Suv ostida qolgan shaharlar

Vikipediya, ochiq ensiklopediya

Qadimgi “Xitoy Atlantidasi” – Qadimgi suv bosgan Shicheng shahrining siri'[tahrir | manbasini tahrirlash]

Zhejiang Xitoy Qiandaohu ko'li yoki Minglab orollar ko'li bo'ylab ajoyib go'zalligi bilan faxrlanadi. Bu ajoyib joy, boshqalardan farqli o'laroq, inson qo'li bilan va atigi 60 yil oldin yaratilgan. Gap shundaki, Xanchjou shahridan 150 km uzoqlikdagi vodiy ataylab suv ostida qolgan - shaharning o'sib borayotgan ehtiyojlarini qondirishi kerak bo'lgan GES qurilishi paytida. Suv ostida ikkita qadimiy shahar bor edi, ular o'ziga xos Xitoy Atlantisiga aylanib, o'zlarining sirlarini abadiy saqladilar.

Shicheng shahri hududi
Shicheng shahri hududi

Suv bosgan vodiy o'rnida sun'iy ko'l paydo bo'ldi. U juda toza suvga ega bo'lib, u Nongfu Spring brendining shisha mineral suvini ishlab chiqarish uchun ishlatiladi. Ko'ldagi orollar juda chiroyli zich o'rmonlar bilan qoplangan va allaqachon mashhur sayyohlik maskaniga aylangan, chunki har bir orol bitta mavzuga "bag'ishlangan" - bu erda "Bolalik oroli" va "Qushlar oroli", "Ilonlar oroli" bor. ” va “Qal’alar oroli”, “Maymunlar oroli” ham bor[1].

Xitoy-atlantidasi- bir vaqtlar mag'rur qadimiy Leo shahri. 2002-yilda ko'l qa'rida g'avvoslar 1959-yilda vodiy bilan suv bosgan qadimiy ikki go'zal shaharni topdilar: Shi Chen va Xye Chen. Bir kuni ular Besh sher tog'ining (Vu Shi) etagida turishdi. Ma'lumki, Shi Chen shahrining tarixi asrlar osha qariyb ming yilliklarga borib taqaladi. 621-yilda Xitoyda Tang sulolasi hukmronlik qilganda, viloyatning qudratli siyosiy va madaniy markaziga aylangan shahar qurildi Xye Chen shahri - Shi Chenning "katta akasi": u milodiy 208-yilda Shinjon daryosi bo'yida tashkil etilgan bo'lib, Xan sulolasi Xitoyni boshqargan biznes hayotining markaziga aylandi. Yuqorida aytib o' 1959-yilda GES qurilishi davrida Xitoy hukumati tomonidan shahar va butun vodiy suv ostida qolgan. Qadimiy shaharlar bilan birga yana 30 ta zamonaviy shahar, mingga yaqin qishloq va minglab gektar qishloq xoʻjaligi yerlari suv ostida qoldi.

Sichen shahrini qayta qurish[tahrir | manbasini tahrirlash]

Ammo vodiyda asrlar yordami bilan yashagan oilalar ko'chirildi - 300 ming kishi. Va 40 yil hech kim suv bosgan vodiyning qadimiy tarixini eslamadi. Hozircha turizm mutasaddilari bu ajoyib maskanlarga sayyohlarni jalb qilishni izlay boshlagan. Mahalliy turizm biznesi rahbariyati sunʼiy koʻrinishdagi suvlarida nima yashiringanini aniqlash uchun gʻavvoslarni yoʻllagan.

Gʻavvoslar qadimiy shaharga vaqt oʻtishi bilan yaqin tegmaganligini aniqladilar.

2001-yilda birinchi sho'ng'inlar yakunlandi. Va ular darhol qiziqarli topilmalarni olib kelishdi. Qadimgi shaharning devori topildi. Shunday qilib, Xitoy hukumati Shi Chen shahri buzilmaganligini bilib oldi.

Shahar suv ostidagi ertakga o'xshaydi.

Shahar shunday buzilmagan edi - u 40 yil davomida zarar ko'rmadi, hatto yog'och zinapoyalar va to'sinlar ham qolgan. Chuchuk suv ajoyib konservant isbotlangan. Tadqiqotlar 10 yil davomida davom etdi - 2011-yilda, nihoyat, suv bosgan qadimiy shaharlar muhim tarixiy yodgorliklar deb ataldi. National Geographic jurnalida Xitoy Atlantidasining ajoyib suratlari bor, bu go'zal suv ostida ertakga o'xshaydi. Bu suv bosgan go'zallikda ko'plab sirlar yuqori[2].. Va yana hokimiyatlar boshqaruvi vodiy va qadimiy shaharlarni sayyoh uchun ochish zarurligi gapira boshladi. Buning uchun ular suv osti kemasiga buyurtma berishdi va yasadilar. Ammo darhol ma'lum bo'ldiki, bu qayiq qadimiyliklarning tiklanishiga soladigan kuchli suv osti tizimini keltirib chiqarishi mumkin. Ba'zan bu hatto daxshatli ko'rinadi. Boshqa takliflar ham edi: masalan, ostida suv bor yordami qurish va shahar asta-sekin suv chiqarishdan taklif. Ammo bu juda qimmat texnika bo'lar edi, bundan tashqari, kuchayish tufayli qadimiy tuzilmalarning vayron bo'lishiga to'sqinlik qiladi. Aksariyat ekspertlarning fikricha, bugungi kunda eng yaxshi yechim hech narsa qilmasdir, chunki texnologiya hali ham mukammallikdan yiroq va inson aralashuvi noma'lum oqibatlarga zarar yetkazadi. Mahalliy hokimiyat shaharni saqlash uchun suzib yurishni nazorat qilishni taklif qilmoqda. Rasmiylar, albatta, tarixiy diqqatga joyni saqlab qolish niyatida ular bu vaziyatda ammo tuzatish yechimni ko'rmayaptilar. Ko'l qadimiy binolarni saqlash uchun ajoyib joy isbotladi. Bundan tashqari, qadimiy xazinalarning kamida kichik suvdan ko'tarish kerak, ular darhol qulab tusha - yuqori shaharlar uchun suv ajoyib bo'lib chiqdi. To'g'ri, suv Zhi Chenni ham yo'q qilishi mumkin - har qanday kuchli suv oqimi tuzilmalarning shakllanishiga zarar yetkazadi. Suv osti shahri o'z sirlarini saqlaydi[3].. Qadimiy go'rliklarni saqlash uchun hukumat bir qator chora-tadbirlarni yo'qotmoqda: ko'lda yurish va baliqovlashni taktiklash, hatto Qiandaoxu qirg'oqlarida qum qazib olish. Butun dunyoarxeologlar bunday chora-tadbirlar bilan rozi bo'lishadi - chunki bu milliy qoldiqlarni saqlab qolishga, balki Xitoy tarixiga ochishga yordam beradi. Endi ko'lda va suv bosgan shaharlarda g'avvoslarning haqiqiy ziyorati bor - ular ko'lning go'zalligi haqida jonli fikr yurita oladilar. Shichen shahri gʻavvoslar uchun haqiqiy Makkaga aylandi. Suv bosgan qadimiy Shi Chenni sayyohlar uchun qulay qilish uchun yangi ishlab chiqilmoqda. Masalan, "Arximed ko'prigi" - ya'ni metro tunneli. Ammo hozir turib turgan joy va suv bo'lgan shaharlarning sirli suv dunyosi faqat elita uchun mavjud[4]..

Gvatemala. Samabax[tahrir | manbasini tahrirlash]

Qadimiy mayya xalqining shahar qoldiqlari taxminan 2 ming yil avval Atitlan koʻlining suvi ostida qolgan. Ular 1996-yilda toʻsatdan 30 metrdan ortiq chuqurlikdan topilgan. Olimlarning fikriga koʻra, choʻkish vulqon faoliyati oqibatida bir onda yuz bergan

Misr. Aleksandriya[tahrir | manbasini tahrirlash]

Aleksandriya

Eramizning boshidagi kuchli zilzila Qadimiy Aleksandriyaning bir qismi choʻkishiga sabab boʻldi. Mashhur Kleopatra saroyi ham suv ostiga gʻarq boʻldi. U 1998-yilda boshqa qurilmalar bilan birga topilgan. Artefaktlar topilgan joyda suv osti muzey kompleksini barpo etish boʻyicha loyiha mavjud.

Misr. Gerakleon va Kanopus[tahrir | manbasini tahrirlash]

Bu ikki Qadimiy Misr shaharlari Yegipet darvozalari edi. Ular haqida tarixiy qoʻlyozmalarga asoslangan afsonalar mavjud. Faqat 90-yillarning oxiriga kelib, dengiz tubida ularni topishga muvaffaq boʻlishdi. Qurilish ostida suv boʻlgan yer ustida olib borilgan, degan fikr bor. Inshoot vazni sabab yer qulab tushgan va suv qa’riga barcha arxitektura boyligini oʻzi bilan olib ketgan[5].

Gresiya. Pavlopetri[tahrir | manbasini tahrirlash]

Eramizdan avvalgi ming yil avval yuz bergan zilzila sabab suv ostiga ketgan yana bir shaharlardan biri Qadimiy Pavlopetri edi. U saroylar, turar-joy binolari va hatto qabrlarni saqlab, 30 ming kvadrat metrga choʻzilgan.

Isroil. Atlit-Yam[tahrir | manbasini tahrirlash]

Bu suv ostidagi eng qadimiy makon hisoblanadi. Uning yoshi 7 ming yilga teng. Qadimiyligi sabab olimlar uning choʻkishi boʻyicha savolga aniq javob berolmaydilar. Ba’zi fikrlarga koʻra, bu sunami yoki dengiz sathining koʻtarilishi boʻlishi mumkin.

Yamayka. Port-Royal[tahrir | manbasini tahrirlash]

Qachonlardir Port-Royal qaroqchilar maskani boʻlgan. Bu yerda binolar, omborxonalar qurilgan, boyliklar toʻplangan. Biroq zilzila hech nimani ayab oʻtirmadi. Bugun sayyohlik ob’ektini yaratish maqsadida qaroqchilar suv osti shahrini qayta tiklash boʻyicha ishlar olib borilyapti.

Yaponiya. Yonaguni kompleksi[tahrir | manbasini tahrirlash]

Olimlar eramizdan 3 ming yil avval ulkan piramidani yodga soluvchi koʻp sonli inshootlarni yaratish kim uchun zarur boʻlganini bilishmadi. Yonaguni oroli yonidagi inshoot 25 metr chuqurlikda yotibdi[6].

Italiya. Bayi[tahrir | manbasini tahrirlash]

Qadimgi rimlik aslzodalar Bayi shahrida dam olishni xush koʻrishgan. Keyinchalik vulqon jarayonlari ta’sirida shahar choʻkib ketgan.

Hindiston. Dvarka[tahrir | manbasini tahrirlash]

Kambey boʻgʻozida arxeologlar tomonidan eramizdan avvalgi 7,5-yilga mansub boʻlgan qadimgi shahar qoldiqlari topilgan. U 35 metr chuqurlikda yotadi. Choʻkish sabablari tabiat hodisalari bilan bogʻliq.

Kuba. Yukatan boʻgʻozi[tahrir | manbasini tahrirlash]

2000-yillarning boshida olimlar Kuba oroli qirgʻoqlarida qadimiy qoldiqlarni topishdi. Ularning yoshi 2 ming yildan oshadi degan fikr bor. U tarixchilar uchun noma’lum boʻlgan sivilizasiya tomonidan barpo etilgan.

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  1. Novata, Web „Затонувший город Lion City – китайская Атлантида“ (ruscha). Novate Ru (4-aprel, 2000-yil). Qaraldi: 25-may 2022-yil.
  2. Novata, Web „Затонувший город Lion City – китайская Атлантида“ (ruscha). Novate Ru (4-aprel, 2000-yil). Qaraldi: 25-may 2022-yil.
  3. Novata, Web „Затонувший город Lion City – китайская Атлантида“ (ruscha). Novate Ru (4-aprel, 2000-yil). Qaraldi: 25-may 2022-yil.
  4. Novata, Web „Затонувший город Lion City – китайская Атлантида“ (ruscha). Novate Ru (4-aprel, 2000-yil). Qaraldi: 25-may 2022-yil.
  5. aniq Uz, Web „Suv ostida qolgan qadimiy shaharlar“ (inglizcha). Aniq UZ (29-sentabr, 2018-yil). Qaraldi: 25-may 2022-yil.
  6. aniq Uz, Web „Suv ostida qolgan qadimiy shaharlar“ (oʻzbekcha). Aniq UZ (29-sentabr, 2018-yil). Qaraldi: 25-may 2022-yil.