Slovakiya davlat madhiyasi

Audio
	Slovakiya davlat madhiyasi fayl; yordam;

	Slovakiya davlat madhiyasi
Soʻz muallif(lar)i	Janko Matúška, 1844
Bastakor	Kopala studienku
Qabul qilindi	1918-yil 13-dekabr (Chexoslovakiya tomonidan) 1993-yil 1-yanvarda qayta qabul qilingan (Slovakiya tomonidan) 1992-yil voz kechdi (Chexoslovakiya tomonidan)
Audio
	Slovakiya davlat madhiyasi fayl; yordam;

„Nad Tatrou sa blýska“ (slovakcha talaffuzi: [ˈnat tatrɔw sa ˈbliːska]; inglizcha: „Lightning over the Tatras“, tarjimasi „Tatras ustida chaqmoq“) — Slovakiyaning milliy madhiyasi. Uning asosiy mavzulari — slovaklar uchun xavfni anglatuvchi Tatra togʻlari ustidagi boʻron va tahdidni bartaraf etish istagi. U 1848-1849-yillardagi qoʻzgʻolonlar paytida ayniqsa mashhur edi.

Bu Chexoslovakiyaning qoʻsh milliy madhiyalaridan biri boʻlib, peshin vaqtida Slovakiyaning koʻplab shaharlarida yangragan. Bu anʼana 1990-yillar boshida Chexoslovakiyaning parchalanishi bilan ikki xil davlatga boʻlinib ketganidan soʻng mavjud boʻlishni toʻxtatdi.

Kelib chiqishi[tahrir | manbasini tahrirlash]

23 yoshli Janko Matúška 1844-yil yanvar va fevral oylarida „Nad Tatrou sa blýska“ qoʻshigʻining soʻzlarini yozgan. Bu kuy unga oʻzi taklif qilgan „Kopala studienku“ (inglizcha: „U quduq qazayotgan edi“) xalq qoʻshigʻidan olingan. Hamkasbi Jozef Podhradský, boʻlajak diniy va panslavyan faoli va gimnaziya oʻqituvchisi edi.^[1]^[2] Koʻp oʻtmay, Matúška va yana yigirmaga yaqin talaba oʻzlarining nufuzli Pressburg lyuteran litseyini (tayyorgarlik maktabi va kollej) lyuteran cherkovi tomonidan hokimiyat bosimi ostida Ľudovít Štúrning oʻqituvchilik lavozimidan chetlatilganiga norozilik bildirishdi. Hozirgi Slovakiya hududi oʻsha paytda Avstriya imperiyasi tarkibidagi Vengriya Qirolligining bir qismi boʻlgan va rasmiylar uning slovak millatchiligiga eʼtiroz bildirganini qayd etishgan.

„Tatralar ustida chaqmoq“ asari oʻquvchilari oʻzlarining va boshqalarning Štúrni ishdan boʻshatishini bekor qilish toʻgʻrisida maktab kengashiga qilgan murojaatlarini qayta-qayta rad etishlaridan hayajonlangan haftalarda yozilgan. Oʻnga yaqin oʻquvchilar Levochadagi lyuteran gimnaziyasiga koʻchib oʻtdilar.^[3] Talabalardan biri, 18 yoshli jurnalist va yozuvchi Viliam Pauliny-Toth 1844-yilda maktab daftariga sheʼrning maʼlum boʻlgan eng qadimgi yozuvini yozganida, unga Prešporskí Slováci, budúci Levochania (Pressburg) nomini berdi.^[4]

Pressburgdan (hozirgi Bratislava) Levochagacha boʻlgan sayohatda talabalar Slovakiya va oʻsha paytdagi Vengriya Qirolligining eng baland, maftunkor va ramziy togʻ tizmasi baland Tatra togʻlaridan oʻtishdi. Togʻlar ustidagi boʻron sheʼrdagi asosiy mavzudir.

Matn[tahrir | manbasini tahrirlash]

Slovak tilida^[5]	IPA transkripsiyasi	Inglizcha tarjima	Lirik inglizcha tarjima
I 𝄆 Nad Tatrou sa blýska Hromy divo bijú 𝄇 𝄆 Zastavme ich, bratia Veď sa ony stratia Slováci ožijú 𝄇 II 𝄆 To Slovensko naše Posiaľ tvrdo spalo 𝄇 𝄆 Ale blesky hromu Vzbudzujú ho k tomu Aby sa prebralo 𝄇 III 𝄆 Už Slovensko vstáva Putá si strháva 𝄇 𝄆 Hej, rodina milá Hodina odbila Žije matka Sláva 𝄇 IV 𝄆 Ešte jedle rastú Na krivánskej strane 𝄇 𝄆 Kto jak Slovák cíti Nech sa šable chytí A medzi nás stane 𝄇}}	1 𝄆 [nat ta.trɔw sa ˈbliːs.ka] [ˈɦrɔ.mi ˈɟi.ʋɔ ˈbi.juː] 𝄇 𝄆 [ˈza.staw.me ix ˈbra.cɪ̯ɐ] [ʋec sa ˈɔ.ni ˈstra.cɪ̯ɐ] [ˈsɫɔ.ʋaː.t͡si ˈɔ.ʐi.juː] 𝄇 2 𝄆 [tɔ ˈsɫɔ.ʋen.skɔ ˈna.ʂe] [ˈpɔ.sɪɐʎ ˈtʋr̩.dɔ ˈspa.ɫɔ] 𝄇 𝄆 [ˈa.ɫe ˈbɫes.ki ˈɦrɔ.mu] [ˈvzbu.d͡zu.juː ɦɔ ˈk‿tɔ.mu] [ˈa.bi sa ˈpre.bra.ɫɔ] 𝄇 3 𝄆 [uʂ ˈsɫɔ.ʋen.skɔ ˈfstaː.ʋa] [ˈpu.taː si ˈstr̩.ɦaː.ʋa] 𝄇 𝄆 [ɦej ˈrɔ.ɟi.na ˈmi.ɫaː] [ˈɦɔ.ɟi.na ˈɔd.bi.ɫa] [ˈʐi.je ˈmat.ka ˈsɫaː.ʋa] 𝄇 4 𝄆 [ˈeʂ.ce ˈjed.le ˈras.tuː] [na ˈkri.ʋaːn.skej ˈstra.ne] 𝄇 𝄆 [ktɔ jak ˈsɫɔ.ʋaːk ˈt͡siː.ci] [nex sa ˈʂab.ɫe ˈxi.ciː] [a ˈme.d͡zi naːs ˈsta.ne] 𝄇	I 𝄆 There is lightning over the Tatras Thunders loudly sound 𝄆 Let us stop them, brothers After all they will disappear The Slovaks will revive 𝄇 II 𝄆 That Slovakia of ours Had been sleeping by now 𝄆 But the thunder's lightnings Are rousing the land To wake it up 𝄇 III 𝄆 Slovakia is already rising Tearing off Her shackles 𝄇 𝄆 Hey, dear family The hour has struck Mother Glory is alive 𝄇 IV 𝄆 Firs are still growing On the slopes of Kriváň 𝄇 𝄆 Who feels to be a Slovak May he take a sabre And stand among us 𝄇	I 𝄆 Far above the Tatras Lightning bolts are pounding. 𝄇 𝄆 These bolts shall we banish, brothers, they will vanish; Slovaks are rebounding. 𝄇 II 𝄆 Our Slovakia was, until now, quiescent. 𝄇 𝄆 But the lightning flashing and the thunder crashing made it effervescent. 𝄇

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

↑ Brtáň, Rudo. Postavy slovenskej literatúry, 1971.
↑ Buchta, Vladimír (1983). „Jozef Podhradský - autor prvého pravoslávneho katechizmu pre Čechov a Slovákov“. Pravoslavný teologický sborník. № 10.
↑ Sojková, Zdenka. Knížka o životě Ľudovíta Štúra, 2005.
↑ Brtáň, Rudo (1971). „Vznik piesne Nad Tatrou sa blýska“. Slovenské pohľady.
↑ „Hymna Slovenskej republiky“. Valaská Belá. Qaraldi: 2022-yil 9-mart.

Havolalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

Anthem of the Slovak Republic — A page at the official website of the President of Slovakia featuring various audio files of the state anthem
Slovak National Anthem, sheet music, lyrics
Slovakia: Nad Tatrou sa blýska — Audio of the national anthem of Slovakia, with information and lyrics (archive link)

[1] Brtáň, Rudo. Postavy slovenskej literatúry, 1971.

[2] Buchta, Vladimír (1983). „Jozef Podhradský - autor prvého pravoslávneho katechizmu pre Čechov a Slovákov“. Pravoslavný teologický sborník. № 10.

[3] Sojková, Zdenka. Knížka o životě Ľudovíta Štúra, 2005.

[4] Brtáň, Rudo (1971). „Vznik piesne Nad Tatrou sa blýska“. Slovenské pohľady.

[5] „Hymna Slovenskej republiky“. Valaská Belá. Qaraldi: 2022-yil 9-mart.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]