Sartlar

Sart — (savdogar), XIX — XX asr boshlarida Oʻrta Osiyoning ayrim viloyatlarida (Farg'ona, Toshkent, Xorazm) ijtimoiy tabaqa bo'lgan. Buxoro amirligida bu nom ishlatilmagan.^[1]

Rossiya imperiyasi davrida hokimiyat tomonidan „Sart“ soxta millati bilan birgalikda „sart“ soxta tilini yaratishga urinish boʻlgan, ammo bu tajriba muvaffaqiyatsizlikka uchragan.^[2]

11 asr filologi Mahmud Qoshg'ariy sart atamasini savdogar ma'nosida ishlatgan.^[3]

Rossiya imperiyasi davrida Samarqandlik ma'rifatparvar Mahmudx'oja Behbudiy sart atamasini mustamlakachilar tomonidan o'zbeklarga nisbatan qo'llanilishini tanqid qilib chiqqan edi.^[4]

Rossiya mustamlakachilik siyosati tarafdori Erdmanning fikricha sart alohida til boʻlgan^[5] va sartlar oʻzbek tiliga assimilyatsiya boʻlib yoʻqolib ketgan.^[6]

Rus manbalaidagi ma'lumotlar[tahrir | manbasini tahrirlash]

„Frazi na sartovskom yazike“ (Sart tilidagi iboralar) deb nomlangan sartcha-ruscha soʻzlashgich boʻlib, 1884 yili Z.A Alekseev muallifligida Toshkentda chop etilgan. 1926 yildan boshlab "sart" nomi aholi roʻyxati va siyosiy muhokamalardan chiqarib tashlandi.

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

↑ Sobolev L. N. Geograficheskiye i statisticheskiye svedeniya o Zeravshanskom okruge (s prilozheniyem spiska naselonnykh mest okruga)//Zap. IRGO po otdeleniyu statistiki. SPb., 1874. T.4. S. 299. Prim. 1.
↑ Ingeborg Baldauf, Some Thoughts on the Making of the Uzbek Nation. Cahiers du Monde russe et soviétique, Vol. 32, No. 1, 1991, s.80
↑ Махмуд ал-Кашгари. Диван Лугат ат-Турк / Перевод, предисловие и комментарии З.-А. М. Ауэзовой; индексы составлены Р. Эрмерсом. — Алматы: Дайк-Пресс, 2005. с.331
↑ Behbudij Mahmudho'ja, Sart so'zi majkhuldur // Behbudij Mahmudhuzha, Tanlangan asarlar. Tuzatilgan va to'ldirilgan 2-nashri. Toshkent: Ma'naviyat, 1999, b.193-202
↑ https://www.bbc.com/uzbek/lotin-43142177.amp
↑ https://www.bbc.com/uzbek/lotin-43142177

Adabiyotlar[tahrir | manbasini tahrirlash]

Ingeborg Baldauf, Some Thoughts on the Making of the Uzbek Nation. Cahiers du Monde russe et soviétique, Vol. 32, No. 1, 1991.

[1] Sobolev L. N. Geograficheskiye i statisticheskiye svedeniya o Zeravshanskom okruge (s prilozheniyem spiska naselonnykh mest okruga)//Zap. IRGO po otdeleniyu statistiki. SPb., 1874. T.4. S. 299. Prim. 1.

[2] Ingeborg Baldauf, Some Thoughts on the Making of the Uzbek Nation. Cahiers du Monde russe et soviétique, Vol. 32, No. 1, 1991, s.80

[3] Махмуд ал-Кашгари. Диван Лугат ат-Турк / Перевод, предисловие и комментарии З.-А. М. Ауэзовой; индексы составлены Р. Эрмерсом. — Алматы: Дайк-Пресс, 2005. с.331

[4] Behbudij Mahmudho'ja, Sart so'zi majkhuldur // Behbudij Mahmudhuzha, Tanlangan asarlar. Tuzatilgan va to'ldirilgan 2-nashri. Toshkent: Ma'naviyat, 1999, b.193-202

[5] ttps://www.bbc.com/uzbek/lotin-43142177.amp

[6] ttps://www.bbc.com/uzbek/lotin-43142177

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]