TR-DOS

thumb|320x320px| TR-DOS 5.05D versiyasining boshlang'ich ekrani. Ekranning pastki qismida buyruq qatori joylashgan. TR-DOS - bu ZX Spectrum bilan mos keladigan iste'molchi kompyuterlari uchun disk operatsion tizimi . Technology Research Ltd ( Angliya ) tomonidan 1984 yilda ishlab chiqilgan edi.

Qurilma

TR-DOS - bu Beta Disk interfeysi (drayv boshqaruvchisi) va Beta Disk Interface ROM -da joylashgan TR-DOS-ning o'zidan iborat apparat-dasturiy ta'minot yechimining dasturiy qismi. Asl kompyuter modellarida qurilma standart kompyuter tizimining ulagichiga ulangan, rus klonlarida u alohida qurilma sifatida ham, asosiy kompyuter platasining bir qismi sifatida ham amalga oshirilgan (masalan, Pentagon 128 va Scorpion ZS-256 kompyuterlarida) . 5¼ "va 3½" floppi drayvlar va SD/SS dan DD/DSgacha bo'lgan mantiqiy disk formatlari qo'llab-quvvatlanadi.

Fayllar bilan ishlashdan tashqari, ushbu tizim xotira tasvirini keyinchalik ishga tushirish imkoniyati bilan diskka tushirishga imkon berdi. Ushbu xususiyat uchun mas'ul bo'lgan apparat juda ko'p narsani talab qildi. Profi-3 interfeysining yagona versiyasi. * impuls hosil qilish uchun bir martalik zarba o'rniga flip-flopdan foydalana boshlagan edi, bu stekni ortiqcha yuklagan va qayta o'rnatishga olib kelgan NMI qayta ishlashni bartaraf etdi. Interfeysning bir xil versiyasida birinchi marta raqamli PLL ishlatildi, bu floppi disklarni o'qish sifatini sezilarli darajada yaxshilaydi. Afsuski, asosiy versiyalarda NMI ishlov berish dasturi moduli butunlay vasat yozilgan. Katta stek hajmi iste'mol qilinganiga qo'shimcha ravishda, bir nechta xotira xujayralari buzilgan va uzilish rejimi empirik tarzda tiklangan - tasvir faylining nomini o'zgartirish orqali. Tasvirni im2 rejimida ishga tushirish uchun nom boshiga $ belgisini qo'shish kerak edi.Oxirgisi Z80 da joriy uzilish rejimini o'qish buyruqlari yo'qligi bilan bog'liq. Biroq, ZX-dagi uzilishlar turini nafaqat dasturiy jihatdan aniqlash mumkin, balki juda oson. Lekin faqat to'g'ridan-to'g'ri NMI ishlov berish pastki dasturini bajarish paytida. Bu hiyla ZXda amalda faqat ikki turdagi uzilishlar bo'lishi mumkinligiga asoslanadi. Qolganlari uchun hech qanday farq yo'q. RAMda im2 da kichik dasturiy ta'minot tuzog'ini yaratish va bitta uzilishni qayta ishlashni kutish kifoya. Agar tuzoq ishlagan bo'lsa, im2 ishlatilgan. Ushbu kamchiliklarning barchasi TR-DOS 5.34 da muvaffaqiyatli hal qilindi (1997 yilda chiqarilgan, versiya raqami faqat mavjud dasturiy ta'minot versiyasining mosligi va boshqa versiyalardan farqlari uchun tanlangan).

Tarqatish

Uyda tizim keng qo'llanilmaydi. O'rnatilgan haydovchiga ega ZX Spectrum +3 modeli oddiy + 3DOS disk tizimini o'z ichiga olgan (qarang. DISCIPLE ), bu asl ZX Spectrum modellarida ishlatiladigan asosiy narsaga aylandi. Biroq, TR-DOS 1990-yillarda postsovet hududida keng tarqalib, rus ZX Spectrum-ga mos keladigan kompyuterlar uchun asosiy disk tizimiga aylandi..

Versiyalar

TR-DOS ning so'nggi original versiyasi 5.03. Keyinchalik, Rossiyada tizimdan foydalanganda, unga xatolarni tuzatish va yangi xususiyatlarni qo'shish bilan bog'liq turli xil o'zgarishlar kiritildi. Birinchi bunday versiya 1990 yilga tegishli bo'lib, ularning 30 dan ortig'i ma'lum.Masalan, muomalada bo'lgan 5.04T versiyasi "turbo" (Turbo) formatlashni tanlash imkonini beradi (sektorlarni ketma-ket joylashtirish bilan va asl tartibda emas 1, 9, 2, 10, …). Operativ xotirada virtual diskni qo'llab-quvvatlaydigan versiyalar va qattiq disklar uchun cheklangan qo'llab-quvvatlanadigan versiyalar (standart floppi disklarning tasvirlari to'plami shaklida) mavjud.

Yana qarang

• C-DOS
• IS-DOS

Havolalar

• Virtual TR-DOS - TR-DOS tizimi uchun dasturiy ta'minot
• TR DOS. UZ - TR-DOS operatsion tizimiga bag'ishlangan sayt. TR-DOS uchun eng yaxshi o'yinlar ensiklopediyasi