Kontent qismiga oʻtish

SpaceX Crew-2

Vikipediya, ochiq ensiklopediya
SpaceX Crew-2
COSPAR ID Andoza:Cospar Buni Vikimaʼlumotlarda tahrirlash
SATCAT no. Andoza:Wd
 

SpaceX Crew-2 — 2021-yil 23-aprelda LC-39A NASAga tegishli Kennedi kosmik markazi parvoz majmuasidan uchirilgan NASAning Commercial Crew Program dasturi doirasida Amerikaning xususiy qayta foydalanish mumkin boʻlgan SpaceX Crew Dragon kosmik kemasining Xalqaro kosmik stansiya ekipajini oʻzgartirish boʻyicha ikkinchi ekspluatatsion parvozi[1].

Xalqaro Kosmik Stantsiyada XKS-65 va XKS-66 uzoq muddatli ekspeditsiyalari doirasida ishlashi rejalashtirilgan.

Kema ekipaji toʻrt kishidan iborat[6]:

Astronavt Lavozim parvoz № Agentlik
AQSH bayrogʻi Sheyn Kimbrough Komandir 3 NASA
AQSH bayrogʻi Megan MakArtur Uchuvchi 2 NASA
Yaponiya bayrogʻi Akixiko Hoshide 1-№ parvoz mutaxassisi 3 JAXA
Fransiya bayrogʻi Tomas Pesce 2-№ parvoz mutaxassisi 2 EKA
Dublyorlar
Yaponiya bayrogʻi Satoshi Furukava[7] 1-№ parvoz mutaxassisi 2 JAXA
Olmoniya bayrogʻi Matias Maurer[8] 2-№ parvoz mutaxassisi 1 EKA

Ekipaj Xalqaro Kosmik Stantsiya bortida olti oy davomida ilmiy tadqiqotlar va texnik xizmat koʻrsatadi va 2021-yil noyabr oyining boshidan ertaroq Yerga qaymaydi[9].

Kema Xalqaro Kosmik Stantsiyaga deyarli 113 kg yuk, yangi ilmiy asbob-uskunalar va tajribalar uchun uskunalar yetkazib beradi, jumladan:


Tissue Chips — toʻqimalar chiplari boʻyicha bir qator tadqiqotlarning davomidir. Toʻqimali chiplar inson organlarining toʻqimalarini modelyatsiya qiladi. Ularda oʻzini inson tanasidagi kabi tutadigan turli xil hujayralar mavjud.
Roll-out Solar Arrays — bu oltita yangi joylashtiriladigan quyosh batareyalarining birinchi juftini oʻrnatish orqali stansiyaning quyosh energiyasi tizimini kengaytirish.

Xalqaro Kosmik Stantsiyada boʻlishlari davomida astronavtlar bir nechta tijorat kosmik kemalari bilan uchrashadilar: Northrop Grumman Cygnus, SpaceX Dragon 2 yuk kemasi va uchuvchisiz Boeing CST-100 Starliner, shuningdek, uchirish rejalashtirilgan SpaceX Crew-3 (31-oktabr dan ilgariroq emas deb rejalashtirilgan[9]) ekipaj tomonidan boshqariladigan navbatdagi missiyasi. Kosmonavtlar quyosh panellarini oʻrnatish uchun bir qancha ochiq kosmosga chiqishlarni amalga oshiradilar[1].

Crew Dragonning parvozi 2021-yil 23-noyabr kuni soat 09:49 da NASAning Kanaveral burnidagi Kennedi kosmik markazining LC-39A parvoz majmuasining Falcon 9 raketa tashuvchisi yordamida AQSh kosmik kuchlarining 45-kosmik qanoti jangovar ekipajlari tomonidan yordamlashilgan holda amalga oshirildi[1]. Kosmik kema orbitaga muvaffaqiyatli chiqdi va raketa tahuvchining ikkinchi pogʻonasidan ajraldi. Birinchi pogʻona Of Course I Still Love You platformasiga qoʻndi.

XKS bilan tutashuv

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Crew Dragonni Xalqaro Kosmik Stantsiyaning AQSh segmenti Harmony moduliga tutashtirish 2021-yil 24-aprelda UTC soat 09:08 da avtomatik ravishda amalga oshirildi[2].

Qayta tutashtirish

[tahrir | manbasini tahrirlash]

2021-yil 30-iyulda parvozi rejalashtirilgan CST-100 Starliner kosmik kemasining XKSga qayta sinov parvozini amalga oshirish uchun Endeavour Harmony modulining PMA2/IDA2 tutashuv uzelidan 10:48 UTC da chiqdi va Xalqaro Kosmik Stantsiyaga (Garmony modulining PMA3/IDA3 tutashuv uzeli) 11:35 UTC da qayta ulandi[5]. Yangi joyga koʻchirish operatsiyasi avtomatik ravishda amalga oshirildi va 47 daqiqa davom etdi.

Tutashuvdan chiqishi va qaytishi

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Endeavour 8-noyabr kuni soat 19:05da tutashuvdan chiqib[3], 2021-yil 9-noyabr kuni soat 03:33 UTC da Florida sohili yaqinida suvga qoʻndirildi[4].

  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 Josh Finch, Stephanie Schierholz. „NASA’s SpaceX Crew-2 Astronauts Headed to International Space Station“ (en). www.nasa.gov (2021-yil 23-aprel). 2021-yil 26-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 23-aprel.
  2. 2,0 2,1 „Пилотируемый корабль Crew Dragon-2 состыковался с МКС“ (ru). Интерфакс (2021-yil 24-aprel). 2021-yil 25-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 25-aprel.
  3. 3,0 3,1 „Корабль Crew Dragon отстыковался от МКС для возвращения на Землю“ (ru). ТАСС (2021-yil 8-noyabr). 2021-yil 8-noyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 8-noyabr.
  4. 4,0 4,1 Sarah Loff. „NASA, SpaceX Adjust Crew-2 Station Departure Date“ (en). blogs.nasa.gov/commercialcrew. NASA (2021-yil 7-noyabr). 2021-yil 7-noyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 7-noyabr.
  5. 5,0 5,1 5,2 „Endeavour перестыковался“ (ru). Новости космонавтики (2021-yil 21-iyul). 2021-yil 21-iyulda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 21-iyul.
  6. „NASA Announces Astronauts to Fly on SpaceX Crew-2 Mission“ (en). NASA (2020-yil 28-iyul). 2020-yil 2-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2020-yil 7-avgust.
  7. „JAXA has announced long stay visits to the ISS for 2022 and 2023“ (en). ShuttleAlmanac (2020-yil 19-noyabr). 2021-yil 30-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 11-fevral.
  8. „Thomas Pesquet first ESA astronaut to ride a Dragon to space“ (en). ESA Science and Exploration (2020-yil 28-iyul). 2020-yil 28-iyulda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 11-fevral.
  9. 9,0 9,1 Danielle Sempsrott. „NASA, SpaceX Update Crew Launch and Return Dates“ (en). blogs.nasa.gov/commercialcrew. NASA (2021-yil 14-iyun). 2021-yil 16-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 16-iyun.