Sholom Aleyxem haykali
Netaniyadagi Sholom Aleyxem haykali — Isroilning Netaniya shahridagi Sholom-Aleyxem bulvarida buyuk yahudiy yozuvchisi Sholom Aleyxem (Solomon (Sholom) Naumovich Rabinovich) sharafiga oʻrnatilgan yodgorlik.
Tarixi[tahrir | manbasini tahrirlash]
Yodgorlik isroillik haykaltarosh Segal Lev Iontelevich tomonidan ishlab chiqilgan va yaratilgan. Dastlab, u bronzadan (60 sm) Sholom Aleyxemning haykalini yasadi[1], uni koʻplab koʻrgazmalarda namoyish etib, yodgorlikni oʻrnatish va moliyalashtirish uchun maʼqullanishiga erishdi. Taxminan 20-yil oʻtgach, haykaltaroshning orzusi ushaldi: Lev Segal Sholom Aleyxem haykalini yaratish boʻyicha loyihalar tanlovida gʻolib chiqdi va shahar hokimi Miryam Fayerberg-Ikarning qoʻllab-quvvatlashi tufayli, 2012-yil 19-iyul Netaniyadagi Sholom Aleyxem bulvaridagi yodgorlikning tantanali ochilishi boʻlib oʻtdi. Yodgorlik yonida Sholom Aleyxemning nabirasi, yozuvchi Bel Kaufman maxsus yozgan va uni bobosining haykaltarosh figurasi yoniga qoʻyishni soʻragan matnli lavha bor[2].
Yodgorlikning tavsifi[tahrir | manbasini tahrirlash]
3 metr balandlikdagi Sholom Aleyxem haykali bronzadan ishlangan. Yahudiy adabiyotining klassikasi palto, pensne, galstukda, oʻng qoʻlida qalam va kichik kitob bilan tasvirlangan; shlyapani tutgan chap qoʻl salomlashish belgisi sifatida boshining tepasiga koʻtariladi („Sizga tinchlik boʻlsin!“ — ibroniycha „Sholom Aleyxem!“). Shu bilan birga, Sholom Aleyxem yahudiy hayoti suratlarining ajralmas atributi boʻlgan echkida oʻtirgan holatida savlatli koʻrinmaydi. U yer uzra uchib ketayotganga oʻxshab, uning aholisi hayotini tasvirlaydi, echki esa boshini burib, bu ijodiy jarayonni kuzatadi. Yodgorlikning bunday obrazli yechimi yozuvchining oʻziga xos boʻlgan iliqlik va hayratlanarli hazil tuygʻusi bilan ajralib turadi. Yodgorlik yonida ingliz va ibroniy tillarida yozilgan bronza lavha bor: „Sholom Aleyxem Idish tilida yozgan taniqli yozuvchi, yahudiy xalqining yuragi 1859-1916“.