorlik Shatki qishlogʻi aholisi hisobidan yaratilgan, Yekaterinburgdagi „ Liteyniy dvorʼ“ (Quyish) korxonasida Tanyaga atab yodgorlik yasalgan.

Shatkiga evakuatsiya qilingan Tanya Savichevaning oʻzi omon qolmagan va 1944-yil 1-iyulda Shatkovo tuman kasalxonasida distrofiya va asabiy charchoqdan vafot etgan. Qishloq qabristoniga Tanya Savichevaning yodgorlik portreti va marmar esdalik plitalari, shuningdek, Ulugʻ Vatan urushi yillarida Shatkovo kasalxonasida jarohatlardan vafot etgan Sovet askarlariga atab yodgorlik oʻrnatilgan.