Stanislav Shteyn
| Stanislav Fedorovich Shteyn | |
|---|---|
 | |
| Tavalludi |
1855 Kamenets-Podolsk viloyati, Kukulya qishlogʻi |
| Vafoti |
1921 Toshkent |
| Fuqaroligi | Rossiya imperiyasi |
| Sohasi | Otorinolaringolog |
| Ish joylari | Toshkentdagi Xalq universiteti |
| Taʼlimi | Moskva universiteti |
Stanislav Fedorovich Shteyn (fon Stein, Fon Stein) (1855—1921) – otorinolaringolog, tibbiyot fanlari doktori, professor, Devichyedagi otorinolaringologiya klinikasi direktori. Otorinolaringologiya muammolari bilan shugʻullanuvchi olimlar, klinisyenler va oʻqituvchilar maktabining asoschisi[1].
Hayoti
[tahrir | manbasini tahrirlash]
Stanislav Shteyn 1855-yilda Kamenets-Podolsk viloyati, Kukulya qishlogʻida agronom oilasida tugʻilgan. Moskva davlat universitetining tibbiyot fakultetini tugatgandan soʻng (1881), u ikki yil anatomiya va embriologiya kafedrasida ishladi. U yerda gistolog A.I.Babuxin va fiziolog F. P. Sheremetevskiy rahbarligida ilmiy ish bilan shugʻullanadi.
1884-yilda u Gʻarbda otorinolaringologiya shakllanishining asoschisi Adam Politzer bilan Vena shahrida tahsil oldi.
1884-yildan 1891-yilgacha gistologiya kafedrasi dissektor assistenti lavozimida ishlagan va shu bilan birga otorinolaringolog sifatida faoliyat yuritgan.
1890-yilda u „Ichki quloqning anatomiyasi va fiziologiyasi boʻyicha adabiyotlar sharhi“ monografiyasini nashr etdi.
Ikki yildan soʻng Vena shahrida nemis tilida nashr etilgan „Quloq labirintining alohida qismlari, funksiyalari haqidagi taʼlimot“ (1892) mavzusida doktorlik dissertatsiyasini himoya qildi. Shteynning doktorlik dissertatsiyasiga asoslangan monografiya I.M.Sechenov tomonidan yuqori baholandi.
1892-yilda Moskva universitetining tibbiyot fakultetida yordamchi professor sifatida „Quloq kasalliklari haqida oʻqitish“ fakultativ kursini oʻqitishni boshladi.
1896-yilda u oʻz tashabbusi bilan yirik sanoatchi Yuliya Ivanovna Bazanovaning bevasi hisobidan tashkil etilgan Devichyedagi quloq, burun va tomoq kasalliklari klinikasining birinchi direktori boʻldi. Klinikia maxsus loyiha asosida qurilgan va oʻsha davrning barcha ilmiy yangiliklari bilan jihozlangan edi[2][3]. U 1914-yilgacha klinikaga rahbarlik qilgan[4].
Shteynning „Vertigo“ (1910) ilmiy asari oʻzining fundamental tadqiqotlari natijalarini va labirintologiyaning turli jihatlari boʻyicha yozilgan[5].
1914-yilda Toshkentga koʻchib oʻtdi. 1918-yildan Toshkentdagi Xalq universitetining otorinolaringologiya kafedrasini boshqargan.
Ichki quloqni oʻrganish va vestibulyar apparatni oʻrganish usullari boʻyicha 140 dan ortiq ilmiy ishlar muallifi hisoblanadi. Shteyn bir nechta yangi asboblar va maxsus qurilmalarning loyihalarini ishlab chiqdi. Vestibulyar analizator funksiyasini oʻrganish uchun u taklif qilgan original qurilmalar zamonaviy asbob-uskunalar va jihozlarning prototipiga aylandi. S. F. Shteynning bir qator asarlari quloq, burun va tomoq kasalliklarini jarrohlik yoʻli bilan davolash usullarini ishlab chiqishga bagʻishlangan.
Otorinolaringologlarning Birinchi Butunrossiya Kongressida (1908) u birinchi faxriy rais etib saylandi.
Manbalar
[tahrir | manbasini tahrirlash]- ↑ „ШТЕЙН Станислав Федорович — Большая Медицинская Энциклопедия (БМЭ)“. www.бмэ.орг. Qaraldi: 15-noyabr 2023-yil.
- ↑ „Штейн С. Ф. фон. Описание плана и устройства Клиники болезней уха, носа и горла имени Юлии Ивановны Базановой. — Москва, 1897“. www.tehne.com. Qaraldi: 15-noyabr 2023-yil.
- ↑ „РОЛЬ ПРОФЕССОРА С. Ф. ШТЕЙНА В СТАНОВЛЕНИИ ЛАБИРИНТОЛОГИИ“. www.readings.gmik.ru. Qaraldi: 15-noyabr 2023-yil.
- ↑ Оставил клинику в связи с внесением в её Устав пункта о выборности должности директора не был избран, по причине антинемецких настроений в России.
- ↑ Научные чтения.
Havolalar
[tahrir | manbasini tahrirlash]- „ШТЕЙН Станислав Федорович“. БМЭ. 2017-yil 19-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2018-yil 18-fevral.
- „Первый директор Клиники болезней уха, горла и носа“. Сеченовский университет. 2018-yil 18-fevralda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2018-yil 18-fevral.
- „РОЛЬ ПРОФЕССОРА С. Ф. ШТЕЙНА В СТАНОВЛЕНИИ ЛАБИРИНТОЛОГИИ“. Научные чтения. 2019-yil 30-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2018-yil 18-fevral.