Saudiya Arabistonida televideniya

Vikipediya, ochiq ensiklopediya

Saudiya Arabistonida televideniya 1965-yilda taqdim etilgan, ammo hozirda faqat beshta yirik kompaniya hukmronlik qilmoqda: Middle East Broadcasting Center, SM Enterprise TV, Livan Broadcasting Corporation, Rotana va Saudi TV . Ular birgalikda umumarab eshittirish bozorining 80 foizini nazorat qiladilar.[1] Saudiya Arabistoni sun'iy yo'ldosh va pullik televidenie uchun asosiy bozor hisoblanadi. Saudiyalik investorlar Dubayda joylashgan MBC va Emirates OSN ning yirik tarmoqlari ortida turibdi.[2][3] Saudiya hukumati hisob-kitoblariga ko'ra, 2000 yilda o'rtacha Saudiya Arabistoni Evropa yoki AQShdagi hamkasbiga qaraganda televizor tomosha qilish uchun 50% dan 100% gacha ko'proq vaqt sarflagan.[4] Saudiya Arabistonida kuniga o‘rtacha 2,7 soat televizor ko‘rishga sarflanadi.[3]

Saudiya Arabistonidagi pullik televidenie bozori katta bo'lib, uning kirib borishi 21% ni tashkil qiladi. beIN Sports obuna boʻyicha eng yirik pullik televidenie hissador biri boʻlib, bozor ulushi 59% ni tashkil qiladi.

Tarixi[tahrir | manbasini tahrirlash]

Saudiya Arabistonidagi birinchi televizion ko'rsatuvlar 200 vattli AJL-TV, "Cho'lning ko'zi" telekanalidan kelib chiqqan.[5] Bular USAF Dhahran aerodromi xodimlari uchun ingliz tilidagi dasturlar edi va 1955 yil 17 iyunda boshlangan[6] Dastur zamonaviy Amerika televideniyesidan edi, ammo nasroniylik, Isroil yoki spirtli ichimliklar haqidagi barcha havolalar olib tashlangan.[5] 1957-yil sentabr oyida ARAMCO Dahranda 9000 nafar xodimlari uchun televideniye xizmatini boshladi; bu xizmat 1998 yil 31 dekabrda oʻz faoliyatini toʻxtatadi[6] Birinchi davlat telekanali Al Saudiya 1965-yil 7-iyulda ochiladi.

Naval Baksh 1966 yilda Saudiya Arabistoni televideniyesida chiqish qilgan birinchi ayol edi.

Sun'iy yo'ldoshli eshittirishlar joriy etilishidan oldin Saudiya Arabistonining Birinchi va Ikkinchi telekanallari Saudiyaning katta yoshli aholisining 60 foizini qamrab olgan. Bahrayn televideniesini an'anaviy tarzda sozlagan Sharqiy provinsiya tomoshabinlari bundan mustasno edi.[7]

Arab sun'iy yo'ldoshi birinchi marta 1985 yilda Arabsatning ishga tushirildi, ammo sun'iy yo'ldosh televideniesi faqat 1990-yillarda tijorat maqsadlarida foydalanishga muvaffaq bo'ldi. G‘arbning ko‘ngilochar va axborot dasturlariga kirish imkoniyati katta ta’sir ko‘rsatdi, chunki xorijiy dasturlar bir zumda ommalashib ketdi, bu Saudiya televideniesini ko‘proq dasturlar, jumladan, yuqori lavozimli amaldorlar tomoshabinlar savollariga javob bergan jonli siyosiy tok-shou bilan javob berishga majbur qildi.[8]

Arabistondagi birinchi xususiy sun'iy yo'ldosh kanali - Yaqin Sharq radioeshittirish markazi 1991 yilda tashkil etilgan[8] 1990-yillar boshida qirol Fahd o'zining sevimli rafiqasi Al-Joharaning aka-ukalari Abdul Aziz Al Ibrohim va Xolid Al Ibrohim orqali televidenie biznesiga sarmoya kirita boshladi.[9] Ko'p o'tmay, Saudiya va Livanning ham boshqa bir qator xususiy kanallar ham paydo bo'ldi.[8] 2003 yilga kelib, 15 ta xususiy arab sun'iy yo'ldosh telekanallari mavjud edi, ulardan to'rttasi saudiyaliklarga tegishli edi.[8]

2000-yillarning o'rtalariga kelib, ko'plab ayollar Saudiya televideniesida korsatuvlar olib bordi.[10] Jiddada 2004 va 2005 yillardagi sinovlardan so'ng 2006 yil iyul oyida Raqamli er usti televideniyesi ishga tushirildi va beshta yirik shaharni qamrab oldi. DTT oʻtishini davom ettirish va Qirollik boʻylab xizmatni kengaytirish uchun Madaniyat va axborot vazirligi Tomson bilan 2008-yil may oyida shartnoma imzoladi[11] 2010 yilga kelib uning 100 ta raqamli yer usti eshittirish minoralari tarmog'i aholining qariyb 90 foizini qamrab oldi. Biroq, ehtimol, sun'iy yo'ldoshda ko'p kanalli televidenieni qabul qilish tufayli, DTTni qabul qilish cheklanganligicha qolmoqda; 2012 yilda u umumiy uy xo'jaliklarining 1% ni tashkil etdi.[3]

Davlat tomonidan boshqariladigan stantsiyalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

Saudiya Arabistonidagi mahalliy eshittirish sektori OAV vazirligi nazorati ostida davlatga tegishli.[11] Saudiya Arabistoni Podshohligining davlat teleradiokompaniyasi deyarli barcha mahalliy radioeshittirish loyihalarini boshqaradi.[2] Davlat televideniyesi to'rtta kanaldan iborat: Saudi One, 1963 yilda boshlangan arab tilida asosiy kanal;[11] Saudi Two, ingliz tilidagi kanal; Al Riyadiah, sport kanali; va Al Ekhbariya yangiliklar kanali.

1969 yildan beri hukumat egaligi ostidagi mahalliy televidiniye deyarli o'zgarmadi. Uning dasturlari hali ham asosan ta'lim, ko'ngilochar va diniy mavzularga qaratilgan bolib hisoblanib kelinadi. Arab tilidagi filmlar xususan, Misr kinolari takroran efirga uzatiladi. Rasmiy hukumat e'lonlaridan tashqari siyosiy mazmun nisbatan cheklanganligicha qolmoqda.[8]

Dasturlash[tahrir | manbasini tahrirlash]

Turli ijtimoiy mavzularni muhokama qiluvchi ayollar tomonidan olib boriladigan mashhur arab tok-shousi Kalam Navaem va MBC telekanalida namoyish etiladigan Arab Idol Saudiya Arabistonidagi eng mashhur teledasturlardir. Sada Al Malaeb, sport shousi, uchinchi eng kop kirilgan shou.. Turk filmlari ham katta etibor qozongan.[3]

Eng ko'p ko'rilgan kanallar[tahrir | manbasini tahrirlash]

Oʻrtacha kunlik kirish, umumiy arabiston aholisi, 2021 yil sentyabr

Lavozim Kanal Tarmoq
1 Al Arabiya Yaqin Sharq radioeshittirish markazi
2 MBC 1 Yaqin Sharq radioeshittirish markazi
3 Dubay TV Dubai Media Incorporated
4 MBC dramasi Yaqin Sharq radioeshittirish markazi
5 Saudiya telekanali 1 Saudiya radioeshittirish boshqarmasi
6 SSC MBC
7 Rotana Xalijiah Rotana guruhi
8 Al Ekhbariya Saudiya radioeshittirish boshqarmasi
9 Iqraa TV Orbit Showtime tarmog'i
10 Zee Alvan Zee Entertainment Enterprises
11 B4U Aflam B4U tarmog'i
12 Zee Live Zee Entertainment Enterprises
13 Star Plus Yulduzli Hindiston

Kanallar ro'yxati[tahrir | manbasini tahrirlash]

  • AlArabiya
  • Alhadath
  • Asharq News
  • MBC1
  • MBC2
  • MBC3
  • MBC4
  • MBC Maks
  • MBC dramasi
  • AlSaudiya
  • SBC
  • Thikrayat TV
  • Qur'on TV
  • Sunna TV
  • SSC | 1
  • SSC | 2
  • SSC | 3
  • SSC | 4
  • SSC | 5
  • SSC | 6
  • SSC | 7
  • SSC | 8
  • KSA Sport 1
  • KSA Sport 2
  • ISA Sport 3
  • KSA Sport 4
  • Iqraa TV
  • Rotana klip
  • Rotana Xalijiah
  • Rotana komediya
  • Rotana dramasi
  • Rotana kinoteatri
  • Rotana Bolalar
  • Rotana musiqa

Yana qarang[tahrir | manbasini tahrirlash]

Ma'lumotnomalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  1. ↑ The Report: Saudi Arabia 2008. Oxford Business Group, 2008 — 173 bet. ISBN 9781902339009. 
  2. ↑ 2,0 2,1 „Saudi Arabia profile – Media“. BBC News.
  3. ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 „Arab Media Outlook 2011–2015“ 159–161 (2012).
  4. ↑ Cordesman, Anthony H.. Saudi Arabia enters the 21st century, 2003. ISBN 9780275980917. 
  5. ↑ 5,0 5,1 Vitalis, Robert. America's Kingdom: Mythmaking on the Saudi Oil Frontier. Stanford University Press, 2007 — 183 bet. ISBN 978-0-8047-5446-0. 2013-yil 13-fevralda qaraldi. 
  6. ↑ 6,0 6,1 Boyd, Douglas A. (Winter 1970–71). "Saudi Arabian Television". Journal of Broadcasting 15 (1). 
  7. ↑ Shoult, Anthony. Doing Business with Saudi Arabia, 2006 — 279 bet. ISBN 9781905050673. 
  8. ↑ 8,0 8,1 8,2 8,3 8,4 Long, David E.. Culture And Customs Of Saudi Arabia. Greenwood Press, 2005 — 89–90 bet.  Manba xatosi: Invalid <ref> tag; name "long" defined multiple times with different content
  9. ↑ Lacey, Robert „17“,. Inside the Kingdom — 144 bet. 
  10. ↑ Andrew Hammond. Popular Culture in the Arab World: Arts, Politics, and the Media. American University in Cairo Press, 30 May 2007 — 226 bet. ISBN 978-977-416-054-7. 2013-yil 13-fevralda qaraldi. 
  11. ↑ 11,0 11,1 11,2 „Arab Media Outlook 2009 – 2013“. Manba xatosi: Invalid <ref> tag; name "amo09" defined multiple times with different content

Andoza:Saudi Arabia topicsAndoza:Television in Asia 

"https://uz.wikipedia.org/w/index.php?title=Saudiya_Arabistonida_televideniya&oldid=3762667" dan olindi