Sebej

Sebej ruscha: Се́беж
shahar
Gerb
56°17′00″N 28°29′00″E
Mamlakat	Rossiya
Asos solingan	1535
Ilk eslatilishi	1414
Milliy tarkib	ruslar
Telefon kodi	81140
Pochta indeks(lar)i	182250
Sebej

Sebej – Rossiyaning Pskov viloyatining janubi-gʻarbidagi shahar (1772 yildan). Sebej shahar posyolkasining maʼmuriy markazi. Sebej shahri Rossiyaning tarixiy shaharlari roʻyxatiga kiritilgan.

Tarixi

1-ming yillikning soʻnggi choragida Qalʻa tepaligining sharqiy qismidagi burni posyolkasida Uzoq Qoʻrgʻon madaniyatining mustahkam turar joyi (maydoni 180×30-60 m) topilpgan. U yerda XI-XIV asrlarga oid topilmalar: uy roʻzgʻor buyumlari, zargarlik buyumlari, qurol-yarogʻlar, oʻyilgan suyak xochlari va boshqalar boʻlgan. Shahar haqidagi birinchi maʼlumotlar Ilya Murometsning Sebejda qora kuchlarni magʻlub etgan birinchi sayohatiga toʻgʻri keladi. Tarixiy jihatdan, bu voqealarni Rurikning chaqiruvi va Izborskdan Polotskgacha boʻlgan sayohati bilan bogʻlash mumkin. Sebej haqida aholi punkti sifatidagi birinchi maʼlumotlar 1414-yilga toʻgʻri keladi. Bu yil davomida u XVI asr polshalik yilnomachisi Matvey Stryikovskiy tomonidan Litva knyazi Vitautas tomonidan Pskovga qarshi yurish paytida olib ketilgan va yoqib yuborilgan Pskov Respublikasining „shahar atrofi“ sifatida tilga olingan. Manba bu erda mustahkamlangan turar-joy mavjudligini koʻrsatadi.

Geografiyasi

Shahar Pskovdan 189 km janubda, Sebejskiy va Orono koʻllari orasida joylashgan. Sebejskiy tumani Latviya va Belorussiya bilan chegaradosh. Sankt-Peterburggacha boʻlgan masofa 450 km, Moskvagacha – 600 km.

Sebej moʻtadil kontinental iqlim zonasida joylashgan. Baland joylar orasida shahardan bir yarim kilometr uzoqlikda joylashgan Vzdixalinka togʻining ahamiyati katta. Shahar hududida torf, gʻisht gil, qurilish qumi va qum- shagʻal materiallari kabi foydali qazilmalar zaxiralari mavjud. Mineral suv buloqlari, shifobaxsh balchiqlar topilgan.

Iqlimi

Sebej iqlimi moʻtadil dengizdan moʻtadil kontinentalga oʻtadi, qishi yumshoq va yozi issiq. Koʻproq yogʻingarchilik yozda va kuzning boshida sodir boʻladi. Qishda tez-tez sodir boʻladigan issiq siklonlar Gulf oqimining taʼsiridan kelib chiqadi.

Shamolning oʻrtacha yillik tezligi – 3,9 m/s Oʻrtacha yillik harorat – +6,8 °C Havoning oʻrtacha yillik namligi – 78%