Staten оroli

Verrazzano-Narrows koʻprigi

Staten oroli-New York shahrining janubiy qismida joylashgan, Richmond County bilan birlashgan va New Yorkning eng janubiy nuqtasida joylashgan. Bu oroli New Jersey shtatidan Arthur Kill va Kill Van Kull daryolari orqali, New Yorkning boshqa qismlaridan esa New York Bay orqali ajratilgan. 2020-yilgi aholini roʻyxatga olish maʼlumotlariga koʻra, Staten oroliningning aholisi 495,747 kishini tashkil etadi; bu yer New York shahrining eng kam aholiga ega boʻlgan joyi bo'lsada, maydoni boʻyicha uchinchi oʻrinda turadi, yaʼni 58,5 kvadrat milya (152 kvadrat kilometr); shuningdek, u shahar aholi zichligi eng kam va eng koʻproq shahar atrofidagi hudud sifatida tanilgan.

Lenape asli xalqiga uy boʻlgan Staten oroli 17-asrda Gollandiyalik mustamlakachilar tomonidan yashab oʻngan. U New York shtatining 12 ta dastlabki okruglaridan biri boʻlgan. Staten oroli 1898-yilda New York shahriga qoʻshilgan. U ilgari Richmond Borough deb atalgan, ammo 1975-yilda nomi Staten Island Borough deb oʻzgartirilgan. Staten Island baʼzan shahar hukumati tomonidan eʼtiborsiz qoldirilganini his qilgan aholisi tomonidan „unutilgan borough“ deb ataladi. Shuningdek, u 12,300 akr himoyalangan park maydoni va 170 dan ortiq parklar mavjudligi sababli „parklar borough“i deb ham ataladi.

Shimoliy qirgʻoq—ayniqsa St. George, Tompkinsville, Clifton va Stapleton mahallari—oʻsha orolningning eng mashhur shahar hududi hisoblanadi. Bu yerda katta Viktoriya uslubidagi uylar mavjud boʻlgan St. George Tarixiy Tuman va St. Paul’s Avenue-Stapleton Heights Tarixiy Tumani joylashgan. Sharqiy qirgʻoqda dunyoning toʻrtinchi uzunlikdagi FDR Boardwalk joylashgan boʻlib, uning uzunligi 2,5 mil (4 kilometr)ni tashkil etadi. Janubiy qirgʻoqda 17-asrda Gollandiyalik va fransuz hukenoqlarining yashash joyi boʻlgan, bu hudud 1960-yillar va 1970-yillardagi tez rivojlanish davrida juda koʻp shahar atrofi hududga aylangan. Gʻarbiy qirgʻoq esa oʻrning eng kam aholiga ega va eng koʻp sanoatlashgan qismidir.

Avtomobil tirbandligi Brooklyn bilan Verrazzano-Narrows koʻprigi orqali va New Jersey bilan Outerbridge Crossing, Goethals koʻprigi va Bayonne koʻprigi orqali bogʻlanishi mumkin. Staten orolida Metropolitan Transportation Authority (MTA) avtobus yoʻllari va MTA tezkor transport liniyasi, Staten orolida Railway mavjud boʻlib, u St. Georgeʼdagi feri terminalidan Tottenvilleʼgacha ishlaydi. Staten oroli New York City Subway tizimiga bogʻlanmagan yagona boroughdir. Bepul Staten Island Ferry boroughni Manhattan bilan New York Harbor orqali bogʻlaydi. Ushbu feribot Statue of Liberty, Ellis Island va Past Manhattan manzaralarini taqdim etadi.

Tarixi

Mahalliy Aholi / Mahalliy Amerikanlar:

Shimoliy Amerikada koʻplab hududlarda boʻlgani kabi, Wisconsin muzlik davridan keyin orolda odamlar yashay boshlagan. Arxeologlar Clovis madaniyatiga oid asboblar topishdi, bu asboblar taxminan 14,000 yil avvalgi davrga tegishli. Ushbu dalillar birinchi marta 1917-yilda orolning Charleston qismida topilgan. Shundan beri, Mobil Oil kompaniyasiga tegishli boʻlgan yerda turli Clovis artefaktlari topilgan.

Orolda ehtimol keyinchalik, katta sutemizuvchilarni yoʻq qilish sababli, aholi tashlab ketgan boʻlishi mumkin. Birinchi doimiy mahalliy amerikanlarning joylashgan joylari va qishloq xoʻjaligi dalillari taxminan 5,000 yil avvalgi davrga tegishli deb hisoblanadi, garchi orolda dastlabki arkaik yashash dalillari bir nechta joylarda topilgan.

Rossville nuqtalari – bu Arkaik davrdan Erta Woodland davrigacha boʻlgan mahalliy amerikaliklar madaniy davrini belgilovchi alohida oʻq uchi boʻlib, taxminan miloddan avvalgi 1500 yildan 100 yilgacha davrni qamrab oladi. Ular Staten Islanddagi Rossville qismiga nomlangan, chunki ular birinchi marta eski Rossville Post Ofisi binosi yaqinida topilgan.

Yevropaliklar bilan aloqada boʻlgan davrda, orol Lenapeʼning Unami boʻlinmasiga mansub Raritan qabilasi tomonidan yashagan. Algonquian tillaridan biri boʻlgan Lenape tilida, Staten Island Aquehonga Manacknong deb atalgan, bu „yomon oʻrmon joyigacha“ degan maʼnoni anglatadi, yoki Eghquhous deb atalgan, bu esa „yomon oʻrmon“ degan maʼnoni bildiradi. 1657-yilda Staten Islandni sotib olish boʻyicha Lubbertus van Dincklageʼga berilgan hujjatda nom Eghquaons deb yozilgan. Ushbu hudud Lenapeʼning Lenapehoking deb nomlangan ota yurtiga kirgan. Keyinchalik, ingliz mustamlakachilari Lenapeʼni „Delaware“ deb atashgan, chunki ular inglizlar tomonidan Delaware daryosi deb nomlangan daryoning ikki qirgʻogʻida yashagan.

Orolda mahalliy amerikanlarning piyoda yoʻllari mavjud boʻlgan, ulardan biri hozirgi Richmond Road va Amboy Road yonidagi tepalikning janubiy qirgʻogʻini boʻylagan. Lenapeʼlar doimiy yashash joylariga ega boʻlmagan, balki mavsumiy ravishda harakatlanib, slash va burn qishloq xoʻjaligidan foydalanganlar. Ularning ratsionida qobiqli dengiz mahsulotlari, jumladan, hozirgi New York shahar hududidagi suv yoʻllarida keng tarqalgan Sharqiy ostritsa (Crassostrea virginica) muhim oʻrin tutgan. Ularning yashash joylaridan dalil sifatida Tottenville qismida qirgʻoq boʻyida qobiqlarni topish mumkin, bu yerda baʼzan 12 dyuym (300 mm)dan katta ostritsa qobiqlari topiladi.

Burial Ridge, Tottenvilleʼda Raritan Bay’ni kuzatib turgan bir qirgʻoqda joylashgan Lenapeʼlarning dafn joyi, New York shahridagi eng katta pre-yevropalik dafn joyidir. 1858-yildan boshlab Burial Ridgeʼda jasadlar qazib olingani haqida xabarlar mavjud. Mustaqil tadqiqotlar olib borgan etnograf va arxeolog George H. Pepper 1895-yilda American Museum of Natural History tomonidan Burial Ridgeʼda toʻlangan arxeologik tadqiqotlar olib borish uchun yollangan. Hozirda dafn joyi belgisiz boʻlib, Conference House Park hududida joylashgan.