Somalilend shillingi

Vikipediya, ochiq ensiklopediya

Somalilend shillingi (somalicha: Soomaaliland shilin) — oʻzini oʻzi eʼlon qilgan davlat, Somalilend Respublikasining rasmiy pul birligi, 1991-yildan beri de-fakto mustaqil.

Valyuta 1994-yil 18-oktabrda bir shilling = 100 Somali shilling kursi boʻyicha muomalaga kiritilgan. Somali shillingining Somalilendning rasmiy pul birligi sifatida muomalasi 1995-yil 31-yanvarda toʻxtatilgan. Rasmiy ravishda, shilling 100 sentga teng, ammo sentlarda pul birliklari hech qachon chiqarilmagan.

Banknotalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

Muomalada turli yillardagi 5, 10, 20, 50, 100, 500, 1000 va 5000 shillinglik banknotalar mavjud[1]. 500 shillingdan kam boʻlgan banknotalar muomalada amalda qoʻllanilmaydi.

Tangalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

1994-yilda alyuminiy 1 shilling tangalar Buyuk Britaniyadagi xususiy Pobjoy Mint zarbxonasi tomonidan ishlab chiqarilgan[2]. 2002-yilda ikkita alyuminiy 5 shilling, latun 10 shilling, poʻlat 20 shilling va kumush 1000 shilling tanga chiqarildi. 2006 yilda zodiak belgilarini aks ettiruvchi 12 seriya 10 shilling poʻlat tangalar chiqarildi[3].

Aslida, muomalada tangalar ishlatilmaydi.

Muomala kursi[tahrir | manbasini tahrirlash]

Somalilend poytaxti Xargeysadagi koʻchadagi pul almashtiruvch sarroflar

Mamlakat markaziy banki valyuta ayirboshlash xizmatini taqdim etadi, biroq aholining aksariyati qulayroq kursni taklif qiluvchi koʻcha sarroflarining xizmatlaridan foydalanadi. 2000-yil noyabr oyida Somalilend shillingining kursi bir AQSh dollariga 4550 shillingni tashkil etdi. Norasmiy valyuta kurslari bir AQSH dollariga 4000 dan 5000 shillinggacha oʻzgarib turardi.

2007-yil fevral holatiga koʻra, Somalilend Markaziy bankining rasmiy kursi bir AQSh dollariga 6000 shillingni tashkil etdi. Norasmiy kurs AQSh dollariga nisbatan 6000 dan 6500 shillinggacha edi. 2010-yilga kelib valyuta kursi bir dollar uchun 8000 shillingni, 2017-yilda bir dollar uchun 9000 shillingni tashkil etdi.

Koʻp sonli banknotlardan foydalanish zarurati tufayli naqd pul sanoq toʻlovlarning noqulayligi shillingning boshqa valyutalar (birinchi navbatda, AQSh dollari va evro), shuningdek, mobil telefon toʻlov tizimlari orqali toʻlovlar tomonidan muomalada sezilarli darajada siqib chiqarilishiga olib keldi[4][5].

Adabiyotlar[tahrir | manbasini tahrirlash]

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  1. Schmidt 2018.
  2. Michael XX 2017.
  3. Michael 2017.
  4. Somalilend: niщaya strana, kotoraya otkazalas ot nalichnix deneg (Wayback Machine saytida 23-iyun 2018-yil sanasida arxivlangan), INSIDER Pro
  5. Samoprovozglashyonnoe gosudarstvo Somalilend otkazivaetsya ot nalichnix deneg, Novie Izvestiya